Geen geld voor bereikbaarheid naar Drenthe: 'Ontluisterend'

De teleurstelling en frustratie is groot op het provinciehuis in Assen. Van de 7,5 miljard euro die het kabinet gaat uitgeven aan wegen - en vooral spoor - gaat er bijna niks naar Drenthe. Geen geld om de spoorlijn Groningen-Assen-Randstad te versnellen, geen geld voor de Nedersaksenlijn en geen geld om de ergste problemen op het spoor tussen Meppel en Zwolle op te lossen. En voor de Lelylijn alleen geld voor verder onderzoek.

"Ontluisterend en het frustreert dat hele gebieden in dit land minder meetellen dan andere gebieden", reageert gedeputeerde Nelleke Vedelaar van Verkeer en Vervoer op het kabinetsbesluit.

Het kabinet koppelt het overgrote deel van de 7,5 miljard euro voor infrastructuur aan woningbouw. 400.000 en uiteindelijk 900.000 woningen moeten erbij komen om de grote huisvestingsproblemen van het land op te lossen. Die nieuwe woningen moeten bereikbaar zijn, vooral met het openbaar vervoer. Maar het grootste deel van die woningbouw komt in de Randstad en Drenthe heeft onlangs van het kabinet de kleinste woningbouw-opgave gekregen: van 13.000 tot later 19.000. De prioriteit van het kabinet ligt dus duidelijk niet in het Noorden, concludeert Vedelaar.

Niks doen met Deltaplan

Het kabinet doet bijna niets met het Deltaplan voor het Noorden, dat de noordelijke provincies en Flevoland samen in 2021 aan het kabinet aanboden om het grote tekort aan woningen te helpen oplossen. Dit is die deal: 220.000 woningen bovenop de 100.000 die die vier provincies al wilden bouwen. Voor Drenthe zou dat zo'n 45.000 extra huizen betekenen.

Allemaal in ruil voor drie grote spoorprojecten: het bestaande spoor van Groningen-Leeuwarden naar de Randstad versnellen, de aanleg van de Nedersaksenlijn - van Groningen over Stadskanaal en Emmen naar Twente - en de Lelylijn - door de Flevopolders en Friesland naar Groningen.

Salamitactiek

Omdat het politieke noorden de afgelopen tijd al zag dat het kabinet slecht hapte op de Deltaplan-deal werd van alles in stelling gebracht. Er kwam een bidbook voor de Nedersaksenlijn waarbij het noorden de eerste 63 miljoen voor het stuk spoor tussen Veendam en Stadskanaal (onderdeel van de van de Nedersaksenlijn) zelf al op tafel legde op voorwaarde dat de minister zo'n zelfde bedrag bij past.

Omdat versnelling van het totale bestaande spoor tussen het noorden en de Randstad misschien nog wel duurder zou kunnen worden dan de nieuwe Lelylijn werd de 'salamitactiek' van stal gehaald: pak eerst de problemen van de spoor-flessenhals Meppel-Zwolle aan. Op dat traject komen alle treinen van en naar het noorden samen en als daar een storing is, of een ongeluk gebeurt, ligt alles van en naar het noorden plat.

Zelfs geen geld voor de flessenhals

"Gemiddeld staan negen uur per week de treinen stil door problemen op dit korte traject. Het is op te lossen met 70 miljoen euro waarvan we aan het kabinet ook al hebben aangeboden bijna de helft zelf te betalen. Dan betalen we mee aan rijksinfrastructuur. En ook hier komt geen geld voor", aldus Vedelaar. De 70 miljoen euro, of de helft daarvan, is voor het Rijk peanuts als het gaat om geld voor spoorinfra.

Terwijl al in 2016 het Noorden afspraken zijn gemaakt met het Rijk om de reistijd per trein tussen Groningen en Leeuwarden en de Randstad met een half uur te verkorten. Als het oplossen van de problemen op het kleine stukje tussen Meppel en Zwolle al niet lukt, hoe ver het noorden dan nog af zit van het versnellen van totale bestaande spoor, de Nedersaksenlijn en de Lelylijn?

'Iedereen moet Den Haag bellen'

Voor de Lelylijn heeft het kabinet wel 8 miljoen euro erbij gedaan voor verder onderzoek naar alle denkbare alternatieven voor die nieuwe snelle spoorverbinding. Een treinverbinding waar Drenthe niet zo veel aan zal hebben. Er lig al een eerdere toezegging van het kabinet van 3 miljard euro voor die spoorlijn, waarschijnlijk is er 7 tot zelfs 10 miljard euro nodig. Dus ook daar is de weg nog heel lang.

Vedelaar: "De Tweede Kamer moet dit voor ons gaan veranderen, dat is nog de enige mogelijkheid. Iedere politicus uit het noorden moet met zijn partij in den Haag gaan bellen."