Een reuzenrad zonder gondels en nog 7 jaar erfpacht. Is Attractiepark Rotterdam een aflopende zaak?
De erfpacht van het terrein aan de zuidkant van de Maastunnel loopt af in 2030. Ondernemer Hennie van der Most is nu al ver voorbij de pensioenleeftijd en is al meer dan tien jaar bezig met zijn project. De opening van Attractiepark Rotterdam is keer op keer uitgesteld. Krijgt Rotterdam ooit haar beloofde pretpark? "Bel me eind van dit jaar nog eens", zegt Van der Most als we de stand van zaken peilen.
Vanaf de noordzijde van de Maas ziet het er een beetje uit als een abandoned theme park, zo’n verlaten attractiepark waar alles al jaren stilstaat in het buitenland, waar toeristen alleen maar komen omdat het zo spookachtig stil is. Op het terrein aan de Doklaan staan een ietwat versleten reuzenrad zonder gondeltjes en een stilstaand schommelschip. Er is bijna geen beweging te zien.
In 2012 koopt ondernemer Hennie van der Most (73) voor 750 duizend euro een afgeschreven vuilverbrander van afvalverwerker AVR aan de Doklaan in Rotterdam-Charlois om er een pretpark van te maken. De in Slagharen geboren Van der Most is beroemd en berucht om het voor een prikkie opkopen van in onbruik geraakte locaties om er een nieuwe bestemming aan te geven.
Van pipowagens tot kernreactor
Zo maakt hij van een oud ziekenhuis in Almelo het eerste Nederlandse all-inclusieve hotel Preston Palace. In Drenthe bouwt hij een oude aardappelmeelfabriek om tot een indoor speeltuin, Speelstad Oranje. Op het veld ernaast zet hij als pipowagens beschilderde oude koelwagons neer. Vakantiepark Oranje is geboren.
Maar de bezoekers blijven weg en Van der Most sluit een overeenkomst met het Centraal Orgaan opvang asielzoekers, waardoor er tussen 2014 en 2017 ongeveer 1.400 asielzoekers in het vakantiepark wonen. Tot groot ongenoegen van de 150 inwoners van het naastgelegen dorpje Oranje. Van der Most verkoopt het pipodorp in 2021.
De ondernemer heeft nog veel meer projecten. Een voormalige gascentrale wordt omgedoopt tot Funpark Meppen. Een watertoren wordt een restaurant, een kleine militaire basis gaat verder als Nordsee Spielstadt Wangerland. En één van zijn meest opmerkelijke herbestemmingen: op het terrein van de nooit in gebruik genomen kernreactor van Kalkar, net over de grens met Duitsland, bouwt Van Der Most ook een pretpark: Wunderland Kalkar.
'Een symbool voor Rotterdam-Zuid'
Na jarenlang vooral in het oosten van het land en Duitsland te hebben geopereerd, komt Hennie van der Most in Rotterdam terecht, op uitnodiging van toenmalig wethouder Hamit Karakus. In de Maasstad krijgt hij een rondleiding, onder meer langs de in onbruik geraakte verbrandingsoven in de Tarwewijk, naast de zuidelijke ingang van de Maastunnel.
Karakus is onder de indruk van Van der Most. Een paar maanden nadat hij hem de verbrandingsoven verkoopt, noemt Karakus de ondernemer ‘een symbool voor Rotterdam-Zuid’. Van der Most laat volgens de wethouder zien hoe je als kansarme jongere een grote ondernemer kan worden. De wethouder wil zelfs met hem langs scholen om Van der Most zijn inspirerende succesverhaal te laten vertellen.
Maar de opening van Attractiepark Rotterdam wordt om tal van redenen keer op keer uitgesteld. Na elf jaar is er een andere onderneming die wél iets klaarspeelt op het terrein van Van der Most: Spider City, een indoor klimpark.
In 2021 krijgt dit project een subsidie van 100 duizend euro toegekend, maar het duurt nog twee jaar vol onderhandelingen tot het bedrijf werkelijk kan onderhuren bij Van der Most. De deuren van het klimpark zijn afgelopen weekend opengegaan.
Opening voor de zesde keer uitgesteld
Een spookhuis, een midgetgolfbaan en een bowlingbaan. In 2022 zouden deze attracties opengaan, acht jaar later dan gepland. Toch wordt de opening ook dan weer uitgesteld, naar het voorjaar van 2023. Dat zou dus nu zijn, maar voor de zesde keer is de opening vertraagd.
Hennie van der Most zelf wil na de vele uitgestelde openingsdatums geen nieuwe datum meer afgeven. Op de vraag hoe het gaat, antwoordt hij: "Gestaag, het gaat een beetje door, we komen steeds een stukje verder. Beneden is het allemaal zo goed als af.”
'Beneden' is het inpandige gedeelte onder de parkeerplaatsen, waar overigens uiteindelijk geen auto's zullen parkeren, omdat daar te veel investeringen mee gemoeid zullen zijn. In 2021 werd Rijnmond hier al uitgenodigd om te komen kijken.
