'Groei payrolling bij gemeenten ongewenst'

Door Heleen Ekker en Joséphine Truijman

Waar de Rijksoverheid helemaal stopt met het gebruik van goedkopere payrollers, maken gemeenten er juist volop gebruik van, zo heeft de NOS vastgesteld. Volgens recente cijfers van De Stichting Arbeidsmarkt en Opleidingsfonds Gemeenten werken er payrollers in 85 procent van alle gemeenten in Nederland. Minister Asscher spreekt van een ongewenste ontwikkeling.

Bij payrolling zijn mensen niet in dienst bij de organisatie waarvoor ze werken. Ze staan op de loonlijst van een payrollbedrijf en hebben daardoor niet dezelfde arbeidsvoorwaarden als hun collega's die wel in vaste dienst zijn. In eenderde van de gemeenten is payrolling zelfs de meest gebruikte vorm van flexibele arbeid en dat aandeel groeit.

Goede voorbeeld

Asscher kondigt aan met een nieuwe wet te komen, die de arbeidsvoorwaarden van payrollers helemaal gelijktrekt met die van mensen in vaste dienst. Volgens Asscher moeten gemeenten, net als het Rijk, het goede voorbeeld geven en het payrollsysteem niet gebruiken als goedkoop alternatief voor werk dat gewoon structureel werk is.

Het voordeel voor een werkgever is evident, of het nou een gemeente is of een andere werkgever, vertelt docent Arbeidsrecht Johan Zwemmer van de Universiteit van Amsterdam: "Die wil af van de administratieve rompslomp van het werkgeverschap en hij wil van mensen afkunnen als hij ze niet meer nodig heeft."

Stress

De NOS sprak met een aantal mensen die op payrollbasis werken bij gemeenten. Ze vertellen dat het onzekerheid met zich meebrengt en slechtere arbeidsvoorwaarden. Zo komt het geregeld voor dat mensen bij ziekte minder krijgen uitbetaald dan de collega's die in vaste dienst zijn. Of ze krijgen geen eindejaarsuitkering, en kunnen niet solliciteren op interne vacatures omdat ze officieel niet in dienst zijn. Ook zeggen ze dat ze zich er niet echt bij voelen horen op het werk.

Eén van de mensen die de NOS sprak werkt al 7 jaar op dezelfde afdeling bij een gemeente, en heeft inmiddels al 15 contracten gehad, zowel payroll-contracten, als op uitzendbasis. "Het geeft enorm veel stress, om de paar maanden opnieuw weer die onzekerheid."

In de nieuwe Wet Werk en Zekerheid, die volgende maand ingaat, is opgenomen dat payrollmedewerkers dezelfde ontslagbescherming krijgen als medewerkers die wel rechtstreeks bij de werkgever in dienst zijn. Maar voor wat betreft de andere arbeidsvoorwaarden blijft de ongelijkheid nog bestaan, tot de nieuwe wet die minister Asscher nu aankondigt van kracht wordt.

Reactie VNG

De VNG wijst er in een reactie op dat gemeenten er sinds dit jaar veel nieuwe zorgtaken bij hebben gekregen van het rijk. Om die taken goed uit te voeren zijn in een overgangsperiode veel nieuwe tijdelijke arbeidskrachten nodig. Ook vraagt de VNG zich af of het iets oplost als wordt afgestapt van payrolling, omdat er ook andere mogelijkheden voor flexwerken bestaan.

Maar minister Asscher vindt dat er een nieuwe koers moet worden ingeslagen. "Dat gemeenten zo veel gebruik maken van payrollers past in een trend van de afgelopen 10 à 20 jaar, waarbij ook overheden van alles zijn gaan 'outsourcen' en ook soms met medewerkers zo goedkoop mogelijk zijn gaan omspringen. Dat gold helaas ook voor de Rijksoverheid. Maar vanaf nu moet de waarde van werk vooropstaan en respect voor de werknemers. Dat betekent dat je niet meer op een fatsoenlijke arbeidsmarkt mensen zo ongelijk behandelt."

Reacties kunt u mailen naar: josephine.truijman@nos.nl en heleen.ekker@nos.nl