Gemeenten houden 1,2 miljard aan zorggeld op de plank
Gemeenten hebben vorig jaar een gezamenlijk bedrag van bijna 1,2 miljard euro ongebruikt gelaten dat was bedoeld voor de jeugdzorg en voor zorg en ondersteuning thuis. Dat blijkt uit cijfers die gemeenten moesten aanleveren aan het Centraal Bureau voor de Statistiek.
Staatssecretaris Van Rijn zegt dat de cijfers vragen oproepen. "In elk geval werpt dit een totaal ander licht op de signalen van sommige gemeenten die denken dat ze geld tekortkomen. Daarmee voeren we voortaan een ander gesprek."
Dat zo veel zorggeld blijft liggen is opmerkelijk, omdat vorig jaar een recordaantal rechtszaken werd aangespannen door mensen die het niet eens waren met de zorg die ze van hun gemeente kregen.
Maatwerk
In de meeste zaken gaf de rechter de klagers gelijk. Gemeenten gebruikten vaak als argument dat zij onder de nieuwe Wet maatschappelijke ondersteuning (WMO) minder geld te verdelen hebben, maar de rechter vond dat maatwerk altijd vereist is.
Ook in de jeugdzorg hebben gemeenten de touwtjes aangetrokken. Dat leidde er onder meer toe dat in veel regio's het geld voor de jeugdpsychiatrie afgelopen zomer al op was. Duizenden kinderen en hun ouders kregen sindsdien te horen dat zij tot 2017 moeten wachten op behandeling van bijvoorbeeld een angststoornis of autisme. Ook hier oordeelde de rechter dat geld de toegang tot jeugdzorg niet mag belemmeren.
"Schokkend"
Belangenverenigingen zoals Ieder(in) noemen het onverteerbaar dat nu blijkt dat er tegelijkertijd veel geld op de plank blijft liggen. "Er heeft de afgelopen tijd een kaalslag plaatsgevonden in de zorg, terwijl gemeenten eigenlijk ruim voldoende geld in kas hadden", zegt directeur Illya Soffer van Ieder(in). "Voor de mensen die hierdoor getroffen zijn, is dit ronduit schokkend.”
Soffer wijst op de grote gevolgen die het bezuinigingsbeleid van gemeenten heeft gehad. “Veel kinderen is specialistische hulp onthouden, omdat het geld zogenaamd op was. Duizenden mensen hebben te horen gekregen dat ze voortaan geen pgb meer krijgen. Tienduizenden mensen kregen opeens geen of veel minder huishoudelijke hulp. En ook op begeleiding en dagbesteding is fors bezuinigd.”
Jeugdzorg Nederland wijst erop dat er in het lopende jaar opnieuw bezuinigd is op de tarieven. "En we horen dat veel gemeenten in 2017 de tarieven nog verder willen verlagen", reageert een woordvoerder.
Volgens de Vereniging van Nederlandse Gemeenten zijn er goede redenen om het geld op te potten. Omdat de bezuinigingen op de jeugdzorg in de loop van de jaren zullen oplopen, is het nodig om een goede buffer te hebben, zeggen ze.
Rigoureus
De gemeenten zijn sinds vorig jaar verantwoordelijk voor de jeugdzorg en de WMO, de pot waaruit onder meer woningaanpassingen, begeleiding of hulp in het huishouden worden betaald. Bij die overheveling boekte het Rijk een stevige bezuiniging in.
Veel gemeenten besloten daarna te korten op onder meer huishoudelijke hulp. Zij deden dat zo rigoureus, dat de NOS en Binnenlands Bestuur eerder dit jaar al berekenden dat zij ten minste 310 miljoen euro onbesteed lieten. Dat cijfer was gebaseerd op onderzoek onder een derde van de gemeenten.