Steeds meer 65-plussers voor de klas: 'Geeft wel aan hoe groot het lerarentekort is'
Het aantal leraren dat na hun 65e doorwerkt is de afgelopen jaren sterk toegenomen. Binnen de regio is het aantal 65-plussers voor de klas sinds 2011 zelfs bijna verachtvoudigd: van 48 naar 378 in 2020. Dat blijkt uit cijfers van de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO). Grootste oorzaak: het nijpende lerarentekort. Een structurele oplossing lijkt nog ver weg. Lichtpuntjes zijn er wel.
'Het grote tekort aan leraren is de enige logische verklaring en daardoor wordt er een beroep gedaan op mensen die eigenlijk al met pensioen kunnen', zegt woordvoerder Simone van Geest van de Algemene Onderwijsbond. 'Dat geeft wel aan hoe groot het probleem is. Het is ook niet nieuw, die toename zien wij al een paar jaar.'
Vaak gaat het om inspringen. Dus niet fulltime, maar als vervanging bij ziekte, zoals tijdens de coronacrisis. 'De problemen bestonden ervoor al, maar corona heeft ze nog dieper gemaakt', zegt Van Geest.
Veel leerkrachten afgehaakt
Een kentering ziet de onderwijsbond niet direct, aanwas 'van onderaf' laat op zich wachten. 'De pabo-opleidingscijfers waren het afgelopen jaar iets gedaald waar deze het jaar daarvoor iets waren gestegen. Wel hebben we binnen dit kabinet eindelijk gehoor gevonden voor het dichten van de loonkloof. In het primaire onderwijs verdiende je minder dan in het voortgezet onderwijs. We hopen dit in de komende cao aan te kunnen pakken omdat er extra geld is. Maar intussen zijn we wel veel mensen kwijtgeraakt. Door werkdruk, papierwerk, te weinig aandacht voor leerlingen. Ze verloren het plezier in het lesgeven.'
Van Geest: 'Inmiddels staan leerlingen op achterstand, kinderen moeten worden bijgespijkerd. Het is meer dan alleen geld. Het probleem is dat we collega's nodig hebben.' Ze noemt het dan ook 'fantastisch dat er leerkrachten zijn die ondanks hun pensioengerechtigde leeftijd doorwerken'. 'Het geeft aan hoeveel liefde zij voor hun werk hebben.'
'Als je plezier hebt in wat je doet maakt leeftijd niet uit'
Juf Yvonne van De Toermalijn Vrije School in Hillegom is zo'n leerkracht. Zij staat met haar 67 jaar nog elke dag met veel plezier voor de klas, uit liefde voor het vak. 'Dat was voor mij de hoofdreden om door te gaan, de lol die ik er nog altijd aan beleef. Lesgeven is mijn passie. En dan maakt leeftijd helemaal uit. Ik voel me als een fitte vijftiger. Bovendien wilde de school me graag houden.' Ze werkt er inmiddels vijftien jaar.
Yvonne begon als twintiger aan de opleiding tot dierenassistente, maar stapte uiteindelijk over naar de pabo. 'Ik ben in het reguliere onderwijs gestart in de kleuterklassen en later op deze school, waar ik nu de groepen 7 en 8 heb gecombineerd.' Pittig, met meer dan 30 leerlingen, zeker, maar Yvonne vindt het heerlijk. 'Op deze school kan ik vrij omgaan met de lesstof. Ik doe ook nooit steeds hetzelfde, ik hou ervan om elk schooljaar opnieuw het wiel uit te vinden in plaats van weer de bekende mappen uit de kast te trekken.'
Stoppen? Pas als je je beroep niet meer goed doet
Als ze écht zou moeten stoppen? 'Dan zou ik vrijwilligerswerk gaan doen. Bij een voedselbank of het asiel. Maar dat is als het dus écht moet. Ik vind gewoon alles leuk aan het vak van leerkracht. Het contact met de leerlingen, de ouders, de collega's. Het is de afwisseling. Een hoop ballen tegelijk hooghouden, dat vind ik leuk.'
'Pas als ik er geen lol meer in heb of als je om je heen hoort van: die ouwe juf doet nooit wat, dan is het: ho, stop. Dat vind ik een teken dat je je beroep niet meer goed doet. Ik leg de lat vrij hoog en daar probeer ik aan te voldoen. Dat ben je, vind ik, verplicht naar ouders en kinderen toe.'