'Kans op gevaarlijke situatie Belgische kerncentrales is klein'

Er is veel te doen over de Belgische kerncentrales: begin deze maand uitte de Zeeuwse politiek zijn zorgen over de centrales vlak over de grens bij Doel, vandaag zei de Duitse minister van milieu hetzelfde over de kerncentrales bij Tihange. Maar de kans op gevaarlijke situaties is gering, zegt kernfysicus Wim Turkenburg. "Je kunt het nooit helemaal uitsluiten, maar de kans is buitengewoon klein."

De afgelopen tijd waren er meerdere incidenten bij de Belgische centrales. Zo was er begin november een explosie in een transformator in een van de centrales van Doel. Vorige week nog kwam daar een waterlek bij, waardoor een centrale werd stilgelegd.

Turkenburg noemt de incidenten onwenselijk, maar niet gevaarlijk. "Voor Tihange en Doel geldt: er zijn wel problemen, maar die doen zich niet voor in het nucleaire gedeelte van de reactor. Daardoor zijn die problemen niet gevaarlijk." De centrales voldoen aan de veiligheidseisen die onder meer in Nederland en België aan de reactoren worden gesteld, zegt hij.

Hij vindt het niet gek dat er onrust ontstaat door de problemen. "Als er veel kleine storingen zijn, gaan mensen zich toch zorgen maken."

Volgens Turkenburg is de Belgische toezichthouder FANC een kritische en onafhankelijke partij die zijn tanden laat zien. "Als er iets niet in de haak is, sluiten ze centrales." De FANC bespeurde ook nonchalance onder het personeel en heeft daarom werknemers geschorst, zegt Turkenburg. "Dat is zorgwekkend. Je moet een optimale veiligheidscultuur hebben. Het team moet goed functioneren."

De Belgische kerncentrales zijn gebouwd tussen 1975 en 1985. Oorspronkelijk werd ervan uitgegaan dat de centrales 40 jaar zouden draaien. Daardoor zouden twee van de vier reactoren in Doel dit jaar moeten sluiten, maar onlangs werd besloten dat de twee nog eens 10 jaar langer in gebruik mogen blijven.

Na de kernramp in Fukushima in 2011 ondergingen de centrales een stresstest. Daaruit kwam een aantal aanbevelingen. "Die zijn toen niet direct overgenomen, omdat de reactoren toch zouden sluiten", zegt Turkenburg. Nu ze langer open blijven, wordt er voor honderden miljoenen in de kernreactoren geïnvesteerd om de aanpassingen alsnog door te voeren.

De centrales moeten blijven draaien om een elektriciteitstekort te voorkomen, zeggen de Belgen. Turkenburg denkt dat het zo'n vaart niet zal lopen. "België zou genoeg stroom hebben als er een grote reactor in Tihange of twee kleinere reactoren in Doel zouden sluiten. Ook kunnen ze altijd wat importeren uit omringende landen, waaronder Nederland. Alleen als een hele centrale dichtgaat, hebben ze wel een groot probleem."