Nieuwegeinse cardioloog heeft een wereldprimeur: ‘Dit apparaatje gaat levens redden’

Het is het meest innovatieve hartapparaatje dat nu bestaat. En het St. Antonius Ziekenhuis in Nieuwegein is de eerste ter wereld die 'm heeft geplaatst. In gesprek met de cardioloog die de operatie afgelopen donderdag – zonder trillende handjes – uitvoerde. “Dit gaat mensenlevens redden, daar ben ik van overtuigd.”

Lucas Boersma heeft al veel meegemaakt in zijn carrière, maar zó’n wereldprimeur? “Nee, dat is best bijzonder." Al haast de cardioloog zich om te zeggen dat het daar eigenlijk helemaal niet om gaat. "Leuk hoor, de eerste zijn. Maar het belangrijkst is dat het onze patiënten gaat helpen. En gelukkig doet het dat. Ik denk echt dat mensen met hartklachten hier blij mee gaan zijn."

Om welk hartapparaatje het nu gaat? Een nieuw soort ICD (Implanteerbare Cardioverter Defibrillator), legt Boersma uit. Dat is een klein, zilver "dingetje" dat ingrijpt als je gevaarlijke hartritmestoornissen hebt. Jaarlijks krijgen zo’n 6.000 mensen in Nederland die in hun lijf geïnstalleerd. Gaat het even niet zo lekker met je hart? Of heb je zelfs een hartstilstand? Dan kan een ICD ingrijpen - door een schok te geven om je hart weer in een normaal ritme te laten kloppen.

Draadjes in het hart

Maar bij de ICD's die we kennen, gaat er nog weleens wat mis. "Dit soort apparaten worden sowieso ín je lichaam geplaatst. Maar voor een vroegere ICD moest je draadjes in het hart zelf plaatsen. U kunt zich voorstellen: dat gaat niet altijd goed."

Sneetje van 5 centimeter

Boersma somt een hele waslijst complicaties op. Klaplongen, trombose-armen, infecties bij het inbrengen van de draadjes. "Zo'n 10 procent van de mensen met een ICD heeft in het eerste jaar al dat soort problemen." En dat was voor de cardioloog gewoon te veel.

Kon het niet anders? Tien jaar geleden begon daarom al het onderzoek naar een nieuw type hartapparaatje. De Nieuwegeinse cardioloog stapte ook in dat groepje knappe koppen. "We zijn jaren bezig geweest met het testen ervan. Van Nieuw-Zeeland en Amerika tot Canada en dus ook Nieuwegein."

Revolutionair aan dit hartapparaat is dat-ie geen draden in de bloedvaten plaatst, maar 'gewoon' onder de huid wordt gezet. De Aurora EV-ICD, zoals-ie heet, is maar een kleintje. Boersma hoeft maar twee kleine sneetjes te maken. Eentje voor de elektrode, en eentje van vijf centimeter voor het kastje. "We zetten dat kastje in de borstkast neer. Vlak onder de huid. Dan zit hij tóch dichtbij het hart, maar zonder dat je er helemaal in hoeft."

De arts was donderdag niet per se zenuwachtig, trouwens. Als je twintig jaar jaar cardioloog bent, ben je operaties wel gewend. En door de lange testfase van het nieuwe kastje kon hij de ingreep "bijna dromen". "Al was het wel weer twee jaar geleden, Dus dan denk je: we moeten wel weer even aan de bak."

Boersma denkt dat het nieuwe kastje mensenlevens gaat redden. Niet omdat het zilveren kastje meer kan dan een vorige versie, wél omdat hij op een veiligere manier kan worden geplaatst. "De traditionele ICD's hebben soms dodelijke gevolgen. Daar hebben we het niet vaak over, maar helaas komt dat wel voor. Als dat voorkomen kan worden, waarom zou je dat dan niet doen?"

Later ook naar Amerika

Overigens gaat het ook goed met de patiënt van donderdag, wil de arts nog melden. "Hij kan vanaf nu weer onbezorgder door het leven. Als bij deze meneer zijn hart bijvoorbeeld zou stoppen, geeft dit apparaatje direct prikkels om het hart weer aan de praat te krijgen." Deze Nieuwegeinse patiënt blijft uiteraard niet de enige met dit type ICD; volgende week volgt er alweer iemand in Oostenrijk, weet Boersma. "Langzaam zal-ie worden uitgerold in Europa, en uiteindelijk ook in Amerika."

En dat die innovatie dan voor het eerst in Nieuwegein is begonnen? "Nou, dat zijn de meeste mensen volgende week alweer vergeten, hoor", zegt de cardioloog lachend.