'Dat Rotterdams ov zonder subsidie gaat rijden is uniek'

Dat de Rotterdamse trams en metro's vanaf 2017 zonder subsidie rijden, is in de Nederlandse context echt uniek. Dat zegt Bert van Wee, hoogleraar Transportbeleid aan de TU Delft, in het NOS Radio 1 Journaal.

Volgens Van Wee is het vooral bijzonder omdat in Nederland de prijzen voor het openbaar vervoer laag moeten blijven. Vervoerders mogen de prijs niet zelf bepalen en daarom is er vaak subsidie nodig.

Het openbaar vervoersbedrijf RET zegt dat het geen bijdrage van de overheid meer nodig heeft, omdat zwartrijders buiten de deur worden gehouden. Het aantal zwartrijders is afgenomen van 12 procent naar minder dan 1 procent. Het levert de RET naar eigen zeggen dagelijks 60.000 euro aan extra inkomsten op.

Efficiënter dan andere steden

Van Wee denkt dat het percentage zwartrijders in andere grote steden in Nederland ongeveer gelijkt ligt. Hij vermoedt dat het Rotterdam vooral lukt om zonder subsidie te rijden, omdat in de stad efficiënter wordt gewerkt dan in andere steden. "Als je minder personeelskosten hoeft te maken per miljoen reizigerskilometers, dan is dat goedkoper, dus efficiënter."

De RET stelt dat het aantal reizigers de komende jaren zal blijven stijgen en dat daardoor de opbrengsten hoger zullen liggen. Dat is een reële verwachting, zegt Van Wee. Dat komt volgens hem doordat de stad steeds populairder wordt om te bezoeken.

Auto minder populair

Belangrijk is of Rotterdam het gebruik van de auto minder aantrekkelijk gaat maken de komende jaren. Op die manier wordt de concurrentiepositie van het openbaar vervoer namelijk verbeterd. "Je kunt bijvoorbeeld minder parkeerplekken aanbieden, straten niet toegankelijk maken voor auto's of het hele centrum alleen beschikbaar stellen voor elektrische auto's."

Er zijn volgens Van Wee in het buitenland ov-systemen die zonder subsidie draaien. Maar een internationale vergelijking maken is bijzonder lastig, zegt hij. "Je kunt geen grip krijgen op de vraag hoe kosten precies worden berekend. Sommige vervoerders hebben de personeelskosten bijvoorbeeld niet meegenomen. Maar een hele stad waarbij het openbaar vervoer niet wordt gesubsidieerd, komt weinig voor."