'Belastingontwijking? Pas op met de beschuldigende vinger'
"Je mag pas oordelen als je alle omstandigheden en beweegredenen kent om vermogen buiten het zicht te houden", zegt Arjo van Eijsen, fiscalist bij EY. Daarmee doelt hij op de gepubliceerde lijst van honderden Nederlanders die een aanzienlijk deel van hun geld hebben weggesluisd naar belastingparadijzen.
Trouw en het FD kwamen vannacht met de lijst uit de Panama Papers, waarop onder andere de naam van Clarence Seedorf prijkte.
Bekende personen komen door de Panama Papers in een negatief daglicht. Is dat terecht?
"Dat is maar zeer de vraag. Dat kan je pas beoordelen als je alle feiten en omstandigheden kent. De vraag is vooral of er daadwerkelijk vermogen of inkomsten buiten het zicht van de fiscus is gehouden. Als dat het geval is, dan is er absoluut iets op aan te merken. Maar zolang dat niet zo is, dan kom je terecht in de bekende discussie: is hier sprake van belastingontwijking of zijn er andere redenen waarom gebruikgemaakt is van deze structuur? Maar je moet dan wel oppassen om te snel met een beschuldigende vinger naar deze personen te wijzen."
Wat naar voren komt, is dat veel mkb-bedrijven gebruik maken van dit soort constructies.
"Dat verbaast mij eerlijk gezegd niet zo erg. Wat je de afgelopen decennia veel hebt gezien, is dat juist dat soort bedrijven gebruikmaken van trust-structuren. Daarmee kun je vermogen onbelast bij bijvoorbeeld de kinderen krijgen. Ook worden ze gebruikt om het vermogen, maar ook de bedrijfsstructuur, af te schermen voor de buitenwereld. Die constructies worden opgezet om niet zozeer uit het zicht van de fiscus te blijven, maar meer uit het zicht van het publiek. Daar is op zich niet zo heel veel over op- of aan te merken. De vraag is alleen of dit soort structuren ook wordt gebruikt voor belastingontwijking."
Of belastingontduiking zelfs, nietwaar?
"Dat is precies de discussie waar het hierover gaat. Stel dat dit inderdaad vanwege belastingredenen wordt gedaan, dan is het de vraag waarom dat gedaan wordt. Belastingontduiking is verwerpelijk, belastingontwijking ligt genuanceerder. Is alles wat volgens de Nederlandse en Europese wetten mogelijk is ook geoorloofd en moet je dat doen? Of moet je juist kijken naar de geest van de wet. Moet je het wel willen?"
Moet Nederland nu niet een goed voorbeeld geven door dit probleem aan te pakken?
"Dit probleem kan alleen wereldwijd opgelost worden. Alle landen moeten dan afspreken hoe ze het gaan aanpakken en de wetgeving moet dan veel meer op elkaar worden aangepast. Alleen, dat kun je wel zeggen, maar dat gaat niet gebeuren. Het is een illusie. Binnen EU-verband en OESO-verband doen ze er steeds meer aan om wetgeving op elkaar aan te passen. Dat is een goede zaak, maar zolang dat niet wereldwijd gebeurt, verandert er niets. En als er niets gebeurt met de belastingparadijzen, dan zal het een illusie blijven dat dit soort constructies niet meer wordt opgezet."
Moet de Belastingdienst er niet meer bovenop zitten?
"Ook daar moeten we oppassen met te snelle antwoorden. De Belastingdienst kan alleen maar concrete vragen stellen als er concrete aanwijzingen zijn. Zolang die er niet zijn, is het ook heel lastig om informatie te verkrijgen. De Belastingdienst kan niet bij de Britse Maagdeneilanden aankloppen en vragen om alle informatie over Nederlanders die daar iets hebben. Dat is maar goed ook, want anders is het wel heel makkelijk om privé-informatie boven water te krijgen. Nederland kan het dus niet alleen en het is ook heel moeilijk om dat te veranderen. Wat je wel ziet is dat er steeds meer wordt samengewerkt tussen belastingdiensten. Er worden allerlei afspraken gemaakt over het automatisch uitwisselen van informatie. Dat helpt absoluut."
De Belastingdienst kan nu toch wel wat gerichter kijken naar de genoemde namen?
"Dat is het goede nieuws van de Panama Papers. Er is nu heel veel informatie bij de Belastingdienst terechtgekomen. Die kan nu controleren of de vrijgekomen informatie ook daadwerkelijk in de belastingaangifte belandt. Als dat niet het geval is, dan is er uiteraard iets aan de hand en is het dus heel goed dat dit naar bovenkomt."
