Wat is het probleem met de bed-bad-en-broodregeling?
Moeten asielzoekers die geen recht hebben op een verblijf in Nederland toch worden opgevangen door de Nederlandse overheid? Over die vraag voeren coalitiepartners VVD en PvdA al een paar dagen koortsachtig overleg.
Beide partijen denken totaal anders over de bed-bad-en-broodregeling. De PvdA vindt opvang humaan, zodat illegalen niet over straat hoeven zwerven. De VVD vreest voor een aanzuigende werking. Door eindeloos opvang te blijven bieden, zouden er meer asielzoekers naar Nederland komen. Vijf vragen over deze heikele kwestie.
Waarom speelt dit nu?
November vorig jaar bepaalde het Europees Comité voor Sociale Rechten (ECSR) van de Raad van Europa dat iedereen recht heeft op basale noodopvang. Ook mensen die uitgezet zouden moeten worden, hebben dus recht op een slaapplaats, verzorging en voeding: de bed-bad-en-broodregeling.
Toenmalig staatssecretaris Teeven gaf begin dit jaar morrend opdracht voorlopig gehoor te geven aan de uitspraak, maar wilde een uitspraak van het Comité van Ministers van de Raad van Europa afwachten voordat hij een definitieve regeling op wilde zetten. Gisteren kwam het comité met zijn aanbevelingen.
Wat heeft het Comité van Ministers geoordeeld?
Het comité zegt dat Nederland de bed-bad-en-broodregeling moet blijven uitvoeren, maar de wijze waarop mag de overheid zelf invullen. Nederland bepleitte dat illegalen niet onder de bestaande verdragen vallen, maar dat argument werd door het comité van tafel geveegd.
"Noodhulp moet ook worden gegeven aan hen die niet, of niet meer, voldoen aan de criteria voor voorzieningen", schrijven de ministers. Even verderop wordt nog eens extra aangestipt dat de noodhulp "niet afhankelijk gemaakt mag worden van de bereidheid van mensen om mee te werken aan hun eigen uitzetting".
Waarom is er dan toch een probleem?
De partijen staan in deze kwestie lijnrecht tegenover elkaar en het Europese besluit laat ruimte over voor een verschillende interpretatie. Er is namelijk niet bepaald hoe de opvang eruit moet zien. Amsterdam biedt bijvoorbeeld een vrij sobere opvang, waar illegalen alleen 's avonds en 's nachts terechtkunnen. De groep illegalen uit de inmiddels ontruimde Vluchtgarage vindt die opvang niet geschikt en zwerft opnieuw door de stad. Internationaal is er kritiek op het weinig concrete oordeel van het comité.
Hoe groot is de kans dat de partijen eruit komen?
De VVD heeft enkele weken geleden een hardere koers ingezet wat betreft asielzoekers. De partij wil de Europese buitengrenzen sluiten. De PvdA vindt dat Nederland de illegalen die hier zijn wel humaan moet opvangen. Het is een onderwerp waarover een compromis moeilijk is.
Nog een reden voor de VVD om het zo hard te spelen in het Torentje: de PvdA weet zich gesteund door een Kamermeerderheid die voor de bed-bad-broodregeling is. De VVD wil de kwestie daarom per se in het Torentje regelen, want in de Kamer zal het niet lukken. De VVD zal ook wel moeten, want de partij wil zich graag op rechts profileren. Al te snel ergens mee akkoord gaan, speelt de PVV in de kaart.
Toch zullen de partijen eruit willen komen, want op een kabinetscrisis zitten beide niet te wachten. Het gaat weer wat beter met de economie en er zit binnenkort een lastenverlichting aan te komen. Allemaal geen redenen om weg te lopen.
Hoe nu verder?
De partijen zouden het mogelijk aan de rechter kunnen laten om een oordeel te vellen over wat Europa nu precies voorschrijft. Gemeenten hebben al gezegd dat ze gewoon doorgaan met opvang bieden en willen graag snel overleg.