Risico op omvallen hijskranen Alphen was bekend

Voorafgaand aan de renovatie van de Koningin Julianabrug in Alphen aan den Rijn zijn allerlei risico's benoemd, onder meer met het omvallen van hijskranen en met elektrocutiegevaar. Dat staat in een van de bijna honderd documenten die de gemeente vandaag heeft vrijgegeven, naar aanleiding van een WOB-verzoek van de NOS.

Bij werkzaamheden aan die brug vielen begin augustus twee grote bouwkranen om, waardoor achttien huizen en winkels zwaar beschadigd raakten.

Elektrocutiegevaar

Het Veiligheid- en Gezondheidsplan Uitvoering, van 27 november vorig jaar, bevat een uitgebreid overzicht van alle risico’s. Het is zeer gebruikelijk om zo'n inventarisatie te maken bij een dergelijk bouwproject. Zo kan er bij (de-)montagewerkzaamheden aan het beweegbare deel van de brug bijvoorbeeld instabiliteit optreden, kunnen de hijskranen omvallen, kan de hijslast vallen en bestaat er elektrocutiegevaar, staat in de stukken.

Bij het hijsen op een "weinig draagkrachtige ondergrond" en "montage van zwaar gefabriceerde elementen" kan de lading loskomen of ergens tegen aanstoten, of kan iemand bekneld raken. Met letsel en schade als mogelijk gevolg, zo staat in het plan dat is opgesteld door bouwbedrijven Mourik en BSB Staalbouw.

Daarin wordt ook beschreven welke maatregelen genomen moeten worden om die risico's te beperken, zoals "stabiliteitsberekeningen, het stabiel opstellen van materiaal en het gebruik van recent gekeurd en gecertificeerd hijsmateriaal".

Ook is er een "vakbekwame machinist" nodig, met wie oogcontact moet worden gehouden en "hand- en armseinen" worden afgesproken. Andere maatregelen zijn het visueel controleren van hijsmiddelen en het hijsen volgens het hijsplan. Verder moet het terrein worden afgezet en zijn verkeersstremmingen nodig, staat in het plan.

Dat is een vervolg op het eerder verschenen ontwerp-V&G-plan. Een advies- en ingenieursbureau schreef dat vorig voorjaar in opdracht van de gemeente. Daarin worden ook al meerdere risico’s beschreven, waaronder het omvallen van de hijskranen.

Onderzoeken

Stabiliteitsberekeningen voor het hijsen van het brugdeel zitten niet bij de WOB-stukken.

Hijsbedrijf Peinemann zegt dat die wel gemaakt zijn, maar in afwachting van onderzoeken naar het ongeval niet worden vrijgegeven. De documenten die de gemeente wel openbaar heeft gemaakt, zijn onder meer risicobeoordelingen, e-mails, toetsrapporten, verslagen van vergaderingen en veiligheids- en gezondheidsplannen.

Zowel de Onderzoeksraad voor Veiligheid, de Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid als twee door Peinemann in de arm genomen ingenieursbureaus doen onderzoek naar de toedracht van het ongeval met de hijskranen. Deze maand zijn de omgevallen hijskranen en het gevallen brugdeel weggetakeld.

Reactie

De gemeente Alphen aan den Rijn zegt in een reactie dat het hijsplan en de stabiliteitsberekeningen zijn gemaakt door experts. Aan de hand daarvan werd het risico van het omvallen van de kranen als zeer klein ingeschat. De gemeente wacht de onderzoeken van de Onderzoeksraad en de Inspectie af of deze inschatting terecht was.