Minder zwartrijders in Rotterdam: RET kan zonder subsidie
De metro en tram in Rotterdam rijden vanaf 2017 zonder subsidie. De groei van het aantal reizigers en de afname van het zwartrijden leveren het openbaarvervoerbedrijf RET zoveel miljoenen extra op dat er geen bijdrage van de overheid meer nodig is. Dat is een unicum in Nederland, zeggen vervoersdeskundigen.
Volgens RET-directeur Pedro Peters is het aantal reizigers in tram en metro het afgelopen jaar weer met 5 procent toegenomen. Dat betekent dat er sinds 2012 een kwart meer reizigers zijn. Dagelijks reizen in de regio Rotterdam 300.000 mensen met de metro en 200.000 met de tram.
Tegelijkertijd is het zwartrijden drastisch afgenomen door het plaatsen van poortjes, van 12 procent naar minder dan 1 procent. Dat levert de RET per dag alleen al 60.000 euro aan extra inkomsten op.
Het vervoersbedrijf kreeg voor de exploitatie van tram en metro 40 miljoen euro subsidie van de metropoolregio Rotterdam-Den Haag. Dat wordt in 2017 teruggebracht naar nul. Sterker nog, de winst die straks wordt gemaakt, vloeit terug naar de regionale overheid.
Betere verbindingen
Directeur Peters verwacht dat de groei van het aantal passagiers de komende jaren doorzet. De verbouwing van de treinverbinding tussen Rotterdam en Hoek van Holland naar een hoogwaardige metrolijn draagt daaraan bij.
"We zagen dat ook bij de RandstadRail tussen Rotterdam en Den Haag. Het aantal reizigers op die lijn is gestegen van 10.000 naar 40.000. We hebben vorige week weer zes nieuwe metrostellen gekocht om op die lijn nog frequenter te gaan rijden", vertelt Peters.
Vroeger reisde je alleen met het ov als je geen geld had. Tegenwoordig ook mannen in pakken.
Het succes van tram en metro in de regio Rotterdam verklaart hij door de hogere frequentie en het verbeterde imago. "We hebben de afgelopen jaren 500 miljoen euro geïnvesteerd in nieuwe trams en metrostellen waardoor ze een luxere uitstraling hebben gekregen."
Mannen in pakken
"Daarmee trekken we andere reizigers aan. Vroeger reisde je met het openbaar vervoer als je jong of oud was of geen geld had voor een auto. Tegenwoordig reizen ook mannen met pakken en een aktetas met het openbaar vervoer."
Ook doet de RET er volgens Peters alles aan om het openbaar vervoer schoon en veilig te houden. Graffiti wordt direct verwijderd, schoonmakers lopen overdag door de metrostellen om vuil direct weg te halen. Hierdoor is het vandalisme sterk afgenomen.
"Wat schoon en heel is, nodigt uit om heel en schoon te laten. We zien dat het werkt. De reizigers voelen zich prettiger." Dankzij de poortjes is niet alleen het aantal zwartrijders gedaald, maar ook het aantal incidenten in tram en metro.
Het geeft aan dat het openbaar vervoer in Nederland kostendekkend kan zijn.
Verkeerseconoom Erik Verhoef ziet nog een mogelijke reden voor het Rotterdamse succes. "Fietsen is in Nederland een grote concurrent voor het openbaar vervoer. En in Rotterdam wordt minder gefietst dan in Amsterdam. Misschien is dat ook een verklaring."
Autostad
Ook Bert van Wee, hoogleraar transportbeleid aan de TU Delft, vindt het bijzonder dat de RET over een jaar geen exploitatiesubsidie meer nodig heeft voor tram en metro. "Het is des te knapper omdat Rotterdam een autostad is. Het centrum is met de auto makkelijk te bereiken, anders dan bijvoorbeeld Amsterdam en Utrecht."
Bussen en infrastructuur wel subsidie
Overigens geldt het subsidievrij rijden per 2017 in eerste instantie alleen voor metro en tram. Naast subsidie voor tram en metro, ontvangt RET nog drie andere subsidiestromen. Voor bussen, infrastructuur en veiligheid. Voor die categorieën ontvangt RET straks nog wél overheidsgeld.
