Nieuwe dreiging terrorisme komt van thuisblijvers

• Robert Bas

  Justitieredacteur

Uit Syrië en Irak teruggekeerde jihadstrijders zijn niet meer de enige zorg van de inlichtingendienst AIVD als het gaat om terreurdreiging. In toenemende mate komt die dreiging ook van thuisblijvers: jihadisten die zijn tegengehouden toen ze zich wilden aansluiten bij groeperingen als IS en Al-Nusra, maar ook jihadisten die niet de intentie hebben om die aansluiting te zoeken.

Dat schrijft de AIVD in zijn jaarverslag. De geheime dienst stelt dat in 2014 plannen voor aanslagen in verschillende stadia zijn ontdekt en verstoord. Door de AIVD zelf of door andere diensten als politie en Openbaar Ministerie.

Mohamed B.

Zo tipte de AIVD het OM dat de illegaal in Amsterdam wonende Marokkaan Mohamed B. op internet op zoek was naar informatie over het maken van explosieven. Hij werd in oktober aangehouden op verdenking van het beramen van een aanslag op politiemensen of defensiepersoneel. Maar niet elke verstoringsactie eindigt in strafrechtelijke vervolging.

Tot vorig jaar ging de aandacht vooral uit naar teruggekeerde Syriëgangers. De teller stond eind 2014 op 35 terugkeerders. In totaal zijn tot nu toe 199 mensen uit Nederland naar Syrië afgereisd, onder wie ruim veertig vrouwen. Ook zo'n dertig kinderen jonger dan 10 jaar zijn meegenomen naar Syrië. Zeker dertig Syriëgangers zijn om het leven gekomen.

Thuisblijvers

Maar de dreiging komt allang niet meer alleen van de terugkeerders. Ook thuisblijvers kunnen een gevaar opleveren. "Zij kunnen zich bijvoorbeeld aangesproken voelen door de woordvoerders van ISIS. Die riepen aanhangers op om aanslagen te plegen in de landen waar zij wonen, in reactie op de luchtaanvallen in Syrië en Irak door de internationale coalitie."

Volgens de AIVD zijn de aanslagen in Parijs in januari 2015 en Kopenhagen in februari 2015 voorbeelden van aanslagen door thuisblijvers. De dienst schat het aantal jihadisten in Nederland op enkele honderden, het aantal sympathisanten op enkele duizenden.