Maakten de Russische piloten een foutje?

Oud-commandant der Strijdkrachten en voormalig gevechtspiloot Dick Berlijn sluit niet uit dat het neergeschoten Russische toestel per ongeluk in het Turkse luchtruim is beland.

In het NOS Radio 1 Journaal zei hij: "dat kan zeker gebeuren als je in het toestel druk bezig bent om je gronddoel op te sporen. Je bent dan naar buiten aan het kijken, aan het manoeuvreren en misschien dat je ook op andere vliegtuigen moet letten. Dan zou het best kunnen dat je aandacht daar zo op gericht is dat je op dat moment niet in de gaten hebt dat je in een luchtruim komt waar je niet hoort te zijn."

Russisch grondstation

Hij vindt het wel opmerkelijk dat de Russische piloten niet gereageerd hebben op waarschuwingen die ze kregen. Binnen 5 minuten zou het toestel van Turkije tien waarschuwingen hebben gekregen dat het dreigde het Turkse luchtruim binnen te vliegen. Ook de piloot van een passagiersvliegtuig dat in de buurt was hoorde deze waarschuwingen.

Volgens Berlijn werden de waarschuwingen gedaan op een frequentie die iedereen geacht wordt uit te luisteren. "Dus ook die Russische crew moet dat gehoord hebben."

Daarnaast vloog het Russische toestel vrij hoog. "Dat betekent dat er radiocontact zou moeten zijn geweest met het Russische hoofdkwartier en dat het toestel door een Russisch grondstation moet kunnen zijn waargenomen. Dat grondstation zou de piloten ook hebben kunnen waarschuwen dat ze dicht bij de Turkse grens waren. Maar of dat gebeurd is weten we niet."

Druk luchtruim

"Met de grote drukte boven het luchtruim van Syrië en het grensgebied met Turkije ging iedereen ervan uit dat dit een kwestie van tijd was", zegt Midden-Oosten-correspondent Sander van Hoorn. Hij noemt het wel belangrijk voor het vervolg van de missie in Syrië dat er goed wordt uitgezocht wat er nu precies gebeurd is. "Hoelang vloog het toestel bijvoorbeeld over Turks grondgebied?"

Uit een Turkse kaart van het gebied blijkt dat het om een klein landpuntje gaat van zo'n 2 kilometer breed. Toen het Russische vliegtuig daaroverheen vloog zou het hoogstens 10 seconden boven Turks grondgebied zijn geweest.

Van Hoorn verwacht niet dat het incident gevolgen zal hebben voor de Russische acties in Syrië. "Rusland zal nu niet opeens gaan zeggen: 'dit wordt ons toch wat te heet onder de voeten, we stoppen bijvoorbeeld met het bombarderen boven Syrië'. Dat gaat niet gebeuren denk ik."