'Fotorolletje Srebrenica ligt nog in archief'

Er blijven twijfels over het fotorolletje uit 1995 met beelden van lijken van door Serviërs vermoorde moslimmannen in Srebrenica. In het radioprogramma Argos spreekt Peter Rutten, destijds leider van het onderzoeksteam van de Koninklijke Marechaussee, zijn twijfels uit over het onderzoek naar mogelijk bewijsmateriaal voor genocide.

Volgens Rutten ligt het fotorolletje "nog ergens in het archief" en had Defensie duidelijk moeten aangeven dat de beelden nooit naar buiten zijn gebracht vanwege de politieke situatie op dat moment.

Zwijgzaamheid

Over de exacte gang van zaken rondom het mislukken van het ontwikkelen van het fotorolletje wordt al jaren gespeculeerd. Het rolletje is symbolisch geworden voor de zwijgzaamheid van het ministerie van Defensie in de tijd van de val van de moslimenclave Srebrenica. Deze enclave werd beschermd door Nederlandse Dutchbat-soldaten.

Op 11 juli 1995, bijna twintig jaar geleden, viel het Bosnisch-Servische leger de moslimenclave binnen. Onder het oog van de Nederlandse Dutchbatters werden duizenden moslimmannen en -jongens gedeporteerd. In totaal zijn meer dan 7000 lijken gevonden in de bossen rondom Srebrenica.

Bewijsmateriaal

Dutchbat-luitenant Ron Rutten had op 13 juli 1995 foto's gemaakt in een huis waar Bosnische Serviërs moslimmannen gevangen hielden en waar negen lijken lagen. Hij smokkelde het rolletje de enclave uit in de hoop daarmee bewijsmateriaal over de schending van mensenrechten veilig te stellen.

Uiteindelijk zijn de foto's nooit in de openbaarheid gekomen. Het Nederland Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies (NIOD) concludeerde (blz. 3009) in zijn onderzoeksrapport in 2002 dat het ontwikkelen van het rolletje mislukt is "door een door niemand gewenste menselijke fout".

Per ongeluk

In Argos blijft Rutten van het onderzoeksteam van de Koninklijke Marechaussee vragen stellen over de gang van zaken destijds. "Wat is de route van het fotorolletje geweest?", vraagt hij zich af. Hij gelooft in een complot, zegt Argos.

Een andere betrokkene, Arie Bleumink van de Militaire Inlichtingendienst komt ook aan het woord. Hij gelooft wel dat het ontwikkelen van het rolletje per ongeluk is mislukt. Hij is vooral kritisch dat Defensie hem het zwijgen oplegde.