Miljonair wil 'jeep op zee', werf in Stellendam bouwt afgedankte viskotter om tot luxe jacht

Damen Maaskant in Stellendam heeft een nieuw gat in de markt gevonden: afgedankte viskotters verbouwen tot luxe jachten. De eerste is zo goed als af: de Scintilla Maris. De eigenaar kan er zelfs mee naar de Noordpool. En dat wil hij ook. "Ik hoef geen gin-paleis, dobberend in Monaco."

Spartelende bot, tarbot en schol. Die zie je begin deze eeuw op het dek van de Scintilla Maris. Met een mes in de hand staan bemanningsleden klaar om de platvis open te snijden. Aan de 'stripbak' gaan alle ingewanden eruit. Daarna gaat de vangst naar de koeling, een verdieping lager. Het is de tijd dat de boot nog de HD23 Vertrouwen heet en deel uitmaakt van de vissersvloot in Den Helder.

Tegenwoordig staat er een grote, glazen tafel op het dek. Met daar omheen hout. Heel veel Afrikaans hardhout. Er is een zonnedek en een buitenbar. En in het ruim waar voorheen de visnetten werden opgeslagen, bevindt zich nu de master bedroom. Met regendouche. De HD23 is een luxe jacht geworden. Maar dan wel een hele stoere.

Eigenaar is Thijs Brouwer*. Een vriendelijke, zongebruinde zeventiger met grijs, golvend haar. Nederlander van oorsprong, al jaren een succesvol zakenman in het buitenland. Hij is groot geworden met de inzet van flexwerkers in veertig landen over de hele wereld en met de productie van rum. Van kinds af aan is hij al gek van zeilboten en trawlers.

Brouwer kocht de HD23 in 2006, toen in de visserij vanwege vangstquota en dure brandstofprijzen de eerste saneringen begonnen. Hij wilde iets anders dan het soort jacht waarmee miljonairs doorgaans op wateren wereldwijd flaneren. Of, zoals de rumkoning het zelf zegt: “Geen gin-paleis, dobberend in Monaco.”

Deze kotter, vertelt hij, kan op plekken komen waar veel jachten moeten afhaken. Hij kan ermee naar de Noordpool. Om maar eens iets te noemen. Zware stormen, metershoge golven? Ook geen punt. “Omdat ie zo stabiel is.”

“Kijk”, gaat hij verder, “in de autowereld heb je Maserati’s en Jeeps. Een Maserati is snel, maar als je ermee over een zandvlakte moet, heb je een probleem. Dan kun je beter een Jeep hebben. Dit schip is een soort terreinwagen op zee.”

Naar schol, bot en tarbot ruikt de Scintilla Maris al lang niet meer. “De eerste stap was de binnenkant strippen”, vertelt Brouwer. “Werkelijk alles is eruit gehaald.”

Aan de metamorfose is vijftien jaar gewerkt. Niet continu, maar gestaag. Hoe het moest worden, bedacht de eigenaar van A tot Z zelf. Aanvankelijk wilde hij er een woonboot van maken. Pas later kwam het idee dat de kotter ook een luxe jacht zou kunnen worden.

Damen Maaskant in Stellendam voerde de plannen uit, in samenwerking met andere partijen. “Eigenlijk kon alles”, jubelt Brouwer. “Het ging echt zo van ‘kan niet, bestaat niet'. Boven deze werf hangt een aura van ‘ja’.”

Het is de reden dat de zakenman spontaan een interview geeft, zij het wel onder een verzonnen naam. Zijn openhartigheid mag bijzonder heten. Want miljonairs, die ergens een schip laten bouwen of verbouwen, mijden over het algemeen de publiciteit. Brouwer legt uit waarom. “Het levert een hoop gezeur op. Mensen gaan je als een patser zien en vragen of je je geld niet beter kunt besteden. Of je wordt tot in den treure benaderd door figuren die je iets willen verkopen. Maar dit interview doe ik graag. Zie het als mijn ode aan Damen."

Doe maar gewoon…

Met het omturnen van vissersboten hoopt de Stellendamse werf een nieuwe niche in de markt aan te boren. Want de crisis in de visserij heeft drastische gevolgen, ook voor de scheepsbouw. De ene visser na de andere stopt ermee en de vraag naar kotters loopt hard terug. “Veel schepen belanden tegenwoordig roemloos op de schroothoop”, zegt projectleider Joris Saat. “Wat wij doen is zo’n kotter een nieuwe functie geven. Dat is niet alleen een verdienmodel, maar ook duurzaam en goed voor het milieu.”

