Alleen zijn is oké: Marjon strijdt tegen de stelletjes-norm

Alleenstaand zijn? Geen pretje, vindt theatermaker Marjon Moed. Niet omdat je dan zielig bent, maar omdat je dan nogal financieel benadeeld wordt. Daarom lanceerde de Utrechtse gisteren een petitie waarin ze de regering oproept een einde te maken aan het "economisch discrimineren" van alleenstaanden. "Stelletjes en gezinnen zijn nog altijd de norm in onze samenleving."

'Economisch discrimineren'

Marjon heeft allerlei voorbeelden paraat. De afgelopen maanden deed ze voor stadslab RAUM onderzoek naar 'singlisme', oftwel: het achterstellen en stereotyperen van alleenstaanden. Steeds meer kwam ze tot de conclusie dat stelletjes in veel gevallen worden voorgetrokken op alleenstaanden.

Als eerste voorbeeld noemt ze de eenpersoonstoeslag in hotels, waar je vaak extra moet betalen als je in je eentje een tweepersoonskamer boekt. Maar de voorbeelden vind je ook dichter bij huis, benadrukt Marjon.

Zoals bij de ANWB en sommige sportscholen. Die bieden alleen korting aan twee mensen die in een relatie zijn. "En niet aan twee goede vrienden bijvoorbeeld." Het antwoord van de sportschool: "Het is een echtpaar- partnerabonnement. En ja, alleen is natuurlijk alleen."

Het gaat er volgens Marjon om dat iedereen per hoofd hetzelfde gaat betalen. En dat je niet in je eentje veel meer moet betalen dan bijvoorbeeld vier mensen bij elkaar.

Een ander voorbeeld waar alleenstaanden het extra moeilijk hebben, is de woningmarkt. "Als je in je eentje een huis wilt huren dan moet je drie keer de maandhuur verdienen. Dat lukt bijna niemand." En aan kopen hoef je al helemaal niet meer te denken, zegt Marjon. "Terwijl als je kijkt naar wat ik al vijftien jaar aan vaste lasten ophoest, dan is dat vaak meer dan mijn huisbezittende vrienden aan hypotheek betalen. Maar ik kan geen hypotheek krijgen. Dat vind ik zó raar!"

'Wanneer ga je weer daten?'

En alleenstaanden hebben niet enkel te maken met financiële nadelen, ze lopen ook tegen allerlei stigma's aan. "Het beeld bestaat nog dat single zijn een status is waar je zo snel mogelijk vanaf moet."

Daar sluiten veel van onze Instagram-volgers zich bij aan. Op de vraag of er een taboe rust op alleen zijn, antwoordt 59 procent in een poll 'klopt'. Op de vraag waaraan ze dat merken, lezen we antwoorden als: "Er wordt 100.000 keer gevraagd wanneer ik weer ga daten" en "Opa's en oma's die elke verjaardag vragen of ik nou al een relatie heb".

Een aantal benadrukt ook dat alleen zijn vaak als 'sneu' wordt gezien. Dan gaat het niet alleen om het beeld van een ander, maar ook om het zelfbeeld. "Als ik alleen ben, heb ik het gevoel dat ik geen sociaal leven heb."

RAUM

Marjons onderzoek is onderdeel van een breder onderzoek van RAUM. Bij RAUM onderzoeken ze op een creatieve manier hoe maatschappelijke problemen kunnen worden opgelost. Onder de naam van 'Living Apart Together' zocht Rinke Vreeke in samenwerking met makers zoals Marjon uit wat de oplossing kan zijn voor de toenemende gevoelens van eenzaamheid in de stad. "Corona maakte het onderwerp relevanter dan ooit. Ineens werd eenzaamheid voor veel mensen invoelbaar."

Rinke noemt de bijdrage van Marjon een positief geluid binnen het stadsonderzoek. "Het biedt een interessant perspectief op eenzaamheid. Wat is eenzaam? En wat is alleen?" Antwoorden daarop moeten zorgen voor meer acceptatie van het alleen-zijn. "Mogelijk neemt de eenzaamheid daarmee af", denkt Rinke.

'Alleen is oké'

Met het doel om acceptatie te vergroten, richtte Marjon en stadslab RAUM dit voorjaar een Facebookgroep op: 'Alleen is oké'. Iedereen die iets positiefs wil delen over alleenstaand zijn, is welkom. Binnen een paar weken werden meer dan tweeduizend mensen lid.

In de groep delen leden ervaringen, tips en zelfs levensverhalen. Iemand deelt zijn frustratie over de hoge prijzen van single-reizen, een ander post een foto van aardbeien en een kopje koffie onder het mom van "verwen jezelf met goed en gezond eten".

Dat de groep zo goed loopt, had Marjon niet direct verwacht. Ze denkt dat veel mensen last hebben van de bestaande stigma's.

Petitie

Zo'n stigma de wereld uit helpen, zal wel even duren. Maar met de petitie hoopt ze in ieder geval een goed begin te maken door ervoor te zorgen dat alleenstaanden niet langer financieel benadeeld worden vanwege hun relatiestatus. "Ik hoop dat het bij wet geregeld gaat worden dat dat niet meer mogelijk is. En dat alleenstaanden dezelfde rechten en kansen hebben als mensen die samenzijn."

"En ik ben niet tegen relaties hè", benadrukt ze nog eens lachend. "Sterker nog: ik hoop dat mensen met een relatie ook solidair zijn met de alleenstaanden en de petitie ook willen tekenen."

De petitie vind je hier.