De Hoop Scheffer: code oranje voor defensie
Op de Nederlandse krijgsmacht is de afgelopen jaren zo veel bezuinigd dat de politiek heel snel met extra geld moet komen om de nationale veiligheid te kunnen blijven garanderen. Dat zei oud-minister van Buitenlandse Zaken en oud-NAVO-topman Jaap de Hoop Scheffer in de Tweede Kamer.
"Het is code oranje voor defensie", zegt De Hoop Scheffer. Hij was met andere defensiedeskundigen uitgenodigd door de Tweede Kamer om advies te geven over de toekomst van de krijgsmacht.
Veiligheidsdreiging
Alle deskundigen waarschuwen voor de concrete veiligheidsdreiging van Rusland. Defensie-expert Rob de Wijk: "De Russen zijn effectief in staat om de Nederlandse handelsroutes te onderbreken door hun militaire aanwezigheid in bijvoorbeeld de Middellandse Zee en de Zwarte zee. Dat is echt nieuw."
Volgens de meest optimistische schatting kost het de Russen 60 uur om in Riga te staan.
Maar Nederland moet ook kunnen meedoen aan het bewaken van de buitengrenzen van Europa. De Hoop Scheffer: "Volgens de meest optimistische schatting kost het de Russen 60 uur om in Riga, de hoofdstad van Letland, te staan. Als je in Den Haag woont klinkt dat ver weg. In Riga denken ze daar anders over."
Wispelturig
De afgelopen decennia is de politiek nogal wispelturig omgegaan met het geld dat voor defensie werd uitgetrokken, vindt de Kamer zelf. De meeste partijen staan achter het idee van PvdA-Kamerlid Eijsink om meerjarenplannen te maken die niet om de haverklap kunnen worden veranderd.
Volgens Margriet Drent van Instituut Clingendael zou het verstandig zijn om met zoveel mogelijk politieke partijen afspraken te maken. "In een meerjarig defensieakkoord zijn beleid en budget voor de lange termijn verzekerd." Maar ze waarschuwt wel dat daar politieke wil en discipline voor nodig is.
Alsjeblieft geen nieuwe papieren. Geen nieuwe 'verkenningen' gaan schrijven. Die luxe heeft u niet.
De Hoop Scheffer dringt aan op snelle besluiten. "Alsjeblieft geen nieuwe papieren. Geen nieuwe 'verkenningen' gaan schrijven. Die luxe heeft u niet", waarschuwt De Hoop Scheffer. Hij zei twee jaar geleden al dat er meer geld naar defensie moet.
Sterk verzwakt
De EU en de NAVO willen dat Nederland meer investeert in de landmacht, die sterk is verzwakt. "Er zijn veel zwaardere en grotere formaties nodig, beter bewapend en beter getraind", zegt Jan Broeks, permanente militaire vertegenwoordiger bij de EU en de NAVO. "Er zal structureel een groter beroep op de krijgsmacht worden gedaan."
De Verenigde Staten willen niet alleen voor die grotere vraag opdraaien. De Hoop Scheffer: "De Amerikanen zullen niet blijven zeggen: trek maar aan onze bel als u hulp nodig heeft." President Obama heeft nog in april gezegd dat de Europese landen echt over de brug moeten komen.
De deskundigen wijzen erop dat het aan de politiek zelf ligt of het lukt om beter en betrouwbaarder met defensiegeld om te gaan. Arie Ros van de Universiteit Leiden: "U heeft als Tweede Kamer een probleem geconstateerd, maar uiteindelijk ligt de oplossing bij u."
Initiatiefnemer PvdA-Kamerlid Eijsink wil proberen te voorkomen dat er voor de Tweede Kamerverkiezingen in 2017 zestien verkiezingsprogramma's verschijnen met zestien visies op defensie.