Het was allemaal wel even wennen, vertelt collega Daniel Struijk. “Want hier hangt van oudsher een sfeer van ‘doe maar normaal, dan doe je al gek genoeg’. Wij waren vissers gewend als klant. Die zijn uit op robuust en praktisch. Iemand die wil genieten op z’n kotter heeft heel andere wensen. Het gaat dan veel meer om mooi en smaakvol. Thijs en ik hebben elkaar heel goed leren kennen door dit project. In de laatste fase vlogen de appjes dagelijks heen en weer. Ik leerde zelfs denken als Thijs. Heel bijzonder.”

Struijk is trots op de uitgekiende manier waarop overal op de kotter de ruimte is benut. En op de vele hightech aan boord. Die varieert van een hybride aandrijfsysteem (diesel en elektrisch) tot een ultramoderne stuurhut. “Vroeger stond hier een stel lessenaars met nautische apparatuur”, zegt hij. “En moet je nu zien…”

Overal op het schip hangen een soort tv-schermen met data. “Gasten kunnen daarop bijvoorbeeld zien hoe hard er gevaren wordt. Maar je kunt er ook de verlichting mee bedienen.” Lachend: “Van deze kotter kun je een heel romantisch schip maken.”

Gouden kranen

“Ik woon op een boerderij aan de andere kant van de oceaan”, vertelt Thijs Brouwer. “En de Scintilla Maris is mijn tweede huis. Sommige mensen hebben een vakantiehuisje in Frankrijk. Ik kan mijn ‘huisje’ neerleggen waar ik wil. Dat geeft een gevoel van vrijheid.”

Gouden kranen? Marmer? Een jacuzzi? Die kom je op de Scintilla Maris niet tegen. Het is Brouwers' stijl niet. “Comfortabele huiselijkheid”, zegt hij, “daar hou ik van.”

Wat opvalt, is het daglicht dat bijna overal naar binnen valt. Daarvoor zijn in het dek en aan de zijkant van het schip overal extra 'ramen' gemaakt. "Ik wilde dat je nergens het contact met 'buiten' zou verliezen", zegt Brouwer.

Aan boord is plek voor tien gasten en acht bemanningsleden. “Als we een flink eind gaan varen heb ik op z’n minst een kapitein en een machinist nodig", zegt Brouwer. "Alles zelf doen, dat gaat niet.”

Hij neemt de verslaggever mee naar de grote woonkeuken, die in het schip is gemaakt. “Hier kun je lekker bij elkaar zitten terwijl er gekookt wordt. Een kok? Die neem ik niet mee. Heb ik thuis ook niet. Dus waarom zou ik?”

Missen

De afgelopen weken is de Scintilla Maris het water weer op geweest. “Er ging he-le-maal niks mis”, glundert Brouwer over de tochten over het Haringvliet. De ene keer had hij familie en vrienden aan boord. De andere keer potentiële nieuwe klanten voor Damen Maaskant. En yacht brokers, ofwel scheepsmakelaars. “Ik geloof dat we heel veel mensen enthousiast hebben gemaakt.”

Wat het omtoveren van de viskotter in een luxe jacht gekost heeft? Da’s een vraag die hij niet beantwoordt. “Het resultaat is mooi”, zegt hij. “En hoe dit allemaal tot stand is gekomen, was ook een fantastische reis.”

Brouwer is van plan om de haven van Stellendam over een half jaar te verlaten. De Scintilla Maris zal dan via Noorwegen en IJsland koers zetten naar de Stille Oceaan. Eerst gaat hij zelf van zijn schip genieten. Daarna wil hij de kotter ook gaan verhuren.

IJzerwerker Peter Zandburg van Damen Maaskant ziet een beetje tegen de afvaart op. Hij heeft de HD23 eind jaren tachtig gebouwd. En, toen de kotter weer terugkeerde uit Den Helder, intensief meegewerkt aan de metamorfose. Zandburg is verknocht geraakt aan de Scintilla Maris, dobberend in Stellendam. “Ik zal ‘m gaan missen.”

* De echte naam van 'Thijs Brouwer' is bekend bij de redactie.