Duindorp-demonstratie: Burgemeester vooraf nauw betrokken en bijdrage van 10.000 euro
De Haagse burgemeester Jan van Zanen was vooraf persoonlijk nauw betrokken bij de omstreden demonstratie op oudejaarsdag in Duindorp. Van Zanen was aanwezig bij gesprekken tussen de gemeente en de organisatoren over de alternatieve activiteiten in Duindorp na het afblazen van de vreugdevuren. Ook droeg de gemeente financieel bij: de feestelijke verlichting van circa 10.000 euro werd betaald uit een bijdrage van de gemeente.
Omroep West sprak voor deze reconstructie met verschillende bronnen. Die willen anoniem blijven omdat het dossier erg gevoelig ligt. Hun namen zijn bij de redactie bekend. De organisatie van de demonstratie laat weten geen vragen te willen beantwoorden. De gemeente reageert wel.
Het evenement op het Tesselseplein in Duindorp op oudejaarsdag brengt tientallen mensen op de been. Zij zijn ondanks de coronapandemie tot aan het begin van de avond aan het hossen en dansen. Dat leidt tot grote verontwaardiging op sociale media en in de Haagse gemeenteraad. Juist die ontwikkeling en afloop maken de directe betrokkenheid van de burgemeester alsmede de financiering van de verlichting uiterst opmerkelijk.
Nu blijkt dat voorafgaand aan de 'demonstratie' al enkele malen contact is geweest tussen de organisatoren en de gemeente. In een van de vergaderingen opperen de organisatoren dat ze een demonstratieve fakkeloptocht willen houden. De burgemeester zegt in een reactie daarop dat 'demonstraties altijd kunnen, maar dat daarbij de regels gelden zoals die voor elke demonstratie gelden'. De gemeente bevestigt dat er vooraf zowel ambtelijk als bestuurlijk overleg is geweest. Dat laatste wil zeggen dat de burgemeester er zelf bij aanwezig was.
'Idee van burgemeester zelf'
Bij sommige betrokkenen leeft het idee dat het ook de burgemeester zelf was die met de suggestie kwam om de bijeenkomst in Duindorp geen feest, maar een demonstratie te noemen. Zodat de bijeenkomst ondanks coronamaatregelen toch plaats zou kunnen vinden, om zo Duindorp in elk geval ‘iets’ te gunnen. ‘Maar het vertrekpunt dat de burgemeester zelf die suggestie heeft gedaan, klopt niet’, aldus zijn woordvoerder. Wel blijkt dat Van Zanen al ruim van tevoren op de hoogte was van de demonstratie.
Als duidelijk wordt dat de vreugdevuren niet kunnen doorgaan, wordt er volgens de gemeente ‘gesproken over alternatieve programma’s’. In een van die gesprekken opperen de demonstranten dat ze een demonstratieve fakkeloptocht willen gaan houden. Daarop zegt de burgemeester dat 'demonstraties altijd kunnen'. Wel gelden er regels, en een van die regels is dat de organisator verantwoordelijk is voor de naleving van de coronaregels. ‘Over een feest is nooit gesproken’, aldus de gemeente.
Politie niet enthousiast
Meerdere bronnen melden ook dat de politie niet enthousiast is over de voorgenomen demonstratie. Dat zou ook tijdens een vergadering zijn meegedeeld. De gemeente ontkent dat niet direct. 'De demonstratie is in de driehoek besproken, zoals elke demonstratie. Dit gaat altijd in goed overleg', aldus de woordvoerder van Van Zanen in een reactie. De gemeente maakt de organisatoren van de manifestatie er zelf wel op attent dat het ook echt op een demonstratie moet lijken. 'Hang een spandoek op', zo wordt geopperd. Tijdens de manifestatie op het Tesselseplein hangen er twee spandoeken.
Tijdens de demonstratie op oudejaarsdag, is het Tesselseplein vrolijk versierd met lampjes. Ook daarover leven bij sommige betrokkenen vragen. Want door wie worden die betaald? De gemeente, blijkt nu. Maar dan op indirecte wijze. Het geld ervoor komt uit het budget voor activiteiten in de wijk voor de periode rond de jaarwisseling. Daarvan worden de lampjes die er overigens al even hangen, de kerstversieringen in de wijk en een GPS-speurtocht betaald. Maar, stelt de woordvoerder, dat betekent niet dat de stad betaalde voor het protest. 'Er is geen budget beschikbaar gesteld voor de demonstratie. Er is wel geld beschikbaar gesteld voor het alternatieve programma waar bijvoorbeeld de feestverlichting van is betaald.'
Al jaren hoofdpijndossier
Oud en nieuw is al jaren een hoofdpijndossier voor de achtereenvolgende Haagse burgemeesters. De stad heeft een reputatie. Na de vonkenregen op Scheveningen twee jaar geleden komt daar een element bij. De vreugdevuren, bedoeld om de boel een beetje rustig te houden in Scheveningen en Duindorp, moeten aan strengere voorwaarden voldoen. Daarom kunnen ze in 2019/2020 al niet doorgaan. Het leidt ertoe dat het een paar dagen flink onrustig is in vooral Duindorp. De inspanningen van de gemeente zijn er daarom ook op gericht om ze dit jaar wel mogelijk te maken. De strenge coronamaatregelen, gooien roet in het eten.
Het niet doorgaan van de vreugdevuren en de andere coronamaatregelen zorgen ervoor dat Van Zanen zich al snel realiseert dat het een onrustige jaarwisseling kan worden. De stad staat voor 'grote uitdagingen', schrijft hij eind oktober in een brief aan de gemeenteraad. Deze combinatie van factoren kan leiden tot 'gedrag dat we niet willen, zoals baldadigheid of ergere vormen van overlast in de openbare ruimte', stelt hij.
Activiteiten in wijken
Daarom worden toch zo goed en zo kwaad als het gaat allerlei activiteiten georganiseerd in de wijken. Maar vooral de demonstratie op het Tesselseplein op oudejaarsdag leidt tot veel verontwaardiging.
Hoewel politie aanwezig is, grijpt die niet in. 'Als je dus lang genoeg herrie schopt en de gemeente angstig is dat het uit de hand loopt, mag je dus een feestje vieren', stelt de leider van de CDA-fractie in de gemeenteraad, Kavish Partiman.
De VVD, uitgerekend de partij van de burgemeester zelf, stelt diezelfde avond nog schriftelijke vragen.
De gemeente laat op oudejaarsdag nog weten 'geen mening' te hebben over de inhoud van de demonstratie. 'Als mensen zich niet aan de geldende regels houden, wordt de organisatie daarop aangesproken.' Een woordvoerder van de politie zegt dat er prioriteiten gesteld moeten worden. Het handhaven van de coronaregels is 'niet de hoogste'.
'Het was geen feest'
De dag na het feest, 1 januari, reageert de burgemeester op het oog ontspannen op de gebeurtenissen op het Tesselseplein. Van Zanen stelt in een reactie nadrukkelijk dat er geen sprake is geweest een feest, maar van een demonstratie. 'Volgens mij was het een demonstratie van honderd mensen waar heel veel kinderen bij waren. Maar de beelden heb ik ook gezien en hoe het precies zit, wordt nog uitgezocht.' Hij benadrukt dat het hier toch daadwerkelijk is gegaan om een demonstratie: 'Het was echt een demonstratie, het was ook op het afgesproken tijdstip afgelopen. Maar we gaan er nog wel even goed naar kijken.'
'Het was echt een demonstratie, het was ook op het afgesproken tijdstip afgelopen. Maar we gaan er nog wel even goed naar kijken.'
Op beelden is ook te zien dat mensen tijdens de bijeenkomst niet in alle gevallen voldoende afstand houden. Volgens Van Zanen is dat ook geconstateerd en werd de organisatie daarop aangesproken. 'Ik heb ook begrepen dat vanaf het podium steeds is aangegeven dat mensen anderhalve meter afstand tot elkaar moesten bewaren. Ja, dan gaat het ook wel eens mis. Ik heb ook een aantal van die beelden gezien en dat is niet goed gelukt. Maar dat komt vaker voor bij demonstraties. We gaan er nog goed naar kijken.'
Onderzoek loopt nog
Dat herhaalt hij ook nu weer. ‘Dat wat er precies heeft plaatsgevonden op 31 december, wordt nader uitgezocht. Daaraan wordt nu gewerkt. Er zijn ook schriftelijke vragen gesteld, die zullen zo snel mogelijk worden beantwoord.’