Koenders: persvrijheid in Turkije verslechterd

Minister Koenders wil dat de Europese Commissie snel de stukken voorbereidt waarin staat waaraan Turkije moet voldoen op het gebied van de rechtsstaat, wil het land lid kunnen worden van de EU. Hij zei dat in de Tweede Kamer naar aanleiding van vragen over de kwestie-Ebru Umar.

Volgens Koenders zal op het punt van de rechtsstaat niet worden gemarchandeerd. "Turkije zal zijn gedrag op dit punt aanmerkelijk moeten verbeteren; het is niet waardig om op deze manier de pers aan te pakken op een moment dat je bij Europa wilt horen."

Bijna de hele Kamer en ook het kabinet veroordelen de behandeling door de Turken van Umar. De Nederlands-Turkse journaliste werd zaterdag opgepakt in verband met kritische tweets over president Erdogan. Een dag later werd ze vrijgelaten, maar ze mag het land niet uit.

Meel in de mond

Een deel van de oppositie vindt dat het kabinet "met meel in de mond praat", omdat het Turkije nodig heeft bij de uitvoering van de vluchtelingendeal. Zo stelt het CDA dat het kabinet doet alsof dit een incident was, zonder context en voorgeschiedenis.

De PVV vindt dat premier Rutte rechtstreeks contact had moeten opnemen met Erdogan. "Rutte moet eisen dat Umar zaterdag in Nederland is en anders moet hij de banden met Turkije verbreken".

Net als premier Rutte gisteren wees Koenders de kritiek met kracht van de hand. Hij hoopt dat Umar snel naar huis kan. De minister erkende overigens dat hij geen garanties kan geven dat andere Nederlanders die zich kritisch over de Turkse president hebben uitgelaten zonder problemen in Turkije kunnen verblijven.

Persvrijheid niet onderhandelbaar

Koenders zei dat het kabinet de zaak-Umar hoog opneemt en dat de persvrijheid een fundamenteel recht is, waarover niet kan worden onderhandeld. "Ook niet wanneer we met een land over andere zaken afspraken maken; het past een kandidaat-lidstaat van de EU niet om aan de persvrijheid te tornen." Volgens Koenders is de persvrijheid in Turkije de afgelopen tijd verslechterd en is Europa daar kritisch op.

De minister zei dat bij de gesprekken met Turkije over eventuele toetreding tot de EU de hoofdstukken over de rechtsstaat voorop moeten staan.

Koenders voegde er wel aan toe dat de gesprekken over toetreding op zichzelf losstaan van de discussie rond Umar. Hij benadrukte dat de mensensmokkelaars die vluchtelingen via Turkije naar Europa brengen moeten worden gestopt. Er komt nog een apart Kamerdebat over Umar. Daarvoor moet het kabinet met een feitenrelaas komen.