In Leersum worden asielzoekers al 35 jaar warm ontvangen: 'Draagvlak komt met eerlijk zijn'

In Leersum is het inmiddels niet meer weg te denken: het asielzoekerscentrum. Al 35 jaar worden er buiten het dorp in de bosrijke omgeving asielzoekers opgevangen.

"I just wanna be where you are", schalt de warme stem van Samson door de gangen van het AZC in Leersum. Vanuit zijn krappe kamer, die hij nog met twee anderen deelt, zingt de 46-jarige Nigeriaan uit volle borst. Hij is gevlucht uit zijn land en verkeert nu zo'n 8 maanden in onzekerheid of hij wel in Nederland mag blijven. Toch zit Samson niet bij de pakken neer. "Gelukkig zijn is een keuze", zegt hij lachend. "Iedereen heeft zijn uitdagingen in het leven, maar je kunt voor geluk kiezen. Daarmee kun je over je problemen heen komen."

Warm ontvangen

Samson is vooral blij dat hij veilig is en in een schone ruimte met voldoende faciliteiten kan leven. Ook draagt de steun van de mensen om hem heen bij aan zijn levensvreugde. "Ik ben hier zo warm ontvangen. Er staan lieve mensen om me heen met wie ik mijn problemen heb kunnen delen. Daar word ik blij van."

Net als Samson zijn in de afgelopen 35 jaar vele vluchtelingen in het asielzoekerscentrum aan de Hoogstraat in Leersum opgevangen. Het zijn mensen die vluchten voor honger, geweld en oorlog. Er verblijven gezinnen, maar ook alleenstaande mannen. Ze komen uit alle windstreken. Hoe de asielzoekers leven en waar ze verblijven, kunnen geïnteresseerden dit weekend zien tijdens de Open AZC Dag.

625 bewoners

Locatiemanager Eelco Knops neemt ons nu alvast mee. Als we het monumentale landhuis, waar oud-premier Colijn nog heeft gewoond, passeren komen we bij het centrale plein. "We hebben er ook een grote tent neergezet. Mensen die wij ontvangen leven veel meer buiten, vandaar", legt Knops uit.

Binnen lopen we door een betonnen gangenstelsel dat wordt opgefleurd door primaire kleuren op de muur. Achter elke deur zit een kamer waar de bewoners verblijven. De ruimtes zijn sober ingericht met een bed, bureau, kledingkast en tv. Er zijn keukens die door dertig bewoners worden gedeeld en een 'huiskamer' waar je rustig kunt zitten. Een ruimte met een biljart- en tafeltennistafel en een spelcomputer moet de verveling tegengaan. "We hebben hier 525 mensen wonen en tijdelijk nog eens 100 (Afghaanse vluchtelingen) meer", zegt Knops.

Draagvlak

Vanaf het begin, in 1989, werden de bewoners van het azc in Leersum hartelijk ontvangen door de gemeenschap, weet Frits Naafs, burgemeester van Utrechtse Heuvelrug, waar Leersum onder valt. "Het zit in het DNA van de politiek hier, maar ook in het DNA van onze inwoners. Men is hier gewoon bereid om een stapje extra te zetten voor de ander."

Niet dat het altijd pais en vree was rondom de Leersumse asielopvang. In 2018 terroriseerde een groep bewoners van het AZC buslijn 50. Ze betaalden niet voor hun rit en bedreigden chauffeurs. Toch werden de problemen vrij snel opgelost. Naafs: "Dan helpt het ook dat je aan inwoners laat zien hoe je er tegen optreedt en dat je dingen niet verzwijgt en transparant bent. Dan houd je draagvlak voor de asielopvang in je gemeente."

Niks veranderd

Hoewel dat draagvlak in Den Haag is veranderd, daar wordt gepleit voor minder asielzoekers en een soberdere opvang, blijft er bij het AZC in Leersum veel bij het oude. "Uitvoerende instanties als het COA bewegen wel mee met de politiek, maar tegelijkertijd blijft de politieke opdracht die wij hebben", zegt locatiemanager Knops. "Dus op een menswaardige en veilige manier mensen hier opvangen. Dat is in de afgelopen 35 jaar hetzelfde gebleven."

"Of deze opvang over 35 jaar nog bestaat? Ik denk dat vluchtelingenstromen altijd blijven bestaan. Er zijn op dit moment veel conflicten in de wereld. Dus ik denk dat we daar op moeten blijven reageren. En de gemeente hier heeft aangegeven een bijdrage te zullen blijven leveren."

Optreden

Knops hoopt dat mensen massaal zullen komen dit weekend, tijdens de open dag van het azc. Zodat ze ook een ander beeld krijgen van hoe het er aan toegaat in een asielzoekerscentrum. "Dus niet alleen het beeld van mensen in Ter Apel die buiten moeten slapen, maar ook verhalen van mensen met hoop, en spelende kinderen."

Bewoner Samson laat zaterdag met liefde zien hoe hij in Leersum leeft. De blijmoedige Nigeriaan wil graag met anderen zijn ervaringen delen. En zijn stem. Op het podium zal hij z'n zangkunsten vertonen.