Dordrecht en buurgemeenten winnen rechtszaak tegen Chemours over PFAS-vervuiling

Chemours uit Dordrecht is verantwoordelijk voor de PFAS die het bedrijf tussen 1984 en 1998 uitstootte via de lucht en loost in de Merwede. Dordrecht, Molenlanden, Papendrecht en Sliedrecht wilden via een civiele rechtszaak afdwingen dat het chemiebedrijf betaalt voor de vervuiling die is veroorzaakt in de wijde omgeving van de fabriek. Daar gaat de rechtbank woensdag in een vonnis in mee.

De vier gemeenten willen met de rechtszaak Chemours en haar voorganger Dupont verantwoordelijk stellen voor de PFAS-schade die is aangericht. Dat is ze met dit vonnis gelukt en dat maakt de weg vrij voor een schadevergoeding. De gemeenten noemen in de dagvaarding ondermeer de onrust die de uitstoot heeft veroorzaakt onder bewoners en de vertraging die is opgelopen bij bouwprojecten op vervuild terrein. Daarnaast willen ze de kosten vergoed krijgen voor bodem- en gezondheidsonderzoeken die zijn uitgevoerd met gemeenschapsgeld.

Volgens de gemeenten heeft Chemours onjuist gehandeld. Het bedrijf zou hebben geweten van de milieu- en gezondheidsrisco's van GenX en voorganger PFOA, maar die informatie niet hebben gedeeld. Ook zou het bedrijf te weinig hebben gedaan om de schadelijke gevolgen van de uitstoot te voorkomen. Vanaf 1984 had Dupont (de voorganger van Chemours) kunnen weten dat PFAS schadelijk was, zegt de rechter.

Schadelijke stoffen

PFAS, een verzamelnaam van duizenden min of meer soortgelijke stoffen, werd in de vorige eeuw gezien als wondermiddel voor onder andere pannen met een antiaanbaklaag, water- en vuilafstotende schoenen en kleding. Het bleek ook bruikbaar in computers en de ruimtevaart. Pas later werd duidelijk dat PFAS de werking van het menselijke immuunsysteem aantast en het mogelijk kanker kan veroorzaken. Eenmaal in het lichaam of in het milieu breekt het vrijwel niet af. Uit Amerikaanse rechtbankdocumenten werd duidelijk dat het bedrijf dat vermoedelijk wist, maar die informatie niet deelde.

De rechtbank heeft meer dan een half jaar nodig gehad om tot een besluit in deze zaak te komen. Het betreft een zogenoemd tussenvonnis. Later zal er vermoedelijk worden gekeken naar de hoogte van een eventuele schadevergoeding.

Chemours wil fonds opzetten

Chemours heeft inmiddels gereageerd op het vonnis. 'Wij vinden het echter belangrijk om verder te kijken dan deze uitspraak. Ongeacht mogelijke toekomstige juridische processen, die vaak jaren kunnen duren, willen we graag een manier vinden om eerder (concrete) actie te ondernemen richting onze omgeving. We horen de zorgen van de omwonenden van onze locatie in Dordrecht en die raken ons', schrijft het bedrijf in een reactie.

'Vandaag wil Chemours dan ook haar voornemen uitspreken om met zowel de gemeenten als overige belanghebbenden te bekijken op welke wijze zo snel mogelijk concrete acties kunnen worden ondernomen. Deze acties zullen zich richten op het in kaart brengen van een aanpak, en het bieden van technische en financiële ondersteuning hiervoor. In overleg met de betrokken gemeenten kan bijvoorbeeld de mogelijkheid worden onderzocht van het opzetten van een fonds, waarmee gemeenten activiteiten kunnen financieren.'

Gedupeerden

Een van gedupeerden van Chemours is speeltuin De Woeste Weide in Sliedrecht. Ze hebben hun waterattractie - een belangrijke trekpleister van het park - gesloten. Er wordt water uit een sloot naar toe gepompt. Uit onderzoek van het water kwam een PFOA-waarde naar boven van zevenhonderd keer de norm, waarna het bestuur direct ingreep.

Ze hebben nu duizenden euro's nodig voor een bronwaterpomp. Vandaag, na de uitspraak van de rechter, hebben ze meteen de wethouder in Sliedrecht benaderd om te kijken hoe ze zo snel mogelijk tot een oplossing kunnen komen.

Verslaggever Esther Schalkwijk nam een kijkje in de speeltuin: