Brede Haagse steun voor oproep om kazerne in Assen te behouden

De strijd van Assen en de provincie voor het openhouden van de Johan Willem Frisokazerne kan op veel sympathie rekenen in de Tweede Kamer.

Vooral de grotere partijen D66, PVV, CDA, PvdA, SP en ChristenUnie staan achter de oproep vanuit Assen om de kazerne open te houden, en in elk geval de werkgelegenheid te behouden. Kleinere partijen, als de Groep Van Haga, springen steviger in de bres. "Sluiting van de kazerne is totaal onwenselijk, dit onzalige voorstel moet van tafel", aldus Wybren van Haga.

Met name de werkgelegenheid voor de regio en de stevige, historische band die er is tussen Assen en Defensie, zien de meeste partijen 'van grote waarde'. "Maar als er banen verdwijnen, moet er sowieso werkgelegenheid voor terugkomen", zeggen Kamerfracties voor wie behoud van Defensie niet zaligmakend is.

Panden met gebreken

Eind deze middag bespreekt de vaste Kamercommissie voor Defensie in Den Haag de voorgestelde bezuinigingsoperatie van staatssecretaris Christophe van der Maat (VVD). Die wil af van panden, want er zijn panden waar nogal wat aan mankeert. Ook moet het verouderde Defensie-complex in de stad compleet verduurzaamd worden, wat volgens Van der Maat klauwen met geld kost.

De missie van de staatssecretaris is Defensie-eenheden concentreren op grotere en moderne locaties, en dure en verouderde terreinen afstoten. De monumentale kazerne aan de Vaart in Assen, met 1050 militairen en een schoolbataljon van 500 man, zou daarom dicht moeten. De ruim duizend militairen moeten dan naar Havelte verhuizen. Vanuit Assen wordt daar stevig tegen geprotesteerd.

'Ongelooflijk grote opgave'

Voor de VVD, de partij van de staatssecretaris van Defensie, 'liggen alle opties nog op tafel', zegt defensiewoordvoerder Peter Valstar. "We zeggen niet dat de kazerne niet dicht mag. Maar als de militairen vertrekken, moet er hoogwaardige werkgelegenheid voor terugkomen."

Valstar wijst op 'de ongelooflijk grote opgave' waar Defensie voor staat met al haar vastgoed'. "En daarvoor moet Defensie de ruimte krijgen", zegt de VVD'er. "Daarom ga ik niet zeggen: 'Defensie moet dit, of moet dat'. Zestig procent van 10.000 gebouwen op meer dan 350 locaties hebben meer dan twee gebreken. En nog eens zo'n veertig procent van het vastgoed moet afgestoten worden, om de vastgoedportefeuille weer gezond te maken. Dat los je niet alleen op met geld. Assen is een onderdeel van de totale vastgoedkaart met gaten erin."

'Banen ervoor terug'

De staatssecretaris moet volgens Valstar wel goed rekening houden met lokale en regionale omstandigheden. "In Assen heb je al fors banenverlies bij de NAM door het stoppen van de gaswinning in Groningen. Daarom moeten de verschillende ministeries met lokale en regionale overheden in gesprek blijven hoe er banen voor terug kunnen komen."

Maar voor de VVD is het geen must dat de JWF-kazerne een militaire functie behoudt. "Ik zeg niet dat Defensie moet blijven. Het is voor ons niet Defensie én andere rijksdiensten, maar Defensie en/of andere rijksdiensten. Maar als je Defensie daar weghaalt, dan moet je als rijksoverheid er wel iets tegenover zetten aan werkgelegenheid."

Volgens Valstar moet Defensie hiervoor alternatieven aandragen, samen met andere ministeries. "Wij zeggen als VVD niet dat Defensie dit moet doen, of dat moet doen, de overheden moeten er met elkaar uitkomen", aldus Peter Valstar.

Voor D66 staat de werkgelegenheid en economie van Assen en Drenthe voorop, zo zegt defensiewoordvoerder Alexander Hammelburg. "Ik heb de afgelopen maanden met veel Assenaren en ondernemers gesproken. Ze geven aan hoe belangrijk de kazerne voor Assen is. Ik ga er vanuit dat de staatssecretaris goed luistert naar de provincie en de stad Assen, en samen met hen tot een goed plan komt", aldus het D66-kamerlid.

'Over hoofden personeel'

De PVV windt er geen doekjes om, ze zijn mordicus tegen sluiting van de kazerne in Assen, zo meldt Sietse Fritsma. "Omdat draagvlak daarvoor onder het personeel totaal ontbreekt. Men heeft het gevoel dat er over de hoofden van de militairen beslissingen genomen worden, en ik vind dat ze daar gelijk in hebben. Vandaar dat we een mogelijke sluiting van de Asser kazerne niet kunnen steunen", zegt Fritsma.

Ook is de PVV bezorgd over het forse banenverlies. Volgens Fritsma moet de staatssecretaris de kazerne juist koesteren, vanwege de goede band die er is met stad en regio. "Defensie heeft al heel veel moeite om overal voldoende goed personeel te krijgen en te behouden, dus moet Defensie juist goed werkgeverschap laten zien. Met sluiting van de kazerne in Assen gebeurt het tegenovergestelde."

'Zomaar leeg achterlaten geen optie'

CDA-defensiewoordvoerder Derk Boswijk roept niet gelijk dat de Johan Willem Frisokazerne 'absoluut niet dicht mag'. Behoud van werkgelegenheid in de regio is vooral wat telt, zo zegt hij. "Assen heeft al de NAM die grotendeels vertrekt, wat heel veel banen kost. Daarom hebben wij tegen de staatsecretaris gezegd, dat we alleen zijn plannen steunen als er een goed alternatief ligt voor een invulling waar de regio zich ook in kan vinden. Zomaar leeg achterlaten en vertrekken is voor ons geen optie."

De defensiewoordvoerder van het CDA vindt het 'te kort door de bocht', om te roepen dat de kazerne per se moet blijven zoals die nu is, met de huidige militaire sterkte. "Natuurlijk zouden we het liefst willen dat de kazerne blijft. Collega-CDA-Kamerlid Agnes Mulder heeft er al een paar keer stevig voor gestreden voor die kazerne."

'Als ze er samen maar uitkomen'

Boswijk verwijst naar twee eerdere acties in het verleden, die de kazerne uiteindelijk wel overeind hielden. "Defensie zit ook al meer dan 125 jaar in Assen, en daardoor is er een bijzondere band tussen de militairen en de stad. Maar ik zeg dus niet dat daarom alles ook zo moet blijven, want dat is niet realistisch. Ik kan me voorstellen dat andere rijksdiensten erbij komen. Als de stad en de provincie eruit komen met het Rijk, dan is dat ook goed."

(verhaal gaat verder onder de foto)

Boswijk begrijpt dat de Asser partijen het van groot belang vinden dat de kazerne z'n functie behoudt, met alles erop en eraan. "Dat zij het belangrijk vinden, da's prima, en ik snap ze ook goed. Maar er zijn in het verleden al meer kazernes geweest, die ook een andere invulling kregen. En daar zijn die gemeentes achteraf heel blij mee zijn", aldus de CDA'er.

Vandaag is Boswijk er als defensiewoordvoerder niet bij in het commissiedebat, omdat hij vanwege stikstofprotesten bij hem thuis voor de deur ervoor kiest om bij zijn gezin te blijven. Agnes Mulder neemt z'n rol over.

Bij de PvdA is de inzet helder, de Asser kazerne moet blijven, zo laat Tweede Kamerlid Kati Piri weten. "Ik heb net nog contact gehad met commissaris Jetta Klijnsma. Ik begrijp dat er wat beweging is, in positieve zin. Gelukkig, want ik heb voor de sluiting nog geen goede argumenten gehoord", zegt Piri.

Voor de PvdA is de kazerne van belang voor de werkgelegenheid. "En ook historisch gezien is het een belangrijk onderdeel van de stad. Een kazerne die zo gekoesterd wordt, waarmee mensen zich zo sterk verbonden voelen, en die zoveel betekent voor de regionale werkgelegenheid, daar moet je geen streep door zetten."

GroenLinks begrijpt de belangen in Assen, en de gevoeligheid van de kwestie. Maar volgens kamerlid Laura Bromet heeft de partij nog geen standpunt ingenomen. "We hebben vooral veel vragen." Piri van de PvdA voert vanmiddag ook namens GroenLinks het woord.

'Zomaar sluiten onvergeeflijk'

SP-Tweede Kamerlid Jasper van Dijk verzet zich ook tegen dreigende sluiting van de JWF-kazerne. "Als je de kazerne zou sluiten, komt de werkgelegenheid wel heel erg onder druk. Zomaar de kazerne sluiten is onvergeeflijk." Van Dijk begrijpt de roep vanuit Assen en Drenthe om de militairen te behouden. "Ik wil van de staatssecretaris weten welke opties er zijn, en dan om in elk geval de banen te behouden."

Een plan van Ondernemend Assen, voor de komst van een verduurzamingsopleiding op het historische kazerneterrein, in combinatie met een militaire functie, vindt de SP'er 'zeker het onderzoeken waard'. "We kunnen altijd met verschillende partijen de staatssecretaris er opdracht toe geven."

'Kabinet is er ook voor de regio'

ChristenUnie-Kamerlid Gert-Jan Segers staat ook achter de Asser oproep. "Dit kabinet heeft het stellige voornemen een kabinet voor héél Nederland te zijn en niet alleen voor de randstad. De discussie rond de kazerne in Assen is een kans voor het kabinet om dat te laten zien", zegt Segers.

Vertrek van de militaire basis zou volgens Segers 'een klap zijn voor de werkgelegenheid en voor de economische ontwikkeling van de regio'. "De regio heeft laten zien mee te willen denken over een toekomstbestendig plan voor de kazerne, maar tegelijkertijd zegt ze dat sluiting van de kazerne voor hen geen optie is. Wat mij betreft luistert de staatssecretaris heel goed naar de regio. Plannen voor de kazerne kunnen alleen gemaakt worden met de medewerking en instemming van de regio."

'Sluiting ligt nu niet voor de hand'

JA21-Kamerlid Derk Jan Eppink is kort, maar krachtig in zijn reactie. "We zijn voor het openhouden van de kazerne". SGP-kamerlid Chris Stoffer staat op dezelfde manier in de wedstrijd. Ook de SGP ziet graag dat de kazerne in Assen openblijft. "Met name vanuit de gedachte van spreiding van rijksdiensten, en voor de werkgelegenheid in Assen en omgeving."

De SGP wacht nog op een motivatiebrief van de staatssecretaris, waarin hij goed uitlegt waarom hij sluiting wil van onder meer Assen. "Die gaan we goed bekijken en ook bezien welke argumentatie wordt gebruikt voor een eventuele sluiting. Zeker nu Defensie fors meer budget krijgt, en daarmee meer mensen en meer materieel, lijkt ons sluiting van de kazerne in Assen niet voor de hand liggen", zegt Stoffer.

'Onzalig voorstel'

Kamerlid Wybren van Haga van de Groep Van Haga schaart zich voor de volle honderd procent achter de brandbrief, die de bestuurders van provincie en gemeente Assen vrijdag stuurden naar de vaste Kamercommissie voor Defensie. Daarin deden ze de oproep om Defensie op het kazerneterrein van Assen te behouden, net als de werkgelegenheid.

"Dit onzalige voorstel voor het sluiten van de 125 jaar oude kazerne moet van tafel. De kazerne zorgt voor werkgelegenheid en moet voor Assen en de provincie behouden blijven", aldus Van Haga. De 1050 arbeidsplaatsen die er nu zijn, moeten volgens hem overeind blijven. "Wij moeten een eigen en soeverein leger behouden en zorgdragen voor sterke provincies met voldoende werkgelegenheid."

De BoerBurgerBeweging (BBB) van Caroline van der Plas steunt ook de strijd voor het behoud van de kazerne, 'vanwege de belangrijke economische en sociale functie'. "En steun voor Defensie, zoals in Assen het geval is, is van belang in de regio. Bovendien is de JWF-kazerne echt een ijkpunt, een symbool."

Volgens BBB moet het Rijk in overleg met lokaal en regionaal bestuur en met ondernemers een manier vinden zodat Defensie in Assen kan blijven. "En anders gaan we dat via moties afdwingen. Onze inzet is in elk geval dat Defensie er blijft. Want als dat weggaat, na ook al het forse banenverlies bij de NAM, wat blijft er dan in de regio Assen over? De staatssecretaris heeft misschien honderd redenen waarom de kazerne er niet kan blijven, dan verzinnen wij honderd redenen waarom het wel kan", aldus BBB.

Behoud van kennis en kunde

Ook Fractie den Haan steunt de strijd van de regio, vooral vanwege de werkgelegenheid. Maar ook het behoud van kennis en kunde, die er al meer dan 125 jaar is in Assen. "Als je dat daar weghaalt, raakt dat versnipperd. En daarbij is het natuurlijk beroerd om al het defensiepersoneel uit Assen te laten verdwijnen door slechte regievoering en mismanagement op Rijksvastgoed. En als je niet alles voor Defensie in tact laat, zet het pand dan deels in voor andere doeleinden, naast Defensie", vindt Liane den Haan.

Het debat van de vaste Kamercommissie voor Defensie met de staatssecretaris begint vanmiddag om half vijf. Afgelopen dinsdag kreeg de commissie van een delegatie vanuit Assen meer dan 11.000 handtekeningen overhandigd die de petitie Steun de JWF-kazerne de afgelopen maanden opleverde.