Mekka: een logistieke nachtmerrie
Twee tot drie miljoen pelgrims die tegelijkertijd de heilige plaatsen in en rond Mekka willen bezoeken: het is de grootste samenkomst van mensen ter wereld. En dat in een tijdsbestek van een week. De Saudi’s doen veel aan crowdmanagement, het in goede banen leiden van grote groepen mensen. Door schade en schande zijn ze wijs geworden.
Vandaag kwamen er meer dan 700 bedevaartgangers om het leven. De laatste keer dat er veel doden vielen was in 2006: 360. Het dieptepunt was in 1990, toen vonden ruim 1400 mensen de dood in de pelgrimsmassa. Voor de beheerders van de heilige plaatsen was dat het signaal om de veiligheidsmaatregelen flink aan te scherpen.
Er werd bijvoorbeeld een maximum ingesteld voor het aantal pelgrims dat de reis naar Mekka mocht ondernemen. En de hele infrastructuur rond de heilige plaatsen werd onder handen genomen. De voetwegen werden verbreed en verbeterd, enorme viaducten werden aangelegd om de mensenstromen uit elkaar te houden.
Vaste plekken
"Je kunt het vergelijken met grote evenementen in Nederland", zegt correspondent Sander van Hoorn. "Als de politie ziet dat het ergens te druk wordt, proberen ze mensen een andere kant op te sturen. Maar het probleem bij de hadj is dat alles op vaste plekken en op een vast tijdstip gebeurt en daar wil je als pelgrim bij zijn."
Kwetsbaar punt is het slot van de pelgrimage, als de honderdduizenden te voet van Mekka naar Mina gaan, 5 kilometer verderop. Daar staan drie muren die de duivel symboliseren. Iedere pelgrim gooit tien kiezels naar de muur, een rituele steniging van het kwaad.
Meer gedrang
Die steniging moet plaatsvinden binnen een bepaalde tijdsperiode, dus de kans op gedrang is groter. Daarbij wil iedereen graag vooraan staan en ook daardoor wordt er meer gedrongen dan anders.
Na 2006 waren er tot vandaag geen grote ongelukken. Dat kwam onder meer door de veiligheidsmaatregelen. "Het blijft de heiligste plek voor moslims, die daar eens in hun leven geweest moeten zijn", zegt Van Hoorn. "Daar moeten en willen de Saudi's aan tegemoet komen, maar het blijft een strijd hoe dat goed te regelen."
