Grote wetenschappelijke twijfels over natuurvergunning voor garnalenvisserij
Er is te veel twijfel over de gevolgen van de garnalenvisserij voor de waddennatuur om daarvoor een natuurwetvergunning af te geven. Dat staat in een advies van de Waddenacademie.
Dit advies is er gekomen in opdracht van Rijkswaterstaat Noord-Nederland, de natuurbeheerder van de Waddenzee. Maar de partij die over het afgeven van de vergunning gaat, is het ministerie van Landbouw, Natuur en Visserij.
Garnalenvissers hebben zelf een onderbouwing voor die vergunning ingediend bij het ministerie. In die zogenaamde 'passende beoordeling' staat dat hun visserij niet schadelijk is voor de onderwaternatuur op het Wad.
Natuurbeheerder Rijkswaterstaat kreeg begin december vorig jaar echter een notitie binnen van ecologisch adviesbureau Altenburg & Wymenga waarin staat dat belangrijke effecten van de visserij op de onderwaternatuur niet uit te sluiten zijn. Vooral op plekken waar eb en vloed weinig invloed hebben.
Omdat deze conclusies elkaar zo tegenspreken, heeft Rijkswaterstaat de Waddenacademie gevraagd om nog eens naar die 'passende beoordeling' te kijken. Een van de vier wetenschappers die eraan heeft meegewerkt, is hoogleraar Kustecologie Tjisse van der Heide van Rijksuniversiteit Groningen.
Natura 2000
De hoogleraar ziet wel aanwijzingen dat er schade aan de waddenbodem wordt toegebracht en dat er schade ontstaat door de bijvangsten.
Van der Heide: "De achtergrond van de Natura 2000-wetgeving is juist dat je met zekerheid moet aantonen dat je geen schade aanricht. Er mag geen redelijke wetenschappelijke twijfel bestaan dat er schade ontstaat. En wij zeggen dat die twijfel er wel is."
Het ministerie heeft de natuurwetvergunning uiteindelijk ook niet verleend, maar negen maanden lang uitgesteld. Omdat de oude vergunning van de garnalenvissers dit jaar is verlopen, wordt de visserij nu zo lang gedoogd.
De vissers zouden die tijd kunnen gebruiken om hun motoren aan te passen aan strengere stikstofnormen. Maar de tijd daarvoor is waarschijnlijk te kort en het gaat om grote investeringen.
Daarna is het, afgaande op het advies van de Waddenacademie, nog maar de vraag of ze dan wel een natuurvergunning krijgen waar zij die investeringen mee terug kunnen verdienen.
Van der Heide: "Wij vinden het heel wankel, zoals het er nu bij ligt. Wij denken dat de onderbouwing verbeterd moet worden of dat je mogelijk niet kunt vergunnen. Of je moet op een andere manier vergunnen met andere argumenten."
Het grote probleem is dat goed onderzoek naar wat de garnalenvisserij met de onderwaternatuur doet duur en moeilijk is.
Openbaar na WOO-verzoek
Het advies is door Rijkswaterstaat Noord-Nederland in december gebruikt in overleggen met het ministerie van Landbouw, Natuur en Visserij. Het is vrijdag openbaar gemaakt na onder andere een beroep op de Wet Open Overheid (WOO) door Omrop Fryslân.
Op 18 januari spreekt de Tweede Kamer met een aantal betrokken ministers over het Wad, waarbij dit onderwerp zo goed als zeker ook voorbijkomt.
Senior-ecoloog Lies van Nieuwerburgh van Rijkswaterstaat Noord-Nederland geeft aan dat de minister van Infrastructuur en Waterstaat verantwoordelijk is voor de natuurdoelen en de maatregelen daarvoor.
"We moeten dus met het ministerie van Landbouw, Natuur en Visserij, de sector en de natuurorganisaties om tafel om te kijken wat dit betekent dit en hoe we hiermee verder gaan. We hebben het ministerie dit advies ook doorgestuurd. Binnenkort is er een rondetafelgesprek."
Niet alleen de Wadden
De vissers hebben de natuurwetvergunning aangevraagd voor alle wateren in Nederland waar ze vissen. Wat dat betreft, blijven de gevolgen mogelijk niet alleen beperkt tot het Wad. De beoordeling van de Waddenzee is door Rijkswaterstaat alleen naar voren gehaald en die moet voor die andere wateren nog volgen.