Van der Most wijt de vertraging aan regelgeving. "En het is hier natuurlijk geen Walt Disney waar elke dag honderd mensen aan de tekentafel kunnen zitten. Het kost tijd.”
'Team tekentafel' van Van der Most zal inderdaad een flinke kluif hebben aan het maken van een aantrekkelijke routing in het park. Op de vanaf de weg zichtbare UFO na, het restaurant dat een beetje lijkt op het kleine broertje van de Euromast, zijn alle attracties overgenomen uit andere parken, met ver uiteenlopende thema's.
'Een snoeptrommel die ik mag openen'
Zo is een spookhuis overgevlogen uit een overcomplete collectie uit Dubai, en uit het oosten van het land een Poppenshow van het ter ziele gegane Land van Ooit, waar een middeleeuwse boerenzoon moet bewijzen dat hij slim genoeg is om met de dochter van de koning te trouwen.
Deze attracties passen misschien wat lastig naast de ruimtesimulatoren en de metershoge raket die Van der Most vorig jaar liet overkomen van het ‘Spacepark’ uit het Duitse Bremen. Die stonden dertien jaar verdeeld over 70 containers in een opslag, tot Van der Most ze blind voor een prikkie kocht. “Als een snoeptrommel die ik mag openen, ik heb geen idee wat er in zit,” verklaarde hij destijds enthousiast.
Blij met de inhoud
Inmiddels weet Van der Most wel wat er in de containers uit Duitsland zit. Hij zegt 'blij te zijn met de inhoud’, maar wil daar verder niets over zeggen. "Het staat inderdaad nog in de opslag. Je ziet vanzelf wel wat er naar het park gaat komen.”
Eerder haalt Van der Most de ‘Shuttle Loop’ uit 1980 en de ‘Thrillride Evolution’ uit 1992 uit Japanse pretparken naar zijn opslag in Duitsland om ze daar op te laten knappen. Twee publiekstrekkers waar enthousiast over wordt geschreven op websites voor pretparkliefhebbers.
Maar op last van Bouwtoezicht moet de veiligheid van de attracties nader worden doorberekend. 'Bureaucratie', volgens Van der Most. De fundering van de grond en de enorme stroomtoevoer die de gevaartes opeisen, maken dat Van der Most uiteindelijk beide attracties heeft geannuleerd.
Ouderwetse charme
Pretparkdeskundige Goof Lukken zegt dat de manier waarop Van der Most het attractiepark vorm geeft, ouderwets is. "Ik heb het idee dat hij vrij impulsief dingen toevoegt omdat hij dan ergens weer een andere attractie op de kop kan tikken. Dat is een manier die in de vorige eeuw goed werkte, maar binnen de professionalisering van nu steeds minder past."
Dat er geen duidelijke lijn in het park te ontdekken is, is weliswaar ouderwets, maar het kan ook een charme zijn, zegt Lukken.
'De vraag is of je het rendabel kunt maken'
Lukken denkt dat het pretpark, als het ooit opent, vooral bezoekers uit de regio zal trekken. "In de Randstad kan het zeker iets aanvullen. Maar het zou niet echt als attractiepark moeten worden bestempeld. Meer als family entertainment, plekken waar je kort naartoe gaat. De vraag is of je het dan nog rendabel kunt maken. Dat wordt een hele moeilijke exercitie."
De vraag of het sluitstuk van zijn noemenswaardige ondernemerscarrière ooit open zal gaan, blijft hiermee voor zowel pretparkliefhebbers en de diensten van de gemeente onbeantwoord.
Van der Most gelooft er zelf nog altijd in. "Tuurlijk gaan we open. Je plant een datum, maar dat is geen harde deadline hè, je hebt zoveel waar je rekening mee moet houden."
'Bel me eind van dit jaar nog eens'
Volgens Van der Most is in de afgelopen tien jaar zijn begroting van 10 miljoen uitgelopen naar 30 miljoen. Dit jaar heeft hij zijn watertoren bij Zwolle aan restaurantuitbater Michael Yang verkocht. Ook zijn Duitse Wunderland Kalkar deed hij dit jaar van de hand aan een Utrechtse pretparkuitbater, die net als Van der Most herbestemming als businessmodel heeft.
Van der Most zal opgelucht ademhalen over deze dubbele verkoop: beide bedrijven stonden al een tijdje in de etalage, dus waarschijnlijk geeft dit wat lucht aan zijn begroting voor Attractiepark Rotterdam.
Maar ook wanneer er voldoende geld is om te bouwen, is de vraag of er nog wel genoeg tijd is. De pacht van de grond loopt af in 2030. De gemeente wil aan Rijnmond geen toezegging doen of die daarna zal worden verlengd.
Van der Most ziet het zelf allemaal niet zo somber in. "De erfpacht zal heus wel verlengd worden. Eerst maar eens zorgen dat we er iets moois van maken. Bel me anders eind van dit jaar nog eens."