Het gaat vaker fout rond de hadj

De hadj trekt elk jaar weer miljoenen gelovigen naar Saudi-Arabië. In het verleden waren er bij de pelgrimage regelmatig incidenten waarbij veel doden vielen. Omdat Saudi-Arabië veel geld in crowdcontrol heeft gestoken, leek het de afgelopen jaren juist beter te gaan.

Nu ging het toch weer mis bij een bekend knelpunt en zijn honderden mensen doodgedrukt.

Verplicht

De hadj, die dit jaar op 21 september begon, is zeer belangrijk voor moslims. Iedere gelovige die het zich kan veroorloven moet de reis naar de heilige stad ten minste eens in zijn leven maken. In slechts vijf dagen moet een serie van rituelen worden doorlopen. Omdat iedereen dat tegelijkertijd doet, ontstaan er op vaste plekken knelpunten.

Vandaag ging het mis even buiten Mekka, waar drie pilaren staan die de duivel moeten voorstellen. Gelovigen moeten er stenen naar gooien als teken dat ze zonde afwijzen.

Doordat alle gelovigen op hetzelfde moment het ritueel willen uitvoeren, is er veel gedrang rond de pilaren. In het verleden werden er regelmatig grote groepen mensen onder de voet gelopen. In 2004 kwamen er 251 mensen om in het gedrang, in 2006 meer dan 360.

Viaducten

Om te voorkomen dat gelovigen omkomen in het gedrang, heeft Saudi-Arabië de pilaren die de duivel voorstellen, vervangen door een 26 meter lange muur, waardoor de massa beter wordt gespreid. Ook zijn de toegangswegen die naar de plek leiden verbreed en is de bewegwijzering verbeterd. Ingenieuze viaducten moeten voorkomen dat mensenstromen met elkaar kruisen.

Hoewel nog niet duidelijk is waardoor het dit jaar fout is gegaan, is wel duidelijk dat de verbeteringen geen panacee zijn voor de chaotische stroom gelovigen. Als een menigte de verkeerde weg neemt of als iemand struikelt, kan het al snel misgaan in de grote mensenmassa.

Zoiets gebeurde in 1990, het jaar van de ergste ramp tijdens de hadj. 1426 bedevaartgangers vonden de dood toen er paniek uitbrak in een drukke voetgangerstunnel.

Ook ging het een aantal keren fout bij de huisvesting van al die reizigers. Een grote brand in het enorme tentenkamp dat de pelgrims huisvest kostte in 1997 het leven aan 343 mensen. In 2006 stortte een provisorisch hotel in, waardoor 73 bedevaartgangers omkwamen.

Knelpunten op de schop

Vanwege al deze incidenten heeft Saudi-Arabië de afgelopen jaren veel maatregelen genomen om de veiligheid te verbeteren. Tegenwoordig houden tienduizenden bewakers een oogje in het zeil, op de grond, via camerasystemen en met helikopters. Ook zijn er quota per land gekomen, zodat er niet te veel mensen tegelijkertijd naar de stad komen.

Het ongeluk met de kraan van twee weken geleden houdt ook verband met de alom aanwezige verbouwingen in Mekka. Bij het ongeluk met het materieel dat werd gebruikt om de faciliteiten veiliger te maken, vielen ruim honderd doden.