'Grote kans dat bestand Syrië standhoudt, ondanks gevechten'

Het akkoord in Syrië zal hoogstwaarschijnlijk standhouden, zegt Midden-Oosten-deskundige Bertus Hendriks. Volgens hem is het, ondanks de schendingen, te vroeg om te zeggen dat het bestand is mislukt. "Het verbaast me niet zo dat het staakt-het-vuren in de eerste uren al is verbroken."

De wapenstilstand geldt sinds middernacht voor heel Syrië. Het bestand werd afgekondigd na een akkoord tussen Turkije, Rusland en het regime van de Syrische president Assad. Binnen twee uur waren er echter alweer gevechten in twee westelijke provincies.

Dat was niet geheel onverwacht, zegt Hendriks, die werkt bij instituut Clingendael. "Deze wapenstilstand is erg fragiel. Dat zei de Russische president Poetin meteen al. De situatie in Syrië is nu eenmaal erg ingewikkeld."

Zo zijn bij het akkoord niet alle partijen betrokken en is niet helemaal duidelijk welke rebellengroepen en milities meedoen. Wat de situatie nog complexer maakt, is dat de verschillende strijdgroepen vermengd zijn. "Dat is heel moeilijk uit elkaar te halen", zegt Hendriks. "Het zal nog weleens vaker misgaan."

Volgens het Syrische Observatorium voor de Mensenrechten, dat opereert vanuit Groot-Brittannië, verliep de nacht in Syrië voor de rest rustig. Tegen persbureau Reuters zegt ook een rebellengroep dat de situatie verder onder controle is.

Grote belangen

Dat biedt reden tot optimisme, zegt Hendriks. "Het belangrijkste is dat Rusland, met op de achtergrond Iran, duidelijk maakt aan Assad dat hij zich aan dit bestand moet houden." Datzelfde geldt volgens hem voor Turkije, dat instaat voor medewerking van de rebellen.

De grootmachten hebben er veel belang bij dat het staakt-het-vuren van kracht blijft. "De Russen willen laten zien dat ze ook diplomatiek in staat zijn om datgene te bereiken wat de Amerikanen niet is gelukt. Turkije wil koste wat kost voorkomen dat gebieden in Noord-Syrië in handen komen van de Koerden."

Het is de bedoeling dat binnenkort vredesbesprekingen beginnen in Kazachstan. Maar Hendriks verwacht niet dat die gesprekken veel gaan opleveren. Daarvoor zal president Assad eerst moeten aftreden, denkt hij. "En dat wordt nog een heel moeizaam proces."