Ouderen verhuizen niet en houden doorstroming woonmarkt tegen: ‘Maar waar moet ik heen?’
Ouderen die in een te groot huis wonen en niet verhuizen naar een kleinere woning. Zoveel gezinnen willen juist graag zo'n eengezinswoning hebben. Waarom verhuizen de ouderen niet? De 83-jarige Rotterdamse Loes de Bruin hoort het zo vaak en wordt er boos om. "De reden is heel simpel. We kunnen vaak geen kleiner huis krijgen. Het is óf te duur óf het is niet levensloopbestendig.”
De wooncrisis is een belangrijk thema voor de komende gemeenteraadsverkiezingen. Veel aandacht gaat uit naar het huizentekort voor starters, de middeninkomens en studenten. Ouderen vinden dat de politiek meer aandacht moet hebben voor het tekort aan seniorenhuizen. Zodra er meer seniorenwoningen zijn, komt de doorstroming op gang, is de boodschap van de ouderen aan de politiek.
‘Geen woning te krijgen’
Ik bel om precies 12:00 uur aan bij de eengezinswoning van Loes de Bruin in Rotterdam-Lombardijen. Ze doet allervriendelijkst open. Ze zei aan de telefoon al dat ze graag haar verhaal wil vertellen. "Alleen al in deze straat met 30 woningen, zijn 5 alleenstaande ouderen die zouden kunnen verhuizen, maar waar geen woning voor te vinden is.” Ze wijst de huizen aan en sluit daarna de deur.
Gezinswoning
We lopen naar binnen. Op de begane grond is de woonkamer en de keuken, op de eerste etage zijn drie slaapkamers en een badkamer. Helemaal boven is de zolder. Mevrouw De Bruin trok precies 40 jaar geleden met haar man en 3 kinderen in deze sociale huurwoning. Nu woont ze nog alleen in dit grote huis.
Ze heeft reuma, maar kan nog goed bewegen en heeft vooralsnog geen problemen met het traplopen. Toch heeft ze weleens gekeken naar een kleinere woning, maar die waren allemaal veel te duur. “Je moet minstens iets van duizend euro pensioen per maand hebben om een nieuwbouwappartement te kunnen betalen. Dat geld hebben veel ouderen niet en ook ik niet. Ik kan een huur van 600 euro zonder huurtoeslag betalen. Maar in die prijsklasse zie je niets. Ja, het klopt; de ouderen houden de woningmarkt op slot, maar we kunnen nergens naar toe.”
Geen huurtoeslag
Loes de Bruin werkt ook als ouderenadviseur voor de Katholieke Bond van Ouderen (KBO). Bij mensen die ze daar helpt in hun zoektocht naar een kleiner appartement, hoort ze steeds hetzelfde verhaal. De grootste problemen zitten volgens De Bruin bij huurders die tussen de 24- en 32-duizend euro aan bruto inkomen hebben.
“Dat is een grote groep. Vaak zijn het alleenstaande ouderen met een klein pensioen met AOW. Ze hebben nu al huurtoeslag voor hun sociale woning. Als zij naar een senioren/levensloopbestendige woning willen, dan blijken die huizen er vaak niet te zijn. Wat wel beschikbaar is, is duurder en daar komen ze dus niet voor in aanmerking. Ook kan ze voor die woningen vaak geen huurtoeslag krijgen. Dus blijven die ouderen gewoon in hun eengezinshuis zitten en dat terwijl er zoveel huizen voor gezinnen nodig zijn.”
Alternatief is er niet
Loes de Bruin zegt dat de huizen waar deze groep qua inkomen en zonder huurtoeslag wel in kan, geen alternatief zijn. “Er zijn wel wat woningen voor deze groep te krijgen, maar die voldoen vaak niet. Ze zijn zo klein dat ze niet meer levensloopbestendig zijn. Ze zijn bijvoorbeeld te klein voor ouderen die een rolstoel gebruiken. Voor starters zijn het wel mooie woningen. Die kunnen op termijn doorstromen.”
Tijdelijk naar zo’n woning verhuizen is geen oplossing vindt deze senior. Ouderen willen een huis waar ze de rest van hun leven kunnen blijven. Wat voor senioren ook meespeelt is dat ze niet zomaar overal in de stad een nieuw huis willen hebben. Ze wonen vaak al lang in dezelfde buurt, hebben daar ook hun sociale contacten. Ze willen daarom vaak in die buurt blijven.
Politiek doet veel te weinig
Ouderen voelen zich niet gehoord. Ze lijken vergeten en zijn teleurgesteld in de (landelijke) politiek. Die doet in hun ogen te weinig om deze situatie te verbeteren. Ze wijst op de pensioenen die al 10 jaar niet omhooggaan. Ook profiteren AOW’ers niet van de stijging van de lonen. “Dus we blijven altijd achter. De bejaardentehuizen zijn weg. Ouderen moeten langer thuis blijven wonen. De overgang tussen zelfstandig wonen en een verpleeghuis is heel groot. Je moet nu gewoon blijven waar je woont. Dan maar een traplift, douchezitje en andere hulpmiddelen.”
Hoe groot is de groep ouderen die niet kan doorstromen? Bij de KBO hebben ze geen concrete cijfers. Loes de Bruin denkt dat het er vele duizenden zijn. Ze hoopt dat politici in Rotterdam die meedoen aan de gemeenteraadsverkiezingen zich nu hard maken voor deze doelgroep. Maar ze twijfelt of de huidige bestuurders überhaupt weten om hoeveel senioren het gaat.
De oplossing zou zijn dat er snel meer sociale ouderenwoningen komen. Mensen die financieel net buiten de boot vallen, zouden dan maar met een toeslag in zo’n nieuw appartement moeten komen, anders gebeurt er nooit wat. Ook moeten ouderenwoningen dan ook echt voor senioren zijn. Als ouderenadviseur kent Loes de Bruin het verhaal van een Rotterdamse in IJsselmonde. “Die vrouw zei dat ze daar een grote seniorenflat hebben neergezet. Maar daar komen nu ook gezinnen in. Ze voegen jong en oud samen. Maar dan kunnen veel ouderen er nog niet in. Dan krijg je geen doorstroming.”
Geen tijdelijk probleem
De senioren hopen dat de politiek de woningmarkt nu gaat lostrekken door het woningbeleid aan te passen. Direct heeft deze groep ook al een waarschuwing. Dit is geen tijdelijk probleem. De vergrijzing gaat door en we worden steeds ouder. Als je het nu tijdelijk oplost, komt het probleem in de toekomst terug. “Je draait dan steeds in hetzelfde kringetje rond.”