Miljoenen voor onderzoek naar leven bij windmolenparken
Hoe kunnen windparken op zee meehelpen om de natuur sterker te maken? Door allerlei onderzoeken probeert de organisatie De Rijke Noordzee antwoord te krijgen op die vraag. De komende jaren wordt er onder meer onderzocht hoe windmolenparken op de Noordzee kunnen bijdragen aan natuurherstel, de ontwikkeling van natuurlijke oesterriffen en een grotere biodiversiteit.
Onlangs kreeg de organisatie nog een steuntje in de rug van de Postcodeloterij, die 2,6 miljoen euro beschikbaar heeft gesteld voor de onderzoeken. Volgens projectleider Conny Groot richt De Rijke Noordzee zich voornamelijk op windparken omdat er tussen de windmolens niet over de bodem gevist mag worden waardoor de parken kunnen fungeren als kraamkamers van onderwaternatuur.
"We maken dus dankbaar gebruik van deze unieke omstandigheden. Door het plaatsen van kunstriffen en het uitzetten van oesters proberen we de natuurontwikkeling binnen een windpark te versnellen en versterken. Riffen zijn namelijk een schuilplaats voor veel leven in zee en een bron van voedsel voor andere zeedieren."
Opgedane kennis delen
Tijdens alle onderzoeken die al hebben plaatsgevonden is er vooral gekeken naar wat de ideale omstandigheden zijn voor optimale natuurontwikkeling in en rondom de windparken. "Het doel is om al die opgedane kennis uiteindelijk op grote schaal toe te passen in alle windparken op de Noordzee", aldus Groot.
De resultaten die we tot nu toe hebben zijn hoopgevend
Pauline Kamermans is werkzaam bij Wageningen Marine Research als onderzoeker en nauw betrokken bij De Rijke Noordzee. Haar onderzoek richt zich voornamelijk op de platte oester. "Rond 1900 waren er nog grote gebieden voor onze kust waar natuurlijke oesterriffen voorkwamen", vertelt Kamermans.
"Maar door overbevissing en ziektes zijn bijna alle natuurlijke oesterriffen verdwenen en is de biodiversiteit van ons grootste natuurgebied afgenomen. Als we die oesterriffen willen terugbrengen, zijn actieve ingrepen noodzakelijk." Kamermans is daarom blij met alle onderzoeken die momenteel plaatsvinden, zoals bijvoorbeeld het plaatsen van oestertafels in windpark Borssele III.
Op de voet van vier windturbines zijn enkele jaren geleden al een aantal oestertafels geplaatst. Ze zijn drie bij drie meter en vanwege de sterke stroming, gemaakt van zwaar beton. Volgens Kamermans zijn de resultaten tot nu toe hoopgevend.
"We zien dat de oesters zich altijd voortplanten. We vinden jonge larven in de waterkolom. En daarnaast vinden we ook jonge oesters in de moederoester. Dit noemen we broedzorg en het is mooi om te zien dat de moeder haar kleintjes een poosje bij zich houdt. Dit betekent namelijk dat de oester zich goed voelt."
In windpark Borssele I en II zijn op vier plaatsen ook funderingen van verschillende afmetingen geplaatst, die als onderdak kunnen dienen voor bijvoorbeeld de Atlantische kabeljauw en andere grote vissoorten. Op twee van de vier plekken zijn ook schelpen en stenen op de bodem neergelegd. Onderzoekers van Wageningen Marine Research bestuderen de komende jaren het gedrag van de kabeljauw rondom de riffen.
Gedrag van de Noordzeekreeft
De Rijke Noordzee doet verder nog onderzoek naar het leven van de Noordzeekreeft. Kreeften krijgen een 'tag', zodat ze hun bewegingen kunnen volgen. "Hun bewegingen kunnen iets zeggen over het gedrag van de kreeft. Bijvoorbeeld over waar ze eten, schuilen, paren of zich territoriaal gedragen. Deze informatie kan vervolgens weer bijdragen aan een totaalbeeld van het ecosysteem binnen een windpark", aldus Groot.
De Rijke Noordzee werkt samen met de wind- en waterbouwsector, overheid en de wetenschap. Want volgens Groot is er in windparken ruimte voor commercie, regelgeving, duurzaamheid en natuurversterking. "Alle partijen zeggen namelijk dat ze graag mee willen werken. En het gaat er niet om of we het willen, maar hoe we het het beste kunnen gaan doen. En wij zijn de spin in het web. Wij proberen iedereen bij elkaar te krijgen en te zorgen dat alle neuzen dezelfde kant op staan."
Een gezond ecosysteem
De offshore-industrie geeft ook duidelijk aan dat er een 'level playing field' nodig is om ervoor te zorgen dat de Noordzee weer een gezond ecosysteem krijgt. "Want als ieder offshorebedrijf die een windmolenpark heeft of plannen heeft om er één te bouwen bezig is met natuurversterkende maatregelen, kan er een schaalsprong plaatsvinden en heb je ook geen concurrentievoordeel of gemis", aldus Groot.