Biologische boer wil zonder bank verder: "Geen slaaf van het systeem meer"
Als biologisch boer werken zonder financiering van de bank: Bartele Holtrop uit Rotstergaast wil als een van de eerste boeren die stap zetten. Hij verkoopt obligaties van zijn bedrijf.
"We zitten als agrarische sector in een systeem waar we niet van kunnen winnen", vindt Holtrop. Hij wandelt door het weiland in Rotstergaast, net ten noorden van De Tsjonger. In de verte wachten zo'n tachtig koeien tot ze naar binnen kunnen worden gehaald voor het melken.
"Het geld zit in de intensieve veehouderij, want een bank wil rendement zien. Hoe meer koeien, Hoe meer geld er verdiend kan worden. Een bank financiert een nieuwe stal, die je moet uitbreiden om weer geld te verdienen. Ga zo maar door in die cirkel."
Tegelijkertijd trapt de overheid op de rem en wil het net de andere kant op. "Ik wil uit dat stramien komen, want wij zijn als boeren nu eigenlijk slaaf van het systeem."
Op dit moment wordt zijn biologisch melkveehouderijbedrijf gefinancierd door de Rabobank. Maar Holtrop deelt zijn boerderij op in duizend stukjes. Beleggers kunnen één van die stukjes kopen.
"Dan ben je een soort mede-eigenaar. Daar krijg je rendement op en wij lossen daarmee de bank af. Daarmee hopen wij uit de rat race te stappen van altijd maar meer melk, koeien en trekkers", vertelt hij. "Het is niet alleen de bank, het is ook een voeradviseur, de Holstein-koe. Wij willen terug hoe wij denken dat het bedoeld is."
Investeren
Investeerders worden geen eigenaar van grond en krijgen dus ook niets over de boerderij te zeggen. Maar er valt wel wat mee te winnen, legt Holtrop uit. "Ze krijgen meer rente dan dat ze nu bij de bank krijgen."
De beleggingsperiode is tussen de 10 en 30 jaar. Je krijgt rente terug of je kunt het in eten krijgen. Vlees, boter of eieren voor geld: eigenlijk is het gewoon terug naar de basis. Ik haal de tussenmensen eruit."
"Na de Tweede Wereldoorlog hebben we met z'n allen een systeem ingezet van 'nooit weer honger'", zegt Holtop. "Maar dat barst uit zijn voegen. We moeten terug naar de basis."
Holtrop heeft op dit moment nog leningen uitstaan bij de bank, maar hoopt die met de obligaties te kunnen afkopen.
Het verkopen van obligaties in de agrarische wereld is nieuw, al gebeurt zoiets al langer in de zakelijke branche. "In andere sectoren is het heel gewoon om een aandeel te kopen. Als de bank meer rente wil, waarom geven wij dan geen aandelen uit? Zo kunnen wij op een duurzame manier doorwerken", zegt Holtrop.
Risico's of veiligheid
Er komt wel een risico kijken bij deze manier van financieren: als een bedrijf failliet gaat, kunnen de beleggers het geld niet terugkrijgen.
"Je kunt nooit een honderd procent-garantie geven", zegt Holtrop daarover. "Maar de agrarische wereld steekt anders in elkaar. De waarde van grond blijft en daarmee kunnen we blijven boeren. Uiteindelijk is het een win-win."
Het boerenbedrijf is stabieler dan bijvoorbeeld een handelsbedrijf, meent Holtrop. "Je koopt een stukje grond, een stukje koeien, een stukje fosfaatrechten. En in het ergste geval wordt het bedrijf verkocht en dan krijg je je obligatie terug. Deze bedrijven zijn veel veiliger met vaste contracten voor lange termijnen en hoge melkprijzen."
Een groot voordeel voor Holtrop is ook dat hij niet afhankelijk is van marktprijzen. "En omdat wij die tractoren niet gebruiken, maakt de dieselprijs ons niet erg uit. In hele goede tijden draaien we gewoon, maar in slechte tijden ook. Als we elke dag ons ding doen en de koe maakt van gras melk, dan hebben we een goed rendement."