UFO die in 1979 boven vliegbasis Soesterberg vloog maakte onuitwisbare indruk op militairen
Wat was het mysterieuze object dat militairen eind jaren 70 boven Vliegbasis Soesterberg zagen? Die vraag houdt de gemoederen nog steeds bezig. Dat blijkt uit de documentaire De UFO's van Soesterberg die dit weekend in première gaat.
3 februari 1979, midden in de Koude Oorlog. Zeker twaalf militairen zagen een enorm zwarte driehoek boven Vliegbasis Soesterberg vliegen. De basis maakte deel uit van de defensielinie tegen de Russen. Het mysterieuze object had aan de voorkant drie felle lampen, aan de achterzijde een rood licht. Het voertuig vloog over de basis en schoot vervolgens weg, als een kogel uit een pistool.
Zoiets hadden de militairen in hun hele leven nog nooit gezien, vertelt documentairemaker Bram Roza. "Terwijl het om getrainde waarnemers ging, die moesten weten wat er allemaal in het luchtruim voorbij kwam."
Roza las op zijn achtste al boeken over vliegende schotels, daarna verzamelde hij alle krantenknipsels die hij kon vinden. In 2011 richtte hij het UFO Meldpunt Nederland op. Daar komen zo'n zeventig meldingen per jaar binnen. De afgelopen vijf jaar werkte hij aan zijn documentaire De UFO's van Soesterberg, volgens hem het bekendste ufo-verhaal van Nederland.
Nog steeds onder de indruk
"De rond het veld uitstaande wachtposten wisten niet wat ze zagen, tóen ze wat zagen", stond in de krant van 1979. En de militairen die Roza sprak zijn bijna 45 jaar later nog steeds onder de indruk van de gebeurtenis. De beelden staan op hun netvlies gebrand, maar één vraag is nog steeds onbeantwoord: wat hebben de militairen toen gezien?
In 1979 werd hun verhaal niet geloofd of zelfs belachelijk gemaakt. Ook de Luchtmacht verklaarde dat er naast een luchtspiegeling niets te zien was geweest. "Ze konden er eigenlijk alleen met elkaar over praten. Het was geen leuke tijd voor ze", vertelt Roza. De meesten militairen wilden dan ook liever niet meer aan die tijd herinnerd worden, en werkten niet mee aan de documentaire. Twee van hen kreeg Roza wel voor de camera.
Naast de militairen sprak Roza voor zijn documentaire meer mensen die rondom de vliegbasis in Soesterberg wat bijzonders hebben gezien. De film gaat de waarnemingen aan de hand van interviews en geanimeerde illustraties langs. Ook komt er een kolonel van de Luchtmacht aan het woord. Hij kijkt "nuchter naar het fenomeen", vertelt Roza. Zijn kritische blik moet de documentaire in evenwicht brengen.
'Eerste Nederlandse documentaire'
In Amerika zijn talloze documentaires over ufo's gemaakt. Dit is de eerste Nederlandse, zegt Roza. Met de film wil hij "mensen uitdagen om anders over ufo's te gaan denken, en meer open te gaan staan voor het fenomeen." Dat er al wel iets is veranderd in de maatschappij, blijkt uit het feit dat steeds meer mensen hun ervaring delen met zijn meldpunt. Deze week kreeg hij er een uit de jaren '70 en een uit de jaren '80 binnen.
De première is voor een select gezelschap morgen in Amersfoort te zien. De publiekspremière volgt op 16 november op het Filmfestival in Hilversum. Daarna zijn er voorstellingen door het hele land. De documentaire is waarschijnlijk volgend jaar online te bekijken. En of je nu in ufo's gelooft of niet: volgens Roza is het in ieder geval een spannende film.