Hondenpoep in brievenbussen, auto's bekrast; in deze woontoren is het 'oorlog' om stadswarmte

Zakjes hondenpoep in de brievenbus, hakenkruizen op bergingen, ruzies en bedreigingen. In flat Poort van Zuid bij Rotterdam-Zuidplein is onenigheid over stadsverwarming helemaal uit de hand gelopen. Een ruime meerderheid van de eigenaren stemde vóór aansluiting op stadswarmte. Maar de tegenstanders lieten het er niet bij zitten. Werklui hebben de aanleg gestaakt vanwege een 'onveilige situatie'.

Het leek allemaal in kannen en kruiken bij de flat Poort van Zuid. Met subsidies en een lening tegen lage rente kon de aanleg van stadswarmte aantrekkelijk gefinancierd worden vanuit de kas van de Vereniging van Eigenaren (VvE). Alle bewoners zouden 500 euro krijgen om een nieuwe pannenset te kopen voor het elektrisch koken.

Op de beslissende VvE-vergadering in 2021 was minimaal twee derde van de eigenaren aanwezig en van hen stemde ruim twee derde in. Het moest een voorbeeld worden van hoe een koopflat de energietransitie naar aardgasvrij maakt.

Maar meteen na afloop tekende een groep tegenstanders bezwaar aan. Door de plaatsing van apparatuur was de vrees dat de bijkeuken niet meer gebruikt kon worden zoals gewenst. Ook wilden de eigenaren niet afhankelijk zijn van één aanbieder van warmte. In Rotterdam-Zuid is dat energieleverancier Vattenfall.

Om de werkzaamheden goed uit te voeren, moesten Vattenfall en het ingehuurde installatiebedrijf Mampaey toegang hebben tot alle woningen. Het VvE-bestuur dwong via de rechter medewerking van de tegenstanders af. Die oordeelde dat er een goed besluit lag. De minderheid mag een meerderheid niet in de weg zitten en dus moesten ook de tegenstanders meewerken. Doen ze dat niet, krijgen ze een boete van 500 euro per dagdeel met een maximum van 50 duizend euro. Die uitspraak bleef ook in hoger beroep overeind.

“Sindsdien is het oorlog”, zegt de externe projectleider die door het VvE-bestuur is ingehuurd om de boel vlot te trekken. "Ik ben geschrokken hoe agressief het eraan toegaat. Sommigen willen écht geen stadsverwarming.” De landelijke discussie over de betaalbaarheid van warmtenetten helpt volgens hem ook niet mee. De twijfel vindt hij niet raar, en daar ziet hij een taak voor de regering.

Werkzaamheden gestaakt

Inmiddels twijfelen meer bewoners en binnen de flat ontstaat een machtsstrijd tussen voor- en tegenstanders. De werklui die begin deze maand bezig waren met voorbereidende werkzaamheden hebben hun werk nu gestaakt vanwege de ‘onveilige situatie’.

“Helaas waren zoals gevraagd niet alle auto's voldoende van de muur af geparkeerd", laat de projectbegeleider weten. "Enkele eigenaren geven te kennen dit ook niet van plan te zijn. Tijdens de werkzaamheden werd herhaaldelijk de stekker van de boor uit het contact gehaald en zijn de werknemers verbaal aangevallen."

Dat schiet in het verkeerde keelgat van de aangesproken bewoners. Zij vinden dat ze als ‘een stelletje aso’s’ worden neergezet. Het zou slechts gaan om één bewoner die geprotesteerd heeft tegen de plotselinge activiteiten op zijn garageplek. “Hij heeft inderdaad de stekker uit het stopcontact getrokken omdat hij door het lawaai geen gesprek met de uitvoerder kon hebben”, is het verweer van Commissie Bewonersbelang, opgericht door eigenaren die zich verzetten tegen de aanleg van stadswarmte.

Hondenpoep en hakenkruizen

Volgens de tegenstanders leiden ‘dit soort insinuaties en overdrijvingen’ alleen maar tot meer polarisatie. Er zouden over en weer vijandigheden zijn. Auto’s worden bekrast, zakjes hondenpoep door brievenbussen gedaan en op kelderboxen verschijnen hakenkruizen. Kortom: de verhoudingen binnen de flat met 24 woonlagen zijn flink verstoord.

Volgens tegenstander Ton Wulffraat heeft de slechte atmosfeer in het gebouw niet alleen te maken met het warmtenet, maar zijn er al langer wrijvingen tussen het bestuur en een aantal eigenaren.

Een van de bestuursleden is de 62-jarige Jacqueline Twigt. "Dit is vrijwilligerswerk, ik krijg er niets voor betaald”, zegt ze. Ze vindt de commotie en vijandigheden heel jammer en vervelend. “Er worden allemaal leugens verspreid.”

Bewoner Peter de Klerk steunt het VvE-bestuur en staat achter de overstap op stadswarmte. “Een kleine minderheid is ‘Trumpiaanse’ chaos aan het creëren," vindt hij. "Ze maken gebruik van de twijfel over de betaalbaarheid van warmtenetten, maar we willen en moeten die energietransitie toch maken?”

Woongenot verslechterd

Er wordt een buitengewone VvE-vergadering ingelast om alsnog de stekker uit het project te trekken en het VvE-bestuur af te zetten. Volgens de Commissie Bewonersbelang zijn berekeningen uit het verleden niet correct en valt de rekening straks hoger uit. “Het wordt zeker heel spannend. Het is een dubbeltje op zijn kant en misschien ook wel mijn laatste avond als VvE-bestuurder", zegt Jacqueline Twigt vooraf.

Ze krijgt gelijk. Tijdens de vergadering wordt besloten de aanleg van stadswarmte te pauzeren. De belangrijkste reden is het stijgende prijskaartje van warmtebedrijf Vattenfall. Daarnaast is er onduidelijkheid waar de warmteleidingen in de woningen gaan lopen en of dat gevolgen heeft voor de constructie van de flat. Het bestuur en de technische commissie zijn opgestapt. De VVE-beheerder, de Geen Gezeur-groep, neemt tijdelijk de functies waar en gaat op zoek naar een nieuwe voorzitter.