Schotse nationalisten hopen op nieuw referendum bij goede verkiezingsuitslag

• 

  Tim de Wit

  Correspondent Groot-Brittannië

Mocht Groot-Brittannië op 23 juni in het EU-referendum stemmen voor een Brexit, dan aast de Schotse nationalistische partij SNP op een nieuw onafhankelijkheidsreferendum. Dat heeft partijleider Nicola Sturgeon meermaals laten doorschemeren.

De SNP zal morgen bij regionale verkiezingen in Schotland weer verreweg de grootste partij worden. En, zo hoopt de partij, hoe groter de overwinning, hoe groter het mandaat om een nieuwe gooi naar onafhankelijkheid te doen.

Een kleine twee jaar geleden stemde 55 procent van de Schotten nog tegen onafhankelijkheid. De toenmalige partijleider Alex Salmond zei na de nederlaag dat het een generatie zou duren voordat er opnieuw een referendum zal worden georganiseerd. Maar als de Britten uit de EU stappen, dan ontstaat er volgens de SNP een geheel nieuwe situatie.

Tony Giugliano is SNP-kandidaat in Edinburgh-West. Zelfs in de laatste dagen voor de verkiezingen gaat hij met zijn team vrijwilligers nog driftig langs de deuren om zoveel mogelijk kiezers aan zich te binden.

De geboren Italiaan voelt zich van top tot teen Europeaan en moet er niet aan denken dat de Britten de EU zouden verlaten. "We zijn een Europees land. De Europese Unie betekent veel voor ons en wij betekenen veel voor de Europese Unie. Dat eurosceptische geluid leeft veel meer in het Lagerhuis en in Engeland, dan hier. Schotland is een stuk pro-Europeser."

Hij vindt het daarom niet meer dan terecht dat de SNP een nieuw onafhankelijkheidsreferendum wil, mocht het tot een Brexit komen. "Als Schotland in meerderheid vóór EU-lidmaatschap stemt, terwijl de rest van Groot-Brittannië tegen stemt en ons daarmee uit de EU trekt, dan hebben wij het recht om weer een referendum te organiseren. Zodat wij wel deel van de EU kunnen blijven."

Whisky

Dat is ook te merken op straat in de Schotse hoofdstad. De meesten willen graag lid van de EU blijven. "Kijk naar de supermarkt. Onze bloemkolen komen uit Spanje, de wortels uit Italië. Het is maar de vraag hoe dat zal zijn als we uit de EU stappen", zegt een voorbijganger. "Ik voel me verbonden met de rest van het continent. Daarom wil ik niet dat we ons afscheiden. Ik heb ook nog geen enkel argument voor een Brexit gehoord dat me kan overtuigen", zegt een studente.

Ook uit peilingen blijkt dat Schotten een stuk meer pro-EU zijn dan de Engelsen. Al geeft de Engelse stem straks de doorslag; Schotland telt ruim 5 miljoen inwoners tegenover 53 miljoen Engelsen.

Veel Schotten zien de economie als belangrijkste reden om lid van de Unie te blijven. Zo exporteren de Schotten voor anderhalf miljard euro per jaar aan whisky naar de EU.

Tony Reeman-Clark is eigenaar van Strathearn Distillery, een ambachtelijke whiskybrouwer in het stadje Perth. Hij exporteert naar Nederland, Duitsland en vele andere EU-landen. "Het is daarom een kwestie van gezond verstand om in de EU te blijven. Natuurlijk, de Europese Unie is niet perfect. Maar door aan tafel te blijven zitten kunnen we in elk geval blijven meepraten en dingen veranderen."