Utrechtse Markiezeneik die moet wijken voor verbreding A27 is boom van het jaar: 'Roept veel emoties op'

De Utrechtse Markiezeneik op landgoed Amelisweerd is met een recordaantal van 37.000 stemmen verkozen tot De Boom van het Jaar 2022. En dat is niet alleen omdat die ruim 200 jaar oude boom er zo fraai bijstaat, maar vooral ook doordat de eik een symbool is geworden voor het protest tegen de verbreding van de A27.

"Ik geloof niet dat iemand een mes op de keel is gezet", antwoordt Marlies Kolthof op de vraag of de verkiezing wel helemaal eerlijk is verlopen. Namens SB-NL Natuurfonds was zij betrokken bij de organisatie van de verkiezing. Dat de eik niet enkel vanwege zijn uiterlijk is uitgeroepen tot boom van het jaar is volgens haar geen enkel probleem. "Bomen roepen ook emoties op, verbinden mensen. Het is mooi dat dat in deze verkiezing naar voren komt."

Protestboom

Die emoties zijn duidelijk zichtbaar bij de Markiezeneik en het bos bij Amelisweerd waar die staat. Als het aan Rijkswaterstaat ligt worden de bomen daar namelijk gekapt om de A27 te verbreden. Maar veel Utrechters willen daar niets van weten en nomineerden de eik daarom voor deze verkiezing. "Het is in die zin een soort protestboom geworden."

En dat is niet voor het eerst in de geschiedenis van deze verkiezing, zo legt Kolthof uit. In 2018 won bijvoorbeeld de zogenoemde Troeteleik, die in de middenberm van de A58 staat. "Een markante boom vlakbij de Belgische grens. Die wist dat jaar ook te winnen, zij het niet met zo'n overmacht van stemmen. En nu, vier jaar later, staat de Troeteleik er nog steeds."

Stemmen ronselen

Want anders dan andere jaren wist de winnaar van dit jaar veel meer stemmen te vergaren dan de concurrentie. Op de tweede plaats eindigde de Koortsboom in Overasselt, op ruime afstand met 'slechts' 1374 stemmen. Met bewondering kijkt Kolthof dan ook naar hoe er campagne is gevoerd voor de Markiezeneik. "De afgelopen zes weken heeft Ton Cornelissen echt dag in dag uit door dat bos gelopen om mensen te ronselen. Bij het theehuis, bij het pannenkoekenhuis. Zo heeft hij honderden, zo niet duizenden stemmen binnengehaald.

Daarbij kreeg hij hulp van een groep studenten. "Zij hebben tijdens de lockdown veel aan dat bos gehad. Veel van hen woonden natuurlijk in een bezemkast van 2 bij 3 meter, dan is het fijn als je door de natuur kunt wandelen", vertelt Kolthof. "En dat geldt voor meer mensen. Hij staat natuurlijk in een stedelijke omgeving, zo veel opties om de natuur in te gaan zijn er bij Utrecht niet. Veel mensen zien dit bos toch een beetje als hun bos."

Blijft hij staan?

Als winnaar van De Boom van het Jaar verkiezing moet de Markiezeneik Nederland nu Europees gaan vertegenwoordigen. Maar volgens Kolthof zal de boom het daar lastig gaan krijgen. "De concurrentie is vrij zwaar. Met name in Oost-Europa staan echt oeroude bomen waarmee de strijd moet worden aangebonden."

Blijft de belangrijkste vraag over: wordt het bos nu alsnog gekapt? Daarop heeft Kolthof het antwoord ook niet. "Ik ben geen politica. Maar de Troeteleik staat er dus ook nog steeds. Ik denk wel dat deze verkiezing duidelijk heeft gemaakt dat de emotie rondom de Markiezeneik echt heel sterk is. Maar de bal ligt nu bij Rijkswaterstaat."