WK-debutant Banyana Banyana inspireert (ook nog zonder zege) Zuid-Afrika

• Elles van Gelder

  correspondent Afrika

Het Zuid-Afrikaanse vrouwenelftal speelt voor de eerste keer mee op het WK voetbal. Het team heeft nog geen zege behaald, maar alleen al de deelname zorgt voor een boost van het vrouwenvoetbal in Zuid-Afrika.

De vrouwen van het team UWC kunnen de bal bijna niet meer zien - het regent en het is bijna donker. Toch proberen ze nog een laatste keer te scoren. Het acroniem UWC staat voor de Universiteit van de Westkaap, een groot deel van de spelers studeert ook aan deze universiteit in Kaapstad. Toch is dit veel meer dan een groepje studenten dat een balletje trapt na hun colleges.

Het zijn amateurteams zoals UWC waar de speelsters van het nationale team vandaan komen. UWC heeft twee afgevaardigden op het WK, een speelster én de hoofdcoach. Deze laatste is assistent-coach van het Zuid-Afrikaanse elftal, dat de bijnaam Banyana Banyana (de meisjes) heeft.

Assistent-coach Amanda Nkopho traint de vrouwen vandaag vol vuur. "We hopen dat de hoofdcoach terugkomt met nieuwe ervaring en dat wij daar ook weer van kunnen leren", zegt ze tussen het fluiten door. "We zien nu heel langzaam dat er meer erkenning komt voor vrouwenvoetbal, maar we hebben een hele lange weg te gaan."

Korfballen

Banyana Banyana kwalificeerde zich door het succes op de Afrika Cup, de belangrijkste strijd van het Afrikaanse continent. Zuid-Afrika haalde de finale en verloor uiteindelijk na strafschoppen van Nigeria. Maar ook voor de nummer twee was er een ticket naar het WK in Frankrijk. Een trigger voor succes, zo bleek. Sinds de kwalificatie zie je hier langzaam steeds meer fans naar oefenwedstrijden komen.

En ook in Zuid-Afrika, een patriarchale samenleving, komt langzaam het besef dat vrouwen kunnen voetballen. Alle speelsters hebben regelmatig te horen gekregen dat voetbal niet voor vrouwen is. "'Waarom ga je niet op korfbal?', vroeg mijn moeder me", lacht een van hen, Puleng. "Maar nu komt ze me aanmoedigen als ik dicht bij huis speel."

"Ze moeten ons serieus nemen", zegt coach Amanda resoluut. "De vrouwen hebben hun plek op het WK zelf veroverd terwijl ons mannenteam zich nog nooit voor het WK heeft gekwalificeerd. Ze hebben enkel op een WK gespeeld omdat Zuid-Afrika in 2010 het gastland was van het eindtoernooi."

Er zijn nog meer positieve ontwikkelingen. De voetbalbond heeft vlak voor het WK bekend gemaakt dat de vrouwen hetzelfde gaan verdienen als de mannen. Bovendien belooft de Suid-Afrikaanse Sokkerassosiasie een investering van 600.000 euro in een nationale profcompetitie voor vrouwen. Die is er nu nog niet, maar moet in augustus beginnen. UWC heeft al een plek veroverd in deze nieuwe landelijke titelstrijd.

UWC's manager Wendy Nomatse zegt dat dit precies is wat het vrouwenvoetbal nodig heeft. "Het betekent dat we het vrouwenvoetbal écht naar een hoger plan kunnen tillen. Een sterkere competitie leidt tot betere spelers. Spelers die ook beter kunnen concurreren op internationaal niveau en misschien ook in het buitenland kunnen gaan spelen. We willen dat deze vrouwen er hun brood mee kunnen gaan verdienen."

Tegelijkertijd hoopt ze dat er ook meer aandacht komt voor de ontwikkeling van jonge spelers. "Er zijn te weinig teams voor jonge meisjes. En veel van de teams zijn er vooral op gericht om ze van de straat te houden. We moeten het over de hele linie meer serieus gaan nemen. Er is veel talent."

Zuid-Afrika speelt in de groepsfase tegen Duitsland, China en Spanje. De eerste wedstrijd tegen Spanje verloor het met 3-1. Het UWC-team verwacht niet veel van het nationale team. "Het is genoeg dat ze er staan", zegt Amanda. Wendy denkt dat het heel lastig gaat worden. "Het is een sterke groep en onze spelers hebben de ervaring niet. Veel spelers zijn jong en ze hebben nooit op dit niveau gespeeld."

Het wordt donker en de spelers doen nog snel een strafschoppenronde. Ook deze thuisblijvers hopen dat ze ooit de kans krijgen te spelen op een WK. Zuid-Afrika heeft zich in ieder geval alvast kandidaat gesteld voor het WK in 2023. "We zorgen ervoor dat UWC dan meer spelers kan sturen", zegt Wendy vastberaden.