'Banken zijn goed op weg maar zijn er nog niet'
Er vielen geen nieuwe lijken uit de kast door de stresstest onder 51 grote Europese banken. De twijfels die er waren bij sommige banken bleken te kloppen. De Italiaanse Monte dei Paschi di Siena zakte als enige bank finaal door het ijs met een schrikwekkend kapitaaltekort van min 2,4 procent, maar iedereen wist dat de oudste bank ter wereld er beroerd voor stond.
Toch is er geen reden om tevreden achterover te leunen, vindt hoogleraar en oud-directeur van De Nederlandsche Bank Lex Hoogduin. "Ik heb tijdens de financiële crisis afgeleerd te zeggen gaat u maar rustig slapen." Volgens Hoogduin zijn banken goed op weg, maar zijn ze er nog niet.
De meeste banken rolden redelijk tot zeer goed uit de testcrisis. Bovenaan prijken de banken die vooral overheden financieren, zoals de Duitse NRW Bank met een kapitaalbuffer van 35,4 procent en de Bank Nederlandse Gemeenten met 17,6 procent, omdat overheden eigenlijk per definitie niet failliet kunnen gaan. Drie jaar zware stress en crisis met lage economische groei en hoge rente doet dat soort banken niet zoveel.
Roekeloos
De meeste banken zien hun buffers wel aangetast door een slepende crisis. Ze verliezen een paar procent van hun buffer omdat ze kredietverliezen moeten opvangen, maar blijven veelal boven de kritische grens van 7 procent. Dat niveau wordt door de financiële markt gezien als een kantelpunt. Wie daaronder zakt, komt in de gevarenzone.
Van de 51 banken zakken er vier door die 7 procent: de Oostenrijkse Raiffeisen Landesbanken, het Spaanse Banco Popular, en twee Ierse banken, Allied Irish Banks en Bank of Ireland. Ierse banken bleken in de financiële crisis roekeloos geopereerd te hebben en kampen nog steeds met slechte portefeuilles.
De vrees die er bij sommigen was rond Deutsche Bank en Commerzbank werd maar ten dele bewaarheid. De buffer van Deutsche Bank, de grootste bank van Duitsland en in bankenland een hele zware jongen, zakte in het crisisscenario naar een schamele 7,8 procent.
Meters maken
Nederlandse banken zitten in de middenmoot en komen goed uit de stresstest. "Ze zijn geen uitblinkers, maar over de Nederlandse banken hoeven consumenten zich geen zorgen te maken", zegt Hoogduin. "Banken staan er beter voor dan een paar jaar geleden, zijn beter gekapitaliseerd, maar wat mij betreft mogen de buffers nog wel wat steviger en moeten banken hun portefeuilles meer spreiden."
Banken worstelen door de aanhoudend lage rente met hun verdienmodel en de Europese economie groeit maar matig. Bovendien zal ooit het monetaire beleid van de Europese Centrale Bank (ECB) afgebouwd moeten worden. "Het heel extreme ECB-beleid fungeert nu als een soort pijnstiller waardoor hervormingen aanslepen."
Banken moeten dus nog stappen zetten en soms meters maken, en een bank als Monte dei Pachi moet wellicht nog kilometers maken. Maar dat heeft ook alles te maken met Italië en de zwakke Italiaanse economie, vindt Hoogduin. "Voor Italië doet het beleid van de ECB van hele lage rente en het enorme opkoopprogramma eigenlijk meer kwaad dan goed. Hervormen is met al dat geld eigenlijk niet nodig."
