'Zo'n laser komt heel hard je cockpit binnen'

In Nederland zijn nog geen vliegtuigen teruggekeerd naar de luchthaven omdat een piloot werd verblind door een laserpen, zegt de Vereniging Nederlandse Verkeersvliegers (VNV). Gisteren gebeurde dat wel in Groot-Brittannië.

Maar Nederlandse piloten hebben wel regelmatig last van laserpennen op Schiphol en andere plaatsen: vorig jaar kreeg de politie 165 meldingen. In 2014 ging het om 388 laserincidenten, zo meldt de Inspectie Leefomgeving en Transport.

Vorige week nog werd in Utrecht een 15-jarige jongen aangehouden, omdat hij een politiehelikopter bescheen met een laserpen. Ook kwam recent nog een melding uit Alphen aan den Rijn, aldus de VNV.

Vorig jaar was het vooral raak in de buurt van Schiphol. Van juli tot oktober vonden op bijna dertig avonden laserpen-incidenten plaats bij de luchthaven. Waarschijnlijk waren die het werk van één dader. "Een piloot had filmpjes gemaakt, dus we dachten te weten waar de persoon met de laser heeft gestaan", zegt politiewoordvoerder Dennis Janus.

De dader bleek zich ergens in Hoofddorp te bevinden. Na een uitzending van Opsporing Verzocht over de laser-incidenten, kwamen er 140 tips binnen, maar een verdachte is nog niet aangehouden. Toch heeft de aandacht voor de zaak wel effect gehad, aldus Janus. "Er zijn daar sindsdien geen incidenten meer geweest."

Verbod op bezit

Bij de politie hebben twee helikopterpiloten enkele dagen dagen last van hun ogen gehad nadat ze waren beschenen met een laserpen. De VNV kent geen gevallen waarbij Nederlandse piloten onwel werden of blijvende schade aan hun ogen opliepen door een laserpen.

Toch pleit de VNV voor een verbod op het bezit van krachtige laserpennen, die enkele kilometers ver kunnen schijnen. Het is nu al verboden om sterke laserpennen aan consumenten te verkopen, maar niet strafbaar om er een in bezit te hebben. Om ongelukken te voorkomen, wil de organisatie dat sterke laserpennen worden gezien als verboden wapens.

Sinds 2012 is het beschijnen van vliegtuigen en helikopters met lasers strafbaar. Maar het is vaak lastig om de daders te vinden. Het lukte de politie de afgelopen jaren wel enkele keren om jongeren te arresteren die een politiehelikopter beschenen.

"Met de politieheli is het makkelijker om de dader te lokaliseren", zegt Janus. "Maar bij vliegtuigen bij Schiphol is het veel lastiger om vast te stellen waar de laser vandaan schijnt. Dan moet de piloot de coördinaten bepalen waar de dader staat en moet er vervolgens een politieheli komen."

Als de politie toch een verdachte weet op te sporen, staat hem in ieder geval een boete te wachten. Als de zaak ernstig genoeg is, kan de officier van justitie ook tot vervolging over gaan. Maximaal staat er een celstraf van 15 jaar op. Die straf kan worden opgelegd als een laserpen-incident gevolgen heeft voor het vliegverkeer. "Het is geen spelletje, het is echt levensgevaarlijk", zegt Janus. "Als zo’n laser je cockpit in schijnt en dat weerkaatst op de instrumenten, komt dat heel hard binnen. De piloot kan verblind raken of zelfs oogletsel oplopen."