IJslandse voetbaldroom kent geen einde

• Rolien Creton

  Correspondent Scandinavië

De IJslanders zijn in extase en kunnen de overwinning op Engeland nauwelijks geloven. Het is als een droom: IJsland, met een kleine 350.000 bewoners, staat in de kwartfinales van het EK.

Alles op IJsland staat in het teken van het voetbal. Zo kreeg het land dit weekend voor het eerst in twintig jaar een nieuwe president, maar stonden de verkiezingen volledig in de schaduw van het EK. De IJslandse winst op Engeland smaakt zo zoet, dat nu álles mogelijk lijkt.

De vraag blijft spoken: hoe kan een land met hetzelfde inwonersaantal als de gemeente Utrecht grote voetballanden verslaan en doorstoten naar de kwartfinales?

Voor de IJslandse socioloog Vidar Háldorsson, die de laatste hand legt aan een boek over IJslandse topsport, komt het succes niet als een verrassing. Het zijn verschillende factoren die samenkomen.

Eén magisch IJslands woord staat centraal: 'duglegur', wat staat voor hard werken, moed en je opofferen voor een groter doel. "Onze spelers blinken uit in duglegur. Ze spelen met hun hart in de zin dat ze hun ego opzijzetten in het belang van het grotere doel. Voor veel buitenlandse voetbalvedetten overheersen andere belangen, zoals geld en prestige.”

Diepgeworteld

De mentale kracht van de IJslanders zit diepgeworteld. Ze zijn gewend aan grote tegenslagen als vulkaanuitbarstingen, aardbevingen en een financiële crisis waarbij alle grote banken omvielen. Maar de IJslanders krabbelen altijd weer op en die weerbaarheid komt goed van pas op het voetbalveld.

Háldorsson: "Voor ons is het belangrijk om karakter, kracht en vooral eensgezindheid te laten zien. Om elkaar te blijven steunen, ook in moeilijkere tijden. Dat staat bij ons hoog in het vaandel.”

Net zo belangrijk is het feit dat het IJslands voetbal de afgelopen jaren werd geprofessionaliseerd. Zelfs in de kleinste vissersdorpjes zijn trainers met een UEFA-diploma aangesteld die talent kunnen spotten. En er kwamen overdekte voetbalvelden.

Maar volgens Háldorsson is het vooral de bouw van de vele openlucht kunstgrasvelden die aantikken. In de winter worden de velden verwarmd zodat er geen sneeuw op blijft liggen en er het hele jaar kan worden doorgespeeld. "Nu spelen we met het hart én het hoofd."

Gekkenhuis

In het Deens Kopenhagen, waar geëmigreerde IJslanders aan de haven naar de EK-wedstrijden kijken, is het een groot gekkenhuis. Supporters dansen, zingen en drinken om de overwinning te vieren.

Fridrik Adamsson zit er samen met zijn dochter bijna roerloos tussen de feestende fans. Hij probeert de winst op Engeland op zich te laten inwerken. Tegelijkertijd is hij ervan overtuigd dat een finaleplaats mogelijk is. "Kijk naar het EK in 1992. Toen won Denemarken als underdog het hele toernooi. Dat is het leuke aan voetbal: álles is mogelijk."