Kinderarts ziet regelmatig kinderen die zieker worden door schimmel in huis
Kinderen die zieker worden door schimmel in huis. Het komt regelmatig voor, ziet de Rotterdamse kinderlongarts Ismé de Kleer. Het zijn meestal kinderen die wonen in slecht onderhouden sociale huurwoningen op locaties waar de luchtkwaliteit ook niet al te best is, bijvoorbeeld dicht bij een snelweg: "Bij mij in de spreekkamer wordt de sociale ongelijkheid wel heel duidelijk."
Rijnmond publiceerde eerder het verhaal van Ramona en haar vier kinderen. Zij wonen al lange tijd in een ernstig beschimmeld huis in Rotterdam-Lombardijen. Haar kinderen hebben gezondheidsklachten, vermoedelijk verergerd door de schimmels.
Dit soort schrijnende verhalen zijn voor kinderlongarts Ismé de Kleer bijna aan orde van de dag. Ze ziet regelmatig kinderen in haar spreekkamer bij wie bestaande gezondheidsproblemen erger worden door schimmel in huis. "Bijvoorbeeld kinderen met astma of kinderen die heel veel luchtweginfecties hebben. Schimmel en vocht is dan een vast onderwerp van gesprek", vertelt ze. "Ik wil altijd weten: hoe wonen jullie? Hebben jullie veel last van vocht of schimmel?"
De gezondheidsproblemen uiten zich bij deze kinderen vaak als een verergering van bestaande klachten, legt ze uit. "Dus als ze al astma hebben, dan hebben ze meer longaanvallen en hebben ze meer medicijnen nodig."
"Maar ook gezonde mensen kunnen er last van hebben. Sommige mensen merken dat als ze in een vochtig huis wonen, ze sneller neusverstopping hebben, keelpijn hebben of hees zijn. En als ze eenmaal een virusinfectie hebben, dan duurt het ook langer voordat die over is. Er zijn veel virussen op het moment, dus mensen zijn aan het hoesten. Als je dan slaapt of leeft in zo'n ruimte die heel vochtig is, dan gaat dat minder snel over."
Schoolverzuim door ziekte
Die langdurige gezondheidsklachten kunnen op meerdere manieren een probleem worden in het leven van een kind, weet ze. "Astma is bij kinderen minder goed onder controle te krijgen. Hoe langer de klachten duren, hoe vaker kinderen ziek thuis blijven. Soms moeten ze op de middelbare school een niveau zakken. Ook moeten ouders vaker thuis blijven omdat het kind ziek is."
"De kwetsbaarste kinderen wonen in de slechtste huizen, op de slechtste plekken", constateert De Kleer. Het zijn vaak de sociale huurwoningen die slecht onderhouden zijn waardoor er makkelijk vochtophoping plaatsvindt, waardoor schimmel kan ontstaan. "Die huizen staan bijvoorbeeld naast de snelweg. Daardoor worden de kinderen eigenlijk dubbel geraakt: de luchtkwaliteit buiten én binnen is slecht."
Het is voor de kinderlongarts soms frustrerend om te zien hoe de plek waar kinderen wonen een rol speelt bij hun gezondheidsproblemen. "In mijn spreekkamer wordt de sociale ongelijkheid wel heel duidelijk."
De Kleer ziet dat het vaak lastig is voor de bewoners van de beschimmelde huizen om het probleem aan te pakken. "Je kunt voor een deel zelf iets doen, maar vaak zijn de huizen gewoon niet goed te ventileren, of er zijn heel veel vochtproblemen. Ik heb ook wel patiënten gehad bij wie het zo ernstig was, dat we op huisbezoek gingen om te kijken of mensen het met tips toch iets beter onder controle konden krijgen."
Energiecrisis
Giancarlo Caruso is binnenmilieu-deskundige bij Intra-air in Capelle aan den IJssel. Hij merkt dat hij en zijn collega's vaker schimmel moeten verwijderen in huizen. Wekelijks ziet hij ernstige schimmelvorming.
Caruso denkt dat die ontwikkeling te maken heeft met de energiecrisis. Schimmels ontstaan door een combinatie van vocht en kou, legt hij uit. Mensen zijn minder gaan stoken, daardoor verdampt er minder vocht in huis, waardoor de vochtconcentratie stijgt."
Aan de bel trekken
"Er zijn eigenlijk twee typen schimmels die je in je huis 'mag' hebben. Dat is schimmel in de badkamer en schimmel bij het raamkozijn. Het wordt een probleem wanneer je last hebt van lekkage of doorslaand vocht, als de gevel niet meer optimaal is, bijvoorbeeld. Dan wordt de hoeveelheid vocht in de woning te veel en moet je heel veel ventileren om dat weg te krijgen. En dat kan vaak niet. Dan krijg je schimmelvorming op de wanden en achter kasten. Wanneer dat gebeurt, moet je aan de bel trekken."
Veel sociale huurwoningen hebben daarnaast problemen met de ventilatie. Hij legt uit hoe dat in de praktijk vaak voor schimmelproblemen zorgt: "Stel: je woont in een kleine sociale huurwoning met twee slaapkamers, maar er wonen zes mensen, dat komen we regelmatig tegen. Een woning is ingesteld op een maximaal aantal persoon. Stel dat je met zes bent, dat betekent dat je zes of misschien wel twaalf douchebeurten per dag hebt. Dan ontstaat er ontzettend veel vocht in huis. Dat betekent dat het vocht van die twaalf douchebeurten in de woning komt te hangen. En dan ben je eigenlijk al te laat."
Schimmelsporen
"Als je te laat aan de bel trekt, dan krijg je een toename van onzichtbare schimmeldeeltjes in de lucht. Als er dan weer een plek ontstaat die aantrekkelijk is voor schimmelgroei, dan trekken die sporen daar naartoe."
Caruso is geen fan van anti-schimmelsprays om de schimmel te bestrijden. Dat is vooral symptoombestrijding, het lost het probleem niet op. Bovendien zitten ze vol met chemicaliën, legt hij uit. Het belangrijkste is om de oorzaak van de schimmel te achterhalen. "Je kunt altijd het beste voor de zekerheid een onderzoek aanvragen. Dan weet je of er iets aan de hand is. Maar dat is natuurlijk lastig soms, vanwege de financiële situatie van mensen."