Als de buren de open haard aansteken, moet Anita naar adem happen
De Eindhovense Anita Kuijs is longpatiënt. Ze heeft COPD en nog maar achttien procent longinhoud. Ze heeft het vaak benauwd, maar als er in de buurt iemand de open haard of houtkachel aan heeft gestoken, krijgt ze zo weinig lucht dat ze naar adem moet happen en dan noodgedwongen binnen moet blijven met ramen en deuren gesloten. Anita hoopt dan ook op een stookverbod.
En er gloort hoop voor Anita, want in de gemeente Eindhoven mag het binnenkort mogelijk niet meer: stoken op hout bij bepaalde weersomstandigheden. De gemeenteraad heeft het stookverbod op de agenda gezet. In Amersfoort is het al verboden. En in de gemeente Utrecht mag je vanaf 1 januari 2025 buitenshuis geen vuurtje meer stoken, geen vuurkorf of kampvuur meer in de tuin dus. In onze provincie is er nog geen dergelijk verbod en branden de houtkachels gewoon, zeker nu het kouder wordt.
Anita snapt het wel. “Ik vind het ook gezellig want het geeft een bepaalde sfeer. Daarbij zijn de energieprijzen ook gestegen. Maar houtstook is echt heel schadelijk. Niet alleen voor mij maar voor iedereen, ook voor mensen die geen longziekte hebben.”
Door het stoken van hout komt fijnstof vrij en dat is slecht voor de gezondheid. Het Longfonds waarschuwt mensen voor de gevolgen van houtstook, want lang niet iedereen is zich er bewust van.
Anita kent die gevolgen maar al te goed. Als één van haar buren de open haard heeft branden doet ze alles potdicht tot aan de ventilatieroosters toe. “Ik moet dan echt naar adem happen, begin te proesten en ik krijg het heel benauwd. Echt heel vervelend. Ook kost het me energie en daar heb ik al niet heel veel van”, zegt ze.
Toch zou ze niet zo snel een van haar buren aanspreken op houtstook, omdat Anita niemand iets wil verbieden. Wel hoopt ze 'dat mensen zelf andere keuzes maken'. “Bij mij in de buurt weet iedereen wel dat ik longproblemen heb. Ik woon aan een pleintje en ik heb een zuurstoftank met één liter zuurstof en mensen zien mij op mijn scootmobiel in de buurt rijden. Maar ik ga hen niet vragen te stoppen met stoken al zou het wel helpen om bijvoorbeeld níet te stoken als het mistig of windstil is, want dan blijft het echt hangen.”
Anita staat op de lijst voor een longtransplantatie. Ze heeft nu zo weinig energie dat ze tot haar verdriet bijvoorbeeld niet met haar kleinkinderen kan spelen. Ze hoopt uiteindelijk meer kwaliteit van leven te krijgen en te behouden. En schone lucht helpt daarbij, zo geeft ze aan.
Behalve van houtstook heeft Anita ook heel veel last van vuurwerk. “Oud en nieuw is echt rampzalig, ik word dan zo kortademig en benauwd dat het niet meer te houden is. Dus doe ik alles op slot, sluit ik alles af en ga ik met mijn man op de bank oud en nieuw vieren." Zoals ze nu ook al wat meer binnen zit vanwege de houtstook. "Het is binnen ook gezellig hoor”, grinnikt ze. “Maar liever zou ik gewoon de vrijheid hebben om ook naar buiten te kunnen.”