'Veel meer ebola-doden door late noodhulp'

"De WHO heeft heel laat de noodtoestand afgekondigd, wat ertoe heeft geleid dat er veel te laat hulp ter plekke kwam", zegt Katrien Coppens, adjunct-directeur van Artsen zonder Grenzen Nederland. "En dat heeft er weer toe geleid dat de uitbraak zich veel langer kon verspreiden."

AzG riep de WHO eind maart vorig jaar al op om de uitbraak serieus te nemen en daadkrachtig aan te pakken, vertelt Coppens. Daar kwam volgens haar geen reactie op. Pas in augustus werd de noodtoestand uitgeroepen.

"Door het late uitroepen van de noodtoestand heeft het veel langer geduurd voordat andere regeringen reageerden. Amerika, Engeland en China hebben pas na de oproep grootschalige hulp gestuurd en die late hulp heeft zeker geleid tot meer doden."

AzG betreurt de gang van zaken. "Wij begrijpen dat je als WHO altijd een zorgvuldige afweging moet maken voor je de noodtoestand afkondigt: er kan paniek zijn, landen sluiten de grenzen, handel komt in gevaar. Maar als er brand is ga je je niet druk maken om de paniek die de brandweerauto veroorzaakt, maar stuur je de brandweerauto."

De ramp was enorm, zegt Coppens. "Ook voor ons was dit groter dan ooit. Wij hadden als AzG ook niet alles klaar om met zo'n grote ramp om te gaan, maar we zijn wel naar het ebola-gebied gegaan. We hebben ons heel lang alleen gevoeld en we hebben zeker de leiderschapsrol van de WHO in die eerste maanden gemist."

Volgens Coppens moet de Wereldgezondheidsorganisatie de eigen rol onder de loep nemen. "Ze moeten kijken hoe ze in de toekomst bij een uitbraak van deze schaal veel sneller kunnen bewerkstelligen dat er hulp komt om de ramp te bestrijden."

De ebola-uitbraak is nog altijd niet over in Afrika. In Liberia zijn er al een aantal weken geen nieuwe gevallen meer bij gekomen, zegt Coppens. "Helaas zijn er in Sierra Leone en Guinee nog steeds nieuwe besmettingen, dus het is nog heel kwetsbaar en fragiel."