Van der Steur wist niets van Brandpunt en de Volkert-foto

Al op 18 december 2013 werd op het ministerie van Veiligheid en Justitie besloten dat de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid de persoonsbeveiliging van Volkert van der Graaf op zich zou nemen. Dat schrijft minister Van der Steur in een van zijn antwoorden op de 76 Kamervragen over de kwestie.

Uit de tijdlijn die bij de antwoorden zit, blijkt dat het in scène gezette fotomoment in januari of maart 2014 voor het eerst ter sprake kwam en dat de NCTV nauw betrokken was bij de uitvoering. Wanneer het plan precies ter sprake kwam en wie het heeft bedacht, heeft het ministerie niet vastgelegd en is niet meer te achterhalen.

Mediaverbod

Tot twee keer toe worden de toenmalige minister Opstelten en staatssecretaris Teeven bijgepraat één dag voordat de aanpak van de fotoscène met Volkert van der Graaf wordt besproken, namelijk op 14 en 23 april 2014. Opstelten kan zich herinneren dat hij is geïnformeerd over een eventuele foto, Teeven niet.

Wat opvalt is dat Opstelten en Teeven na 23 april niet meer zijn bijgepraat, althans niet formeel. Uit het feitenrelaas valt niet op te maken waarom dit niet gebeurde. Ook is niet duidelijk wat de bewindspersonen hier zelf voor rol in hebben gehad.

Het OM geeft op 25 april 2014 aan dat Van der Graaf met het afgesproken fotomoment niet zijn mediaverbod overtreedt. Van der Graaf geeft op 9 mei 2014 zelf aan de reclassering door dat hij gefotografeerd gaat worden in overleg met de beveiligers van de NCTV.

Heksenjacht

Op 16 juni geeft de NCTV nog het signaal dat van de gevreesde "heksenjacht" nog geen sprake is en dat het makkelijker is Van der Graaf te beveiligen als niemand hem herkent. Hoe dit signaal moet worden opgevat, is niet helemaal duidelijk. In ieder geval wordt er niets mee gedaan. Want op dezelfde dag wordt Van der Graaf gefotografeerd en een dag later publiceert De Telegraaf de foto.

Volgens Van der Steur is het definitieve besluit om de fotoscène te laten doorgaan niet voorgelegd aan Opstelten en Teeven. Omdat van de gesprekken met Opstelten en Teeven geen aantekeningen zijn gemaakt, is ook niet meer te achterhalen of zij daar wel expliciet om gevraagd hadden.

Brandpunt

Daarna blijft het relatief stil rond de foto, tot Brandpunt Reporter medio 2015 geheime opnamen maakt van Van der Graaf. Hij heeft het daarin over de in scène gezette fotoshoot. Brandpunt stelt daarover vragen aan de reclassering en het OM.

De afdeling Persvoorlichting van het ministerie van Veiligheid en Justitie is betrokken bij het beantwoorden van deze vragen. Van der Steur wordt niet geïnformeerd. Brandpunt concludeert op basis van die antwoorden dat Van der Graaf zijn mediabeperking had geschonden, met de uitzending van 20 september 2015 tot gevolg.

Opheldering

De Tweede Kamer wil op 22 september 2015 opheldering. Van der Steur wekte met zijn uitspraken de indruk dat het OM en zijn ministerie pas een dag voor publicatie in De Telegraaf van de foto wisten.

Vanmiddag op een persconferentie moest Van der Steur toegeven dat zijn ministerie er juist van begin af aan bij betrokken was en dat hij onjuiste en onvolledige informatie aan de Tweede Kamer heeft gegeven. Hij legt de verantwoordelijkheid voor de fout voor een groot deel bij de top en de medewerkers van de NCTV.

Oud-minister Opstelten wil vandaag geen inhoudelijke vragen beantwoorden. "Ik heb hier niets aan toe te voegen". Oud-staatssecretaris Teeven herhaalt dat hij destijds niets van de foto wist. Hij vindt het veelbetekenend dat Van der Steur niet door zijn ambtenaren is geïnformeerd over de vragen van Brandpunt: "Ik word hier niet blij van."