Zo is het leven voor Famorroh in de bed-bad-brood-opvang

Utrecht gaat door met de bed-bad-brood-opvang voor uitgeprocedeerde asielzoekers, ondanks het kabinetsbesluit om te stoppen met de subsidie. De gemeente betaalt de opvang voortaan zelf, met hulp uit het gemeentefonds op voorspraak van de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG). Dit tot vreugde van de asielzoekers zelf. "Zonder De Toevlucht zou het leven voor ons heel moeilijk zijn."

Famorroh uit Sierra Leone geeft een rondleiding door de opvang. Hij is dankbaar dat hij in Utrecht eindelijk een dak boven zijn hoofd heeft. "Voordat ik in De Toevlucht terechtkwam, leefde ik op straat", vertelt Famorroh. De Toevlucht is een opvang in Kanaleneiland voor 24 ongedocumenteerde dakloze mannen. Rana van den Burg is coördinator van de Stichting Noodopvang Dakloze Vreemdelingen Utrecht. Ze maakt zich zorgen over de toekomst nu het kabinet geen geld meer geeft.

Minder bedden

Eén ding is zeker voor haar: de opvang blijft bestaan. Afgelopen jaar kreeg de gemeente nog 4 miljoen van het Rijk. Zonder de financiering van het Rijk heeft de gemeente Utrecht volgend jaar vijf miljoen euro* te besteden, in plaats van zes miljoen. Naast de eigen inleg van drie miljoen euro, krijgt de gemeente Utrecht namelijk een bijdrage van twee miljoen euro uit het Gemeentefonds. "Door de forse bezuiniging ontkom je er niet aan dat er uiteindelijk minder bedden beschikbaar zijn."

Zo ziet het leven van Famorroh eruit in De Toevlucht:

Famorroh woont nu drie maanden in opvang De Toevlucht. Toen zijn asielaanvraag werd geweigerd, moest hij uit het asielzoekerscentrum waar hij woonde. Famorroh is ongedocumenteerd en dakloos. Soms sliep hij bij vrienden, maar meestal op straat op Utrecht Centraal. Junks haalden daar zijn zakken leeg en het was erg koud. "Het was een hele moeilijke periode", vertelt hij.

Begeleiding bij vervolgstappen

"Ze mogen niet werken, hebben geen uitkering en komen dan met niets op straat te staan", vertelt Van den Burg. Volgens haar kunnen veel mensen niet terug naar het land van herkomst, omdat het te gevaarlijk is, ze ziek zijn, of er kansen zijn gemist bij de procedure. De organisatie helpt de ongedocumenteerden op juridisch vlak en begeleidt hen bij de vervolgstappen, zoals terugkeer naar land van herkomst of opnieuw de asielprocedure opstarten.

Terwijl hij op straat leefde, vertelde een van Famorrohs vrienden over De Toevlucht. Sindsdien is het leven een stuk beter. "Ik heb toegang tot goed water, een schoon toilet en een eigen bed waar ik naartoe kan wanneer ik wil." Met een glimlach vertelt Famorroh hoe dankbaar hij is dat hij hier terecht kan. Hij deelt de kamer met zes andere mannen en heeft weinig privacy. Maar dat is voor hem geen probleem. "We begrijpen elkaar hier."

Tijd en rust

"Niemand maakt op straat goede beslissingen", zegt Channa van der Horst, begeleider bij De Toevlucht. "Hier heb je de tijd en rust om na te denken: hoe zie ik mijn toekomst voor me?" In de opvang creëren bewoners een dagelijks ritme, kunnen ze het leven medisch op de rit krijgen en met Vluchtelingenwerk de toekomst uitzoeken, vertelt Van der Horst.

Het gevolg van minder bedden betekent dat er meer ongedocumenteerde mensen op straat komen. Dit kan voor overlast zorgen, zegt Van den Burg. "Je wordt letterlijk uit het AZC op straat gezet met een koffertje. Wat moet je dan doen om te overleven?" Nu al ziet Van der Horst een toename van verslaving aan drugs en alcohol, mensen willen hun situatie verdoven. “Bijna iedereen heeft mentale klachten, we zien veel depressies.”

In de woonkamer van De Toevlucht hangen schilderijen en kunstwerken aan de muur, gemaakt door bewoners van de opvang, vertelt Famorroh. Er staan bordspelletjes en een tafelvoetbaltafel. “Voor ontspanning en ontstressen.” Ook hangt er een lijst van wie wanneer kookt. Op deze manier eten de bewoners ook gerechten uit hun eigen cultuur. “Elke dag eet je wat anders,” vertelt Famorroh enthousiast.

Wegens veiligheidsredenen kan hij niet terug naar Sierra Leone, zegt Famorroh. Meer mag hij er niet over zeggen, omdat dit nog invloed kan hebben op een nieuwe procedure. Het belang van de opvang is groot voor hem en zijn huisgenoten: "Zonder De Toevlucht zou het leven voor ons heel moeilijk zijn."