Hajo doucht soms koud, maar is wél blij met waterstof

"Bijna vijftig graden nu.... naar de zestig", klinkt het als Hajo Kruijff zijn hand onder zijn keukenkraan houdt. Het water uit zijn kraan wordt niet verwarmd door aardgas, maar door waterstof. De 82-jarige woont in een van de monumentale woningen in de Lochemse wijk Berkeloord. Twaalf woningen werden daar precies een jaar geleden aangesloten op waterstof. Merkt Hajo een verschil met 'gewoon' gas?

Hajo Kruijff besloot bijna twee jaar geleden 'ja' te zeggen tegen waterstof. "Mijn vrouw en ik werken heel graag mee aan de energietransitie. We wonen in een heel oud huis, een energieslurper. We hadden het al langer over verduurzaming en isolatie en toen kwam dit op ons pad."

Om mee te kunnen doen, was ook isolatie nodig. Precies een jaar geleden ging de knop om. Hajo: "Natuurlijk waren we erg nieuwsgierig. Zou het niet ontploffen allemaal? En hoe zouden we 's ochtends wakker worden?" Terugkijkend kan de inwoner van Lochem er nu heel kort over zijn: "Het was geweldig!" Volgens hem is bijna alles precies hetzelfde als voorheen.

Nog een lange weg te gaan

"De omschakeling naar waterstof staat hoog op de agenda", zegt Associate Lector Leo Polak. Hij is onderzoeker op het gebied van waterstof aan de HAN. "Er zijn in Nederland allerlei grote initiatieven en één ervan komt van de GasUnie. Die leggen een waterstofnetwerk aan door heel Nederland." Vanaf 2025 moet een deel daarvan in werking zijn, al is het vooral de industrie die daar baat bij heeft.

Ondenkbaar is het zeker niet dat waterstof in de toekomst veel woningen verwarmt. Polak: "Zeker bij oudere woningen zijn er meestal geen andere oplossingen, dus daar gaan we het waarschijnlijk zien. Maar als een woning verwarmd kan worden met een warmtepomp of een warmtenet, dan zijn dat de meest logische oplossingen."

Waterstof heeft dus nog heel wat obstakels te overwinnen. "Als we het echt duurzaam willen hebben, dan moet de waterstof geproduceerd worden met wind- en zonne-energie. Dat is nog een hele opgave. Daarnaast moeten we ook genoeg mensen krijgen die de techniek en regelgeving kennen en het dus praktisch mogelijk kunnen maken." Volgens Polak gaan mogelijk pas vanaf 2030 grotere aantallen woningen over op waterstof.

Vanuit de hele wereld

En toch volgen al vanaf dag 1 heel veel belangstellenden het project in Lochem. "We hebben echt mensen vanuit de hele wereld hier gehad hoor", zegt Guus Westgeest namens Lochem Energie. "Maar eigenlijk is er niet zo heel veel te zien. Het is gewoon een ketel die werkt met waterstof. Waterstof zie en ruik je niet."

Gebruik van bestaande leidingen

De reden waarom ze allemaal naar het Achterhoekse stadje komen? "Het is hier zo compleet", legt hij uit. "Hier ga je dus echt van het bestaande leidingnet uit en breng je dat in de woningen." Polak kan dat bevestigen: "Het is een uniek project. Dat het aangesloten wordt, via bestaande gasleidingen, naar woningen waarin mensen wonen, dat zie je niet op veel andere plekken in de wereld."

Ontploffingsgevaar

"Eigenlijk heb ik nooit angst gehad voor ontploffingen", zegt Kruijff. "Ik heb het volledige vertrouwen in de techniek. En deze ketel is werkelijk supergoed beveiligd. Zo nu en dan worden we gecontroleerd. Dan komt er een mannetje en die heeft dan zo'n hele lange aansteker bij zich met een hele lange slurf eraan. Die steekt dat ding dan in de ketel en dan kunnen ze zelfs hele kleine hoeveelheden waterstof meten." En ze doen dan niet alleen in de huizen. Ze lopen ook op straat met speciale apparatuur langs de leidingen om te meten of alles goed gaat en er geen waterstof vrij komt.

De kleine problemen die er nu zijn voor Hajof zijn in de toekomst te verbeteren: "Het is niet voor niets een pilot". Hij houdt nu een soort logboek bij wanneer het water niet direct warm wordt en hij dus even een koude douche staat: "Ik help graag om het systeem te verbeteren. En ik heb geen dag spijt gehad van de overstap op waterstof."

De proef in Lochem duurt nog twee jaar. Mogelijk wordt daar nog twee jaar extra aan vastgeknoopt.