Sunweb weert ketonen nog, Jumbo niet, 'maar een wonderdrank is het niet'

"De wereld van de topsport is natuurlijk constant in beweging om te kijken naar wat er op de markt is, waar onderzoek naar gedaan wordt en wat mogelijk effectief kan zijn", vertelt Merijn Zeeman. En zo zijn ze bij wielerformatie Jumbo-Visma, waarvan Zeeman technisch directeur is, onder meer uitgekomen bij ketonen.

Ketonen. Dat klinkt mysterieus, maar Zeeman doet er niet geheimzinnig over. "Dat voedingssupplement staat nu heel erg in de aandacht, omdat er allerlei termen voor bedacht worden. Maar de term 'wonderdrank' is niet correct. Verre van zelfs."

Opvallend is wel de verdeeldheid binnen het wielerpeloton over het nut van het innemen van de lichaamseigen stof. Bij Sunweb, de ploeg van onder anderen Tom Dumoulin en de nu in de Tour koersende Wilco Kelderman, zien ze er vooralsnog niets in.

Redmiddel

"Ketonen zijn een lichaamseigen stofje, dat aangemaakt wordt op het moment dat het lichaam geen suiker meer heeft", legt Sunweb-ploegarts Anko Boelens uit. "Als je uitgeput bent bijvoorbeeld of een bepaald dieet hebt gevolgd. Het neemt dan een beetje de werking van suiker over. Het is dan een soort redmiddel dat cruciale lichaamsfuncties draaiende houdt."

Anko Boelens en Merijn Zeeman over het al dan niet gebruik van ketonen als voedingssupplement, met name in het licht van de gezondheid van de renners:

"De theorie is dat je een soort extra brandstof krijgt, als je dat toevoegt. Maar dat staat wat ons betreft nog niet helemaal vast. Sommige studies laten een heel positief effect zien, andere juist een negatief effect."

Bij Jumbo zijn ze inmiddels al even overtuigd van de voordelen. Zeeman: "We doen er al ruim twee jaar onderzoek naar en hebben het getest. In wedstrijdsituaties gebruiken we het nu een half jaar. Als een extra energiebron. Het is maar een miniem potje en ook maar een onderdeeltje van de complete voedingsstrategie die wij hanteren, maar alle kleine beetjes helpen op het hoogste niveau."

Van dag tot dag

Boelens blijft kritisch. "De vraag is: ga je dan suiker én ketonen verbranden of kiest het lichaam ervoor ketonen in plaats van suiker te verbranden. Op dat moment ga je - in theorie - eigenlijk minder presteren."

Zeeman beaamt dat. "Met name bij inspanningen van een lagere intensiteit heeft het effect. We bekijken het van dag tot dag en kijken ook naar het parcours en type renner. Het gaat er echt om dat je de juiste kennis en expertise hebt, want anders kan het ook helemaal niks helpen. En wat het wél helpt, is miniem. Maar met miniem kun je in topsport ook je voordeel doen."

En dat voordeel laat zich makkelijk benoemen ook. "Als je een extra energiebon neemt, kun je je koolhydraten sparen voor de finale. Daar gaat het eigenlijk om en daar zien wij vooral de effecten van."

Bij Sunweb tonen ze zich nog huiverig. "Wij vinden dat op het moment dat je zoiets gaat gebruiken, de werkzaamheid echt moet vaststaan", zegt Boelens. "Wij houden er niet van om in het wilde weg te experimenteren."

Lange termijn

Bovendien is het volgens de arts onduidelijk wat het gebruik van ketonen op de lange termijn met het lichaam doet. "We weten dat als je natuurlijke situaties gaat beïnvloeden, dat verstoringen kan veroorzaken. In dit geval zouden bepaalde lichaamsprocessen afhankelijk kunnen gaan worden van ketonen of dat het lichaam tijdens inspanning een soort afhankelijkheid van die ketonen gaat krijgen."

Zeeman zijn geen risico's bekend. "Bij ieder voedingssupplement dat wij gebruiken, bekijken we ook of er een nadelig effect aan zit, een nadelig effect op de gezondheid. Daar hebben wij goede mensen voor. Want bij ons staat de gezondheid van de sporter altijd voorop."

Dat principe huldigt Sunweb ook, benadrukt Boelens. "Wij hebben altijd gezegd: als je niet weet wat het met je gezondheid doet en als je niet weet wat het met je prestaties doet, moet je daar niet aan beginnen. Onze renners weten dat wij een ploeg zijn die een dergelijke visie niet alleen uitstraalt, maar ook naleeft. Dat accepteren ze ook.'

Huiswerk

Maar ondertussen zit de ploegleiding niet stil. "Het is iets wat speelt in het peloton en onze renners vragen er ook naar. Logisch. Daarom doen we ons huiswerk. We doen achter de schermen onderzoek en blijven op de hoogte. Zodra wij vinden dat wij onze mening moeten herzien, willen we meteen in actie kunnen komen. Tot die tijd zeggen wij: niet doen."

Bekijk de video waarin teamarts Anko Boelens uitlegt waarom bij wielerploeg Sunweb geen gebruik wordt gemaakt van ketonen: