Van code geel naar nauwelijks regen, hoe kan dat? 'Was een complexe weersverwachting'

Van waarschuwingen voor stevige regen- en onweersbuien naar niets aan de hand. Dinsdagavond trok het KNMI code geel in voor onze regio, omdat het verwachte slechte weer uitbleef. Hoe kan het dat die buien uiteindelijk toch niet kwamen? 'Het was een ongelooflijk moeilijke situatie', begint weervrouw Margot Ribberink de uitleg.

'Een complexe weersverwachting.' Zo omschrijft Ribberink de situatie van dinsdag. 'We wisten dat de lucht boven ons land warm en vochtig was en dat er buien zouden komen. Maar het was de hele dag een beetje onduidelijk hoe de buien zouden ontstaan.'

Vaak gebeurt dat door warme lucht die opstijgt. 'De popcornmethode', zegt Ribberink. 'Denk aan mais in een pan: er is altijd één plekje waar mais het eerst als popcorn omhoogschiet. Dat is het warmste plekje in de pan.'

Zo wordt warme lucht die opstijgt een bui. Maar warme lucht bevat ook veel vocht en daardoor wordt de bui veel heftiger dan normaal. Staat er dan ook nog eens weinig wind, dan beweegt zo'n bui heel langzaam en regent-ie zich helemaal leeg.'

Gevoelstemperatuur van ruim 40 graden

In Duitsland ontstonden intussen boven het Ruhrgebied en Rijngebied zware buien, die ook het oosten van Nederland binnentrokken. 'Daar was het met 34 graden en een gevoelstemperatuur van boven de veertig graden veel warmer dan bij ons in de regio'', legt Ribberink uit.

'Daaruit viel heel veel regen. In Exloërmond in Drenthe viel bijvoorbeeld zeventig millimeter. Dat zijn zeven emmers gevuld met tien liter water per vierkante meter.'

In de tussentijd ontstonden boven Utrecht en Breda ook zware buien. Maar de zware regenbuien vanuit Duitsland beïnvloedden de vorming van de buien daar, waardoor het heel lastig was te voorspellen wat die buien zouden gaan doen.

Lastig te voorspellen

Meestal helpen weermodellen daarbij. 'We hebben zo'n vijftien weermodellen die het weer voorspellen, maar dat was dinsdag lastig omdat verschillende processen elkaar beïnvloedden. Dan moet je als meteoroloog kiezen voor het model dat het dichtst bij de werkelijkheid komt.'

'Met buien boven Utrecht en Breda zit je al dicht bij Zuid-Holland', verklaart Margot Ribberink. Die buien hadden ook de neiging om onze regio binnen te trekken en zouden zo heftig kunnen worden dat een waarschuwing ervoor wel op z'n plaats zou zijn. Vandaar die code geel. Maar uiteindelijk gingen ze ons toch voorbij, waardoor code geel weer werd ingetrokken.'

Weermodellen in de prullenbak

Toch was de code geel van het KNMI terecht, zegt Ribberink 'Het is zo'n ontzettend moeilijke situatie geweest. Dan heb je ook niets aan de weermodellen, die moeten dan de prullenbak in. Now casting, noemen we dat in de meteorologie. 'Nu voorspellen', betekent dat.'

'Zelf kijken wat er gebeurt. Alle meteorologen kijken dan naar radar- en satellietbeelden en zitten met elkaar te bellen en te appen. Het blijft ook handwerk.'

Ribberink heeft meer dan dertig jaar ervaring als weervrouw. 'Ook in de Verenigde Staten, onder meer met verwachtingen voor tornado's. Maar soms kun je niet anders dan kijken wat er gebeurt en proberen te snappen wat er gebeurt.'

'Hoe goed we ook ons best doen, het voorspellen van het weer wordt door klimaatverandering steeds moeilijker, ook al geven de weermodellen steeds meer input. En toch maar op gevoel waarschuwen. Daarom was die code geel van het KNMI terecht.'

Lees hier het actuele weerbericht