Eén op twintig ouderen wordt mishandeld: ‘We zien het topje van de ijsberg’
Steeds vaker gaat het mis met ouderen die zelfstandig blijven wonen. Want één op de twintig ouderen wordt mishandeld. Slechts het topje van de ijsberg komt terecht bij mensen als Marjolein Kuenen van Veilig Thuis in Tilburg: “Ik kwam bij een mantelzorger die haar man achterover had gekiept in de luie stoel. Want dan kon ze even een half uurtje weg. Die man was dementerend, kon er niet uit. Hij was aan het schreeuwen. Hoe schrijnend is dat?”
209 meldingen van ouderenmishandeling kreeg Marjolein vorig jaar binnen bij Veilig Thuis, de instantie die hulp geeft bij huiselijk geweld in de regio Midden-Brabant. “Terwijl we veel meer meldingen hadden moeten krijgen, want één op de twintig ouderen wordt mishandeld. We missen er dus een hele hoop. Da’s echt bizar.”
Voorbeelden van ouderenmishandeling heeft Marjolein genoeg. En het gaat lang niet altijd over slaan of schoppen: “Een oudere dame had haar bankpasje aan haar kleindochter gegeven. Want zij zou voor haar zorgen. Maar even later stond er geen geld meer op de rekening. Soms verdwijnen er geldbedragen waar je akelig van wordt. Dan moet een dame haar grote huis aan de Bredaseweg verkopen, omdat ze in een paar maanden tijd geen geld meer heeft.”
Ook berucht: de ‘nieuwe vrienden’: “Die maken een praatje bij de koffiecorner in de supermarkt. Ze horen dat mensen geen kinderen hebben, komen ’n keer de tuin doen, zijn heel vriendelijk, komen nog een keer en nog een keer. En op een gegeven moment zeggen ze: ‘Zal ik je helpen met je bankzaken?’ En een half jaar later is de bankrekening leeg.”
Schaamte speelt ook een rol, weet Marjolein: “Dochter doet de boodschappen en moeder ziet dat er iedere maand 300 euro van de pinpas verdwijnt. ‘Ik zeg er niets van, want het blijft toch mijn dochter’, denkt zo’n oudere dan. Want dadelijk zegt de dochter: "Ik kom niet meer'. En dan? Zij is de enige die de oudere nog heeft.”
Het probleem is volgens Marjolein dat ons zorgstelsel zo is ingericht dat mensen eigenlijk tot hun dood thuis moeten blijven wonen: “Laatst had ik twee mensen van 91 en 95. De één was mantelzorger voor de ander. Er was fors geweld tussen de twee. Maar ze zijn nog nét te goed voor een verzorgingshuis. En dat op die leeftijd!”
Marjolein: “Wat ik een hele sneue vind: mantelzorgers raken overbelast en dan wordt hier melding gedaan van ouderenmishandeling. Maar dan heb je niet een pleger en een slachtoffer, je hebt eigenlijk twee slachtoffers. Want iemand doet dat niet bewust.”
Zaterdag is het Dag tegen Ouderenmishandeling. Dan wordt ook een signalenwijzer gepresenteerd en dat is echt nodig, vindt Marjolein: “We willen dat mensen zien dat het er is en dat ze meer gaan signaleren. Zodat we het vóór kunnen zijn. Ik kom als ik voorlichting geef op plekken waar mensen zeggen: ‘Dat gebeurt bij ons niet, dat weet ik zeker’. Maar als je de cijfers ziet, dan moet het wel.”
Volgens Marjolein kijken veel mensen bij ouderenmishandeling de andere kant op: “Dat bij de buren iedere week de kleinzoon op bezoek komt en dat je dan de glazen hoort rinkelen. Dat je die buurman steeds minder ziet, dat hij schrikachtig is en er niemand meer binnen komt. Dus je hebt ’t vermoeden dat er iets speelt, maar je doet niks, want het zal wel meevallen. Maar als het een kind was, zou je het wel melden.”