'IJzel kost tientallen miljoenen'

De ijzel van de afgelopen dagen in de noordelijke provincies kost tientallen miljoenen euro's. Dat zegt Akke Groenewoud, adjunct-directeur van ondernemersorganisatie VNO-NCW Noord.

Volgens haar zien vooral winkeliers hun inkomsten teruglopen doordat klanten vanwege de gladheid wegblijven. Ook boeren missen inkomsten en de bevoorrading van supermarkten loopt vertraging op.

Verder is er volgens Groenewoud veel financiële schade door ongelukken en doordat werknemers doorbetaald krijgen terwijl ze niet op het werk kunnen komen. "Veel bedrijven zaten drie dagen zonder personeel", zegt Groenewoud. "En veel winkels hadden nauwelijks klanten. Voor hen waren dinsdag en woensdag verloren winkeldagen."

Verzekeraars: schade valt mee

Volgens het Verbond van Verzekeraars valt de schade door ongelukken juist heel erg mee. Woordvoerder Rudi Buis laat weten dat er tot nu toe niet meer ongevallen werden gemeld dan normaal. "Code rood heeft mensen heel bewust gemaakt van de gevaren van de ijzel. Veel mensen hebben hun auto thuis laten staan."

Op een dag met heftig winterweer wordt er doorgaans veel meer schade gemeld, volgens Buis. "Als er in heel Nederland sneeuw ligt, zijn er gemiddeld 500 gevallen van autoschade. Maar dat is afhankelijk van goede en tijdige waarschuwing."

Noodweer kan de economie veel kosten. Volgens Peter Hein van Mulligen, hoofdeconoom van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), scheelt een verloren werkdag 0,2 tot 0,3 procent economische groei. "Maar dan zou het hele land plat moeten liggen en niemand naar z'n werk kunnen." De economische schade door de ijzel van deze week schat Van Mulligen eerder op enkele miljoenen.

Miljoenen liters melk verloren

Veel van de misgelopen inkomsten zit bij melkveebedrijven. Vooral in de nacht van dinsdag op woensdag werd er in het noorden weinig melk opgehaald door FrieslandCampina. Door gladheid was het risico voor transporteurs te groot. De zuivelproducent adviseerde 450 boeren in Groningen, Friesland en Drenthe om hun melk weg te laten lopen.

Woordvoerder Jan-Willem ter Avest schat dat er vier tot vijf miljoen liter melk is geloosd. " In totaal is er zeker voor een miljoen euro melk weggegooid."

Het is nog niet duidelijk wie voor die kosten opdraait. "Het niet kunnen ophalen van melk door gladheid is eigenlijk een ondernemersrisico", zegt Ter Avest. Maar doorgaans is er wel enige coulance." FrieslandCampina buigt zich nog over een vergoeding voor de niet opgehaalde melk.

Supermarkten: bevoorrading loopt door

De afgelopen maanden produceerden boeren eigenlijk te veel melk. De productie bij FrieslandCampina heeft dan ook geen last van de kortstondige verminderde aanvoer van melk. "De consument merkt er dus niks van", aldus Ter Avest. "We hebben alle winkels gewoon kunnen bevoorraden."

Supermarktketens Albert Heijn en Jumbo laten weten dat leveringen wat trager zijn, maar dat er zeker geen sprake is van lege schappen. Wel zaten 200 huishoudens gisteren tevergeefs te wachten op boodschappen die ze via de website van Albert Heijn hadden besteld. Het was volgens een woordvoerder niet verantwoord om bezorgers de weg op te laten gaan.

In de supermarkten is het volgens de woordvoerders soms wat rustiger dan normaal, zeker in dorpswinkels waar de meeste klanten met hun auto komen. "Maar waarschijnlijk lopen winkels nauwelijks inkomsten mis", zegt de woordvoerder van Albert Heijn. "Klanten halen hun boodschappen op een later moment."

Niet alle winkels zijn zo relativerend over de gevolgen van de gladheid. In de zaak van bakker Hans Stuurwold in Assen is het uitzonderlijk stil. "Ik ben gisteren met de helft van het brood blijven zitten", zegt Stuurwold. Ook voor vandaag ziet het er niet goed uit voor de bakker. "Het is hier nog steeds een ijsbaan, het is bijna niet te doen om hier te komen. "

Volgens Buis is de kans klein dat dit soort ondernemers de verloren inkomsten terugzien. "Als ze al verzekerd tegen dit soort schade zijn is het bijna onmogelijk om aannemelijk te maken dat de inkomstenderving echt door het weer komt."

Strooizout

De afgelopen dagen is er zeven miljoen kilo zout door Rijkswaterstaat gestrooid. "Maar we hebben voor elke winter een voorraad van 200 miljoen kilo, dus eigenlijk stelt het niet zoveel voor. Bovendien is de winter op deze week na erg zacht," aldus Rijkswaterstaat.