Aan vooravond van D-Day: samen sterk of tirannie van de elite?

• Guus Dietvorst

  redacteur NOS Online

Gaan we of blijven we? Met die vraag gaan de Britten straks naar bed. Morgen mogen ze antwoord geven in het stemhokje. Vandaag was dus de laatste echte campagnedag na een lange strijd in de media en in het land.

Bij het Londense metrostation Tower Bridge staat een groepje ‘remainers’ flyers en stickers uit te delen. “We zijn met zijn tienen, bij elke uitgang staat er eentje”, zegt een man in Schotse kilt.

“Ons doel is vooral dat mensen gaan stemmen. Zo’n 10 procent weet nog niet of ze gaan of blijven zullen stemmen, maar de meesten zijn er al uit. Wij willen hen eraan herinneren dat ze morgen naar het stembureau moeten.”

En waarom moeten ze dan pro-EU stemmen? “De boodschap is dat we samen sterk staan.” Een van de reizigers neemt een ‘in’-sticker aan van de man. “Die plak ik op mijn tas.”

Een vrouwelijke actievoerder geeft toe dat de tegenstanders best aardige argumenten hebben. “Natuurlijk, de EU is bureaucratisch, voelt ver weg en zorgt ervoor dat wij minder macht hebben, maar samen staan we gewoon sterker.”

Wat doe je hier?

Dat er in Londen een bremain-groep campagne staat te voeren is niet verwonderlijk. De hoofdstad is tamelijk internationaal en dus ook Europees georiënteerd. Dat is anders in de plaats Worthing, zo’n 80 kilometer ten zuiden van Londen. Buiten de grote steden is het brexit-kamp sterker en dat geldt ook voor deze badplaats.

Op een centraal plein is vandaag de brexit-campagne neergestreken. En één bremainer. Maar die wordt hier niet goed ontvangen. “Wat doe je hier”, vraagt een van de campagnevoerders. “Ik wil mijn argumenten tegenover die van jou zetten”, is het antwoord.

Maar zover komt het niet: hij wordt weggestuurd. “Dat doe je maar ergens anders”.

Over hun eigen argumenten willen ze best iets kwijt. “Als we eruit gaan, is dat uiteindelijk beter voor onze economie”, zegt een man. “Een vertrek zal ons bevrijden van de tirannie van een ongekozen elite”, doet een vrouwelijke campagnevoerder er nog een schepje bovenop.

Samen sterk in de EU of juist een bevrijding van het Europese juk, zoals voor- en tegenstanders met gevoel voor dramatiek betogen: morgen beslissen de Britten wat het wordt.