Vijf vragen over de klimaattop: wat is de inzet? En wie betaalt?
Het is niet voor het eerst dat vertegenwoordigers uit alle vrijwel alle landen praten over maatregelen tegen opwarming van de aarde. De vorige keren waren de resultaten niet indrukwekkend. Wat zijn de vooruitzichten voor de klimaattop in Parijs, die vandaag is begonnen?
Wat is de geschiedenis van de klimaatconferenties?
Sinds 1995 zijn er twintig bijeenkomsten geweest. In 1997 werden in Japan afspraken gemaakt in het 'Kyoto Protocol'. Maar grote vervuilers als India en China hoefden als ontwikkelingslanden niet mee te doen. En de Verenigde Staten, toen de grootste vervuiler, zette wel zijn handtekening, maar deed uiteindelijk niet mee.
De klimaattop in Kopenhagen in 2009 leverde een wereldwijd akkoord op, maar dat was niet bindend. Het is de bedoeling dat in Parijs weer een wereldwijd akkoord wordt gesloten. Ook dit keer zullen niet alle afspraken bindend zijn. Wel is het streven om de 'niet-bindende' afspraken achteraf te toetsen.
Hoeveel landen praten mee in Parijs?
Voorafgaand aan de top hebben vrijwel alle landen een plan ingediend voor het terugdringen van de uitstoot van broeikasgassen in het eigen land. Daarin staat hoeveel ze de uitstoot denken terug te dringen en hoe ze dat willen bereiken.
Wat is de inzet?
Als gevolg van de groeiende uitstoot van CO2 en andere broeikasgassen wordt het op aarde steeds warmer. Met alle gevolgen van dien: een stijgende zeespiegel, overstromingen, meer droogte en vaker extreem weer. De landen zijn het erover eens dat de emissie van de broeikasgassen omlaag moet. Voorafgaand aan de bijeenkomst in Parijs is al een politieke consensus bereikt over het uitgangspunt dat de opwarming van de aarde niet groter mag zijn dan 2 graden Celsius ten opzichte van de temperatuur voor het industriële tijdperk.
Wie betaalt wat?
De maatregelen kosten geld. Maar niet elk land heeft geld voor de aanleg van bossen of het versterken van een kuststrook. De klimaatverandering is vooral veroorzaakt door de rijke landen. Maar moeten bijvoorbeeld de Verenigde Staten of de landen uit de EU nu hiervoor opdraaien? Of moeten de opkomende landen als China, de grootste vervuiler op dit moment, en India ook hun deel gaan bijdragen? Hebben de arme landen wel geld voor schonere industrie? En wie draait er op voor de natuurrampen die nu al zijn veroorzaakt door de klimaatstijging? Dat wordt ook tijdens deze klimaattop een lastige kwestie.
Wat zijn de vooruitzichten voor Parijs?
De wil is er; niet alleen politici, ook de grote bedrijven zetten zich steeds meer in om schoner te produceren. Maar het is nog de vraag of het gevoel van urgentie genoeg is. De klimaatwetenschap zegt dat de ingediende plannen niet ver genoeg gaan om onder de limiet van 2 graden te blijven. Andere vraag is wat de status van de afspraken zal zijn. Hoe bindend zijn ze en hoe kun je ze controleren? En tenslotte: wie betaalt de rekening? De rijke landen hebben in elk geval beloofd vanaf 2020 jaarlijks 94 miljard euro in het klimaatfonds van de Verenigde Naties te zullen steken.